کیمیای باسلیقا؛ طب کیمیاوی؛ طب جدید کیمیایی

افزودن به علاقه‌مندی‌ها

متن منسوب به براكلسوس BARCLSUS یونانی (د 1493م). كیمیایی ست برای پزشكی، در یك «مقدمه» و چند «مقاله» و «فصل»هایی. این متن چند ترجمه دارد، از آن میان به عربی (همین فهرست‌ سلطانی 171/1) و به فارسی ترجمۀ زین‌العابدین متطبب مشهدی (مشترك، 1/ 790) و ترجمۀ فارسی ناشناخته (نسخه ‏ها، 589/1) و در منابع به نامها و بخشبندی چند یاد شده است. در دیباچۀ نسخۀ در دست نام نگارندۀ متن «كلوس» و كتاب «كیمیای باسلیقا» و نام مترجم نیامده است.
در یك «مقدمه» و چند «مقاله» و ‏«فصل»هایی:  مقدمه در تعریف كیمیا و احتیاج به آن و مرض. مقالۀ 1- معالجات امراض، چند فصل، 2- كیفیت تدبیر دواها و تنقیه، چند فصل، 4- (چنین) در عملیات كلی و جزیی، چند فصل.
آغاز:  حمدله. عاقبة. و بعد، پس این كتاب طب تازۀ كیمیایی است. این چنین كیمیای كه در آورد او را كلوس. و مشتمل است بر مقدمه و مقالاتی چند. پس مقدمه در تعریف كیمیا...
انجام:  همچنانكه می‏كند جدید در مقناتیس. تمام شد این كتاب جلیل...
منابع دیگر:  فهرستواره، 3551/5 «طب كیمیایی؛ طب تازۀ كیمیایی» كه همین نسخه است؛ ذریعه، 131/4 «ترجمۀ كیمیا باسلیقا» ترجمۀ زین‌العابدین؛ استوری، پزشكی، 252 «كیمیای باسلیقا» ترجمۀ همان زین‌العابدین، همانجا 259 «طب تازۀ کیمیایی»؛ مشترك،790/1 «كیمیای باسلیقا» همان؛ مرعشی ـ اشكوری، 187/16 «طب كیمیایی» ترجمۀ احمد حسینی؛ ذریعه، 141/15 «طب كیمیایی» كه بایستی ترجمۀ صالح بن نصرالله حكیم باشی (د 1081 ق) باشد؛ نسخه‏ ها، 564/1 «طب كیمیونی» ملا محمد علی فانی كه ریشه‏ ای از این كتاب دارد، همانجا 746؛ ذریعه،201/18 «كیمیای شفا، ترجمه»؛ استوری، پزشكی، 292 «طب كیمیونی» همان.
(1)23،  نسخ خوش ایرانی، عبدالوهاب اصفهانی، در هفت روز، یكشنبه 26ع2/1269ق (گ 2 رـ84 ر). (عكس).      شمث‍ 130896
اصل نسخه:   ملك، ش 4211.

خرید فایل اسکن