اصول فارسی

افزودن به علاقه‌مندی‌ها

از عبدالصمد زنده (فرزند) طاهر ملتانی، شاگرد مولوی محمد مسعود نگارندۀ «نغزك» كه گزارشی بر «عثمانیه»ی زرادی است و در 1077ق/1647م به انجام رسیده است. 
در 1 «مقدمه» و 8 «باب» در 1111ق/1699م به انجام رسیده است (  مشترك).
باب 1. در اسامی حروف هجا، 2. ابدال، 3. وضع حروف تهجی، 4. تعریف كلمات، 5. فعلها و مشتقات از آنها (در 7 «فصل»): فصل 1. ماضی معروف، 2. ماضی مجهول، 3. مضارع، 4. مصدر، 5. اسم مفعول و اسم فاعل، 6. امر و نهی، 7. افعال عامه، باب 6. اسم (در 7 فصل: 1. ضمایر، 2. اسماء اشارات، 3. ظروف، 4. اسم تفضیل و مبالغه، 5. اسم مصغر، 6. اسم منسوب، 7. اسم جمع الجمع)، باب 7. انواع لغات (2 فصل: 1. حقیقت، 2. مجاز)، باب 8. در مسایل متفرقه، (4 فصل: 1. اضافه، 2. لف و نشر، 3. جملۀ معترضه، 4. اختصار).
آغاز:   الحمدلله الذی انزل علی عبده الكتاب و لم یجعل له عوجاً... اما بعد، چنین گوید عبدالصمد زنده طاهر ملتانی كه مدت مدید و... و اصول فارسی نام نهاده... .
انجام:   
هیچ شك نیست كه عیوب بری 
نیست كفار و هست نور سری 
تمام شد بدست...
منابع دیگر:   مشترك،2461/13(2 نسخه)؛ گنج، 1088/3؛ مجلۀ آینده، 15 (1368خ)/532، احمد منزوی، «دومین دستور زبان فارسی».
(2)254،   نستعلیق تحریری خوب، شبه‌قارۀ هند، سیر (سید؟ میر؟) بودهن شاه، سدۀ 12ق. (گ 14-40). (عكس).    شمث‍ 317660
اصل نسخه:   گنج‌بخش، ش 2839 (گنج، 1088/3).

خرید فایل اسکن