الواحد؛ کتاب....

افزودن به علاقه‌مندی‌ها

از جابر بن حیان کوفی، صوفی خراسانی تبار (120- 198ق/737-813م). 3 گفتار دارد با نام‌های «کتاب الواحد الاول، الواحد الثانی، کتاب الواحد الثالث» هر یک با خطبه‌ای جداگانه. در آغاز یکم می‌گوید آن را کتاب واحد نامیدم چون در آن چیزی ست واحد، و در آغاز دومین گوید «واحد یکم» در تخلیص نفس از روح بود، و «واحد دوم» تفسیری است از کتاب دیگرم به نام «الملاغم» (هف‍‌ )، و در آغاز سومین گوید: یکی از اهل صنعت به شهر ما آمد بسیار آزموده، هنگام بازگشت این کتاب را برای او نگاشتم، و «واحد سوم» نامیدم. 
آغاز گفتار 1:   الحمدلله علی ما وهب سبحانه و تعالی ... و بعد، انی قد بذلت فی تألیف هذا الکتاب من... 
آغاز گفتار 2:   الحمدالله رب العالمین مستوجب و مستحق الشکر و صلی الله ... فقد سبق لنا کتاب یسمی الواحد، فیه تخلص النفس من الروح و هذا الکتاب ایضاً سمیناه الواحد، لانه الواحد فی معناه... 
آغاز گفتار 3:   الحمدلله المنان (علی) عباده بالمعرفة و جاعلها... فانه کان ورد بلدنا رجل من اهل هذه الصناعة قد افنی قد افنی عمره فی معرفة الطبایع و الرموز... 
منابع دیگر:   اعلام، 410/1؛ بغدادی، هدیه، 1/ 249: که از هیچیک نام نبرده؛ شیخی، جابر بن حیان، 27: دو کتاب «کتاب الواحد الکبیر»، «کتاب الواحد الصغیر» و از سوم یادی نیست؛ دایرةالمعارف سلطانی، 266/1 «الواحد» هر سه را دارد؛ سزگین، 306/4؛ ریحانه، 5/ 108. 
(11)1786،   نسخ روشن، بی‌نام (1263ق)، هر سه گفتار (ص 156-168)، آغاز هر یک برابر آن نمونه‌ها، انجام سومین: الغالب علیه الابیض فهذا الماء الکامل، فافهم و تدبره و فقک الله الطریق الحق و هداک، انه قدیر. تم الکتاب.     شمث‍ 251993
 

خرید فایل اسکن