زبدة الحکمة

افزودن به علاقه‌مندی‌ها

از دکتر پولاک نمساوی، پزشک ویژۀ ناصرالدین شاه (1264-1313ق) و استاد دارالفنون. تحریر از شاگرد او علی نقی فرزند محمد اسماعیل. در 1 «مقدمه» و 2 «جمله» [دیباچه]. وی علی‌نقی نو مسلمان حکیم الممالک پسین (د 1293ق) می‌باشد.
مقدمه در تعریف علاج و اقسام آن، جملۀ یکم در تدابیر ستۀ ضروریۀ حفظ الصحه. جملۀ دوم در خواص ادویه و محل استعمال و مقدار آن. جملۀ یکم 8 «فصل»: فصل 1. در هوای مجاور، نور و ظلمت، 2. نوم و یقظه، 3. أکل و شرب، 4. حرکت و سکون، 5. حرکت و سکون نفسانی، 6. استفراغ و احتباس، 7. کیفیت الِک‌تِر سیت (کاه ربا)، 8. در مغناطیس، جملۀ دوم در خواص و استعمال ادویه، در 6 «رکن»: رکن 1. طریق یافتن ادویه، 2. کیفیت و طریق تأثیر آنها، 3. ملاحظات در استعمال آنها، 5. طریق استعمال ادویه، 6. طریق انقسام ادویه و محل استعمال و خواص آنها.
به نام اعتمادالدوله معتمدالسلطنه صدراعظم روز ساخته و به سال 1272ق چاپ شده است.
آغاز:   حمدله. صلات. اما بعد، این رسالۀ وجیزه صورت تحریری ست از تقریرات استاد مکرم... دکتر پولاک نمساوی معلم مدرسۀ دارالفنون و طبیب خامۀ اعلیحضرت... ناصرالدین شاه... علی‌نقی بن محمداسماعیل تلمیذ حکیم مشارالیه، به اشارۀ اولیای دولت... مشتمل است بر یک مقدمه و دو جمله.
منابع دیگر:   نسخه‌ها، 1/ 548 (3 نسخه)؛ فهرستواره، 3495/5 «زبدةالحکمه»، همانجا، 4012: پولاک، نمایه‌ای از کارهایش؛ مشار، 2755/1 (1 چاپ)؛ استوری، پزشکی، 294؛ ذریعه، 25/12؛ مشار، مؤلفین، 2/ 178: برای دیگر کارهای پولاک، همانجا 602/4: برای دو کار چاپی حکیم‌الممالک.
(1)1748،   نستعلیق پخته، چاپ 1272ق، سنگی (ص 2-80)، آغاز برابر، انجام افتاده: و کل ایشان شبیه به انگشتانه و یکپارچه و در...، فتو از روی چاپ 1272ق.
15 س، 8/5×17 سم‍ ،     شمث‍ 251973

خرید فایل اسکن