جواهر الاسرار

افزودن به علاقه‌مندی‌ها

از محمد فرزند محمود دهدار (د 1016ق/1607م) که نام او به دو گونه محمدمحمود و محمودمحمد یاد شده است. نخست مثنوی ست بلند با سربندهای: توحید، توضیح، مناجات، نعت پیامبر، منقبت ولی و تنبیه. که در پایان می‌گوید: گوهر نظم به این کافی نیست ـ نظم را وسعت اوصافی نیست. آنگاه می‌پردازد به نثر، در 1 «فاتحه» و 5 «فصل»: فاتحه در رموز و کیفیت اعداد. فصل 1. در قواعد تکسیرات و خواص آن، 2. در قوانین بسط حروفات، 3. در ذکر بعضی از کیفیات حروف و خواص آن، 4. در استخراج اسماءالهی روحانی از اسم شخص معین، 5. در ضابطۀ اسماء الهی به طریق جفر. خاتمه در ذکر بعضی از قواعد وفقیات.
در آغاز آن گوید: که آن را از «ذخایر الاسماء» کمال‌الدین حسین اخلاطی گزیده است. 
آغاز مثنوی:   
احمدالله که این تازه کتیب      دارد از جلوۀ بسم‌الله زیب

آغاز نثری:   بدان ایدک الله که آنچه در این نسخۀ نفیسه که مسما به جواهر الاسرار است و از جمله تالیفات این کمینۀ بی‌مقدار این محمدمحمود [چنین] دهدار است در باب بعضی از علوم غریبۀ جفریه. (انجام این رساله در نسخه‌ها یکسان نیست). 
انجام نسخۀ در دست:
ای عیانی بمدد کاری حق
گفتی از «جوهر اسرار» سبق
پس از 40 بیت: 
نبود غیر تو با کس فکرش
غیر نامت نبود در ذکرش
باشد این ذکر زبان و دل او
که ازین به نبود حاصل او
منابع دیگر:   ذریعه، 5/262 «جواهر الاسرار»؛ اعلام، 3/2081؛ مشترک، 1/6 «الف انسانیت»؛ نفیسی، 1/397، همانجا، 807: که دربارۀ دهدار سخنی دارد؛ ذریعه، 9/777، همانجا، 18/157: دربارۀ همان نظر. 
(1)1986،   نستعلیق روشن (1060ق)، آغاز و انجام برابر نمونه (ص 2-129).     شمث‍ 252211

خرید فایل اسکن