الابصار؛ رساله فی ...

افزودن به علاقه‌مندی‌ها

از منصور بن محمد حسینی به آنچنانکه در دیباچه آمده است. نسخه همراه است با «قوس و قزح» و «مرآة الحقایق» محمد بن منصور دشتکی، که بایستی خود نیز دشتکی باشد. از سوی دیگر در میان کتابهای فارسی دشتکی رساله‌ای به نام «ابصار» با همین بخشبندی برمی‌خوریم (فهرستواره 4/2593)، حال دانسته نیست کدام یک را نخست ساخته و سپس به زبان دیگر برگردانده است. 
در نسخه نام ویژه‌ای به رساله داده نشده است، و در منابع در دسترس نسخۀ دیگری از این تحریر به‌دست نیامد. در 1 «مقدمه» و 2 «مقاله» و 1 «تکمله»: مقدمه در آنچه تقریر آن پیش آغاز ناگزیر است. در 4 «فصل»: فصل 1. در آلت ابصار، 2. کیفیت ابصار، 3. در ضوء و ظلمت و کیفیت رنگ‌ها، 4. دربارۀ انکسار نور و رؤیت. مقالۀ یکم در نقل مذاهب در این باره. مقالۀ دوم بیان مذهب خود، تکمله در حل مشکلات حل نشده. 
آغاز:   یسألونک عن ذوالقربی قل سأتو علیکم منه ذکرا انه الذی جری قدامه جنایت السحاب فی فضاء الهواء (8 سطر بعد) و بعد فیقول احوج الخلایق الی رحمةالله الغنی منصور بن محمد الحسنی احسن الله احواله. بعثنی قهرمان الزمان للنظر فی الرمی و ما علیه من السهام [..] فجهدت ان اصبت شاکله الرمی فلم ابقی فی القوس مسرعا. 
منابع دیگر:   اعلام، 3/2366؛ طبقات، 10/254: منصور الدشتکی الثانی؛ ریحانه، 3/326: که هیچیک از این کار دشتکی نام نبرده‌اند. 
(3)1925،   نستعلیق تحریری ریز، سدۀ 11ق (ص 258- 268)، آغاز برابر، انجام در مقالۀ 1 افتاده؛ و ان الضوء اقل کما فی القمر و سایر. 
شمث‍ 252150

خرید فایل اسکن