الرسالة الجامعة؛ تاج رسائل اخوان الصفا

افزودن به علاقه‌مندی‌ها

گزیده‌ای ست از 52 رسالۀ «اخوان الصفا و خلان الوفا» نگاشتۀ گروهی شیعی ـ اسماعیلی که در نام آنان گفتگو است. گزیدۀ آن نیز از ناشناسی ست که نام خود را در آغاز و انجام نیاورده است. دربارۀ او نیز سخن است: بر فراز یکی از نسخه‌های پایۀ چاپ دکتر مصطفی غالب (1404ق/1984م) چنین آمده است: «النصف الاول من الرسالة الجامعة... لمولانا صاحب الرسائل و مجمع الفضائل الامام احمد المستور علیه صلوات الله الغفور» و مصطفی غالب نام کامل او را احمد بن عبدالله بن محمد بن اسماعیل بن جعفر صادق(ع) آورده و او را اسماعیلی می‌داند. جمیل صلیبا (چ 1368ق/1949م) به استناد حاجی خلیفه 1/902 آن را نگاشتۀ حکیم مجریطی اندلسی، مسلمة بن احمد بن قاسم (د 395 یا 398ق) یاد کرده است. چاپ مصطفی غالب بر پایۀ دو نسخه است: یکم نسخه‌ای که از پاکستان است و نوشتۀ 1328ق، دوم نسخه‌ای از هند، نوشتۀ 1237ق. و این دو نسخه را با نسخۀ چاپ جمیل صلیبا نیز مقابله کرده است. جمیل صلیبا چاپ خود را بر پایۀ پنج نسخه قرار داده است، که به ترتیب تاریخهای زیر را دارند: 1073، 1194، 1241ق و دو نسخه که بی‌تاریخ هستند و نسخۀ ما که نوشتۀ 684ق می‌باشد و جابجا با نسخۀ چاپی مقابله شد، بر هر دو فزونی و برتری بسیار دارد. 
نسخۀ ما در 2 «جزء» و هر جزء در 2 «ربع»، رویهم 4 ربع می‌باشد. 
آغاز (ربع 1):   الحمدلله الذی خلق فسوی و الذی قدر فهدی... ذکر اسم ربه فَصَلّی. و الحمد لله الذی هدانا و ما کنا لنهتدی لولا ان هدانا الله. اعلم ایها الاخ البار الرحیم ایدک الله. 
آغاز (ربع 2):  الحمد لله حمد الشاکرین. الرسائل الجسمانیة الطبیعیة و هی 17 رساله. «فصل» فی معرفة الخلق الجسمانی. و اما ترتیب خلق الجسمانی فانه لما ترکبت الافلاک العالیة. 
آغاز (ربع 3):   بسمله. ویتلو ما تقدم شرحه و بیانه من الرسائل الجسمانیة الطبیعیة، الرسائل النفسانیة العقلیة و هی عشرة رسایل، و ینبغی لک ایها الاخ ان تکون قرائتک ایضاً لهذه الرسائل. 
آغاز (ربع 4):   بسمله. رب یسر. الرسائل الناموسیة الالٰهیه و هی احدی عشر رساله. اعلم یا اَخی الناموس امر الهی اذ کان هو الداعی الی توحید الله. 
انجام (ربع 4):   عالم السروا خفی، له ما فی السموات و ما فی الارض. و ما بینهما و ما تحت الثری. تمت الرسالة الجامعة ذات الفواید النافعة، تاج رسائل اخوان الصفا و خلان الوفا. و الحمد لله رب العالمین و صلواته علی رسوله سیدنا محمد النبی و آله الطاهرین و سلامه. وقع الفراغ من نسخه یوم الخمیس ثالث شعبان المبارک من سنة اربعة و ثمانین و ستمائة هجریة علی ید... . 

خرید فایل اسکن