حل مالاینحل؛ شرح قصیدۀ ابوالمفاخر رازی

افزودن به علاقه‌مندی‌ها

متن از ابوالمفاخر رازی، شمس‌الدین محمد از سدۀ 5-6ق، که با خاقانی (د 502ق) مکاتبه داشته است. این قصیده نادرست به فخر رازی نیز نسبت داده شده است. چنانکه گزارشگران این قصیده نیز همه‌جا او را فخرالدین رازی دانسته‌اند. قصیده‌ای است مصنوع در طلوع شمس اکسیر جوانی و ستایش از حضرت رضا(ع). با این سرآغاز: بال مرصع بسوخت ـ مرغ ملمع بدن، اشک زلیخا بریخت ـ یوسف گل پیرهن. با چند گزارش دیگر (نک‍ : قصیدۀ میرفندرسکی، شرح، هف). 
گزارش از عبداللطیف شیروانی، مشهور به افلاطون، به سال 967ق، (خاموش مجوی، 967ق). پیشکش شده به «سپهر ملک سخا یعنی حسن آقا». نام سراینده که در اینجا امام فخرالدین رازی آمده و گزارش‌کننده و حسن آقا در دیباچه آمده. سپس نخست قصیده را در 63 بیت آورده آنگاه به گزارش یک به یک می‌پردازد. این گزارش با پیش‌گفتار رسول جعفریان و یادداشت حسن‌زاده آملی، در «میراث اسلامی ایران»، 2/17-72 چاپ شده است و از هموست «مقتل الشهداء» (پیشگفتار رسول جعفریان، 1374خ) (بنگرید: فهرستواره، 3/1791). 
آغاز:   
آن خالق اشیاء که جهان مجمل از اوست
در هر ره و رسم آخــر و اول از اوست 

زو مشکل عشــاق بـــه پـایـان آیـــد
در دفتر عشق، حل مـا لاینحل از اوست
داورا، ودودا، از درد دل و روی زرد، در راه ادراک. 
انجام (چاپی):   امید که دفتار قلم به رقمی که باعث عصیان و ندم باشد جاری نشود. 
منابع دیگر:   نسخه‌ها، 5/3446 (6 نسخه)؛ فهرستواره، 6/138؛ نفیسی، 1/403؛ پیشگفتار چاپ، 1374خ. 

خرید فایل اسکن