تلخیص المفتاح

افزودن به علاقه‌مندی‌ها

از جلال‌الدین محمد بن عبدالرحمان قزوینی، مشهور به خطیب دمشق (د 739ق/1338م). گزیده‌ای است از «مفتاح العلوم» ابویعقوب یوسف سکاکی (د 626ق/1229م)، با دستبرگی و افزوده‌هایی از او. در دیباچه پس از ستایش از متن می‌گوید: چون بخش سوم آن نیاز به تهذیب و ترتیب داشت، بر آن افزوده، کتاب را در 1 «مقدمه» و 3 «فن» ساختم: مقدمه در معنی بلاغت، فن 1. در علم معانی، 2. در علم بیان، 3. در علم بدیع: کارهای بسیاری بر آن انجام گرفته، از آن میان تفتازانی این گزیده را دوبار گزارش کرده است: نخست شرحی مفصل که به «مطول» شهرت یافته، سپس شرحی کوتاه که به «مختصر» شناخته شده است (نک‍ : 1/146 «شرح تلخیص المفتاح»).
آغاز:   الحمد لله علی ما انعم و علم الانسان (من البیان) ما لم یعلم و الصلاة علی سیدنا محمد... اما بعد، فلما کان علم البلاغة و توابعها من اجل العلوم.
انجام:   و جمیع فواتح السور و خواتمها واردة علی احسن الوجوه و اکملها یظهر ذلک بالتأمل مع التذکیر لما تقدم. ختم الله لنا بالحسنی و یسر لنا الفوز... .
منابع دیگر:   حاجی خلیفه 1/473 «تلخیص المفتاح»، همانجا 2/1762 «مفتاح العلوم»؛ ذریعه 6/192 «حاشیة المختصر»؛ مشترک 13/2397 «ترجمه و شرح تلخیص المفتاح» به فارسی؛ مشار، عربی 215 «تلخیص المعانی» (2 چ)؛ اشکوری ـ مرعشی 2/361 «تلخیص المفتاح».
 

خرید فایل اسکن