تدبیر الحوامل

افزودن به علاقه‌مندی‌ها

از محمدسلیم بن محمدصفی جوانشیر قراباغی حاجیلو، ادیب الحكماء، در 47 شاهی ناصرالدین شاه (1264-1313ق)، و وزارت علوم و معارف علیقلیخان مخبرالدوله، و توجهات امیرالامراء نصرالسلطنه امیر تومان محمد ولیخان وزیر مسكوكات، به سال 1311ق، به نام «تدبیر الحوامل» به چاپ رسانده است.
در 1 «مقدمه» و 2 «مقالت» و سربندهای در خور. مقدمۀ كتاب، امور ضروریۀ صحت، حركت و سكون، مسكن و هوا، پوشاك، خوراك، شست و شو، جماع. مقالت اول در عوارضات مؤثره در وجود حامله، ویار، سیلان بزاق دهان، سیلان رطوبت مهبل، یبوست، بواسیر... مقالت دوم در عوارضات ایام حمل، صدمه بر شكم، سقط جنین. تأثیر علل الحمل در وجود جنین. خاتمه در انفعالات نفسانی، جنون حملی، تاثیر انفعالات در وجود جنین، اختلال حواس، بچۀ عجیب الخلقه. نظریات دانشمندان فیزیولوژی. در «فهرستواره» (5/3355) دو گونه بخشبندی از این كتاب نشانی داده شده است.
در پایان نسخۀ چاپی 1311ق آمده است: نگارنده دو رسالۀ دیگر نگاشته كه انشاءالله بزودی چاپ خواهد شد: 1. وسیلة السلوك فی داء الملوك، در بیماری نقرس و روماتیس، 2. مختصر الصنایع و الفنون، در صنایع و مسایل علمی.
آغاز:   الحمدلله الذی خلق آبائنا من سلالة طین و صورها علی صورته... سبب تألیف كتاب. چون بواسطۀ نبودن طبیب زنانه و تألیف نشدن كتابی برای تدابیر زنان حامله...
انجام:   ... قاسم خان تاجرباشی دولت بهیۀ روسیه خواهد شد.
منابع دیگر:   ذریعه، 4/18 بی‌نام نگارنده؛ مشار، فارسی، 1/1234 (1 چ)؛ مشار، مؤلفین، 3/356 نشانی 6 كار چاپی دیگر نگارنده.

خرید فایل اسکن