قمر آریان در ۱۳۰۱ش در مشهد دیده به جهان گشود. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در همان شهر به پایان رساند و در همانجا به خدمت ادارۀ فرهنگ درآمد. سپس رهسپار تهران شد و به دانشکدۀ ادبیات راه یافت. در ۱۳۳۲ش با همدرس خود دکتر عبدالحسین زرین‌کوب ازدواج کرد. پس از گذراندن دورۀ لیسانس و فوق‌لیسانس رشتۀ ادبیات فارسی وارد دورۀ دکتری شد. در ۱۳۳۶ش از رسالۀ دکتری خود با عنوان «مسیحیت و تأثیر آن در ادب فارسی» دفاع کرد. قمر آریان از روزگار جوانی شعر می‌سرود و اشعار و مقالاتش در مجلات ادبی از جمله یغما، سخن، مروارید، راهنمای کتاب و فرهنگ ایران ‌زمین انتشار یافته است. او از کودکی به زبان فرانسه تسلط یافت و سپس با زبانهای عربی و انگلیسی نیز آشنایی کامل پیدا کرد. سالها در دانشگاه ملی تدریس کرد. یک سال در غیاب ایرج افشار سردبیر مجلۀ راهنمای کتاب بود. چند سال (از ۱۳۷۴ تا ۱۳۷۸ش) مدیر بخش ادبیات مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی و از ۱۳۷۴ش تا پایان عمر عضو شورای عالی علمی این مرکز بود. او ۲۷ مقاله برای مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی ویرایش کرده است. مقالۀ «ایران ـ ادبیات در دورۀ اسلامی» در دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی به قلم اوست.

قمر آریان در فروردین‌ماه ۱۳۹۱ پس از یک دوره بیماری طولانی در تهران دار فانی را وداع گفت و در قطعۀ هنرمندان بهشت ‌زهرا به خاک سپرده شد.

از آثار او می‌توان به چهرۀ مسیح در ادبیات فارسی؛ کمال‌الدین بهزاد؛ زن در داستانهای قرآن و ترجمۀ آثاری چون شرق نزدیک در تاریخ و جهان اسلام اشاره کرد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

کتابخانۀ دکتر قمر آریان بنابر وصیت ایشان در ۱۳۹۳ش و با همت آقای ناهید به مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی انتقال یافت. این کتابخانۀ ارزشمند در سالن مجموعه‌های اهدایی در کنار کتابخانۀ همسرش، دکتر عبدالحسین زرین‌کوب، جای گرفته است.

این گنجینه دارای ۹۳۴ جلد کتاب و ۶۰ عنوان نشریه است. اکثر کتابها در موضوعات زبان و ادبیات فارسی و تاریخ ایران است. همچنین در این مجموعه دورۀ کاملی از مجلات بخارا، فرهنگ و انسان و نامۀ پارسی دیده می‌شود.