اسماعیل شمس متولد۱۳۵۴ش در روستای شرکان در شهرستان پاوه است. پس از گذراندن تحصیلات مقدماتی، در ۱۳۷۲ش در دانشگاه تربیت معلم تهران (خوارزمی کنونی) پذیرفته شد. در ۱۳۷۵ش دورۀ کارشناسی تاریخ را به اتمام رساند. پس از آن با رتبۀ یک کشوری وارد دورۀ کارشناسی ارشد تاریخ در دانشگاه تهران شد. در ۱۳۷۸ش پس از پایان دورۀ کارشناسی ارشد در مقطع دکترای تاریخ، گرایش ایران اسلامی، دانشگاه تربیت مدرس تهران پذیرفته شد. اسماعیل شمس در ۱۳۸۴ش با دفاع از رسالۀ دکترای خود فارغ‌التحصیل گردید.

او از ۱۳۹۰ش مدیریت بخش پژوهشهای کردی مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی را بر عهده دارد و حدود ۷۴ مقاله برای این مرکز نوشته است. «آداب و رسوم کردان»، «افسانه هورامان»، «حافظ در ادبیات کردی» و «خالد نقشبندی» از جمله مقالات وی در دانشنامه‌های مختلف دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی است.

از وی آثار باارزشی نیز چون گزیده‌ای از اسناد کردستان (مجلس اول تا پنجم شورای ملی) و فولکلور و تاریخ کرد به چاپ رسیده است.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

اسماعیل شمس در آبان‌ماه ۱۳۹۰ کتابخانۀ شخصی خود را که شامل ۱۵۰۰ جلد کتاب، ۱۲۰۰ شماره مجله و هفته‌نامه، بیش از ۴۳ عنوان عکس نسخۀ خطی و حدود ۲۰۰۰۰ برگ سند و شماری عکس دربارۀ کردستان است، به مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی اهدا کرد. این مجموعۀ ارزندۀ کردشناسی در طول ۲۰سال و در حوزه‌های تاریخ، جغرافیا، فرهنگ و ادب جمع‌آوری شده است. او از آن زمان تاکنون به صورت پیوسته کتابخانۀ خود را به‌روز کرده و توسعه داده است. به طوری که در پاییز ۱۳۹۷ش این کتابخانه دارای ۶۰۰۰ جلد کتاب، ۳۳۰۰ شماره مجله، ۴۳ عنوان نسخۀ عکسی، ۶۵۰۰۰ برگ سند و عکس، ۱۵۳ پروندۀ مجلدشدۀ علمی و ۱۵ جلد تحقیقات میدانی دربارۀ تاریخ و فرهنگ کرد بوده است. بخشی از کتابها و نشریات از راه اهدا توسط ناشران و نویسندگان و بخشی هم از طریق خرید سالانه از نمایشگاههای کتاب تهیه شده‌اند. در میان اهداکنندگان، دو ناشر کرد استانبول (اوستا به مدیریت عبدالله کسکین با ۲۷۰ جلد و نوبهار به مدیریت سلیمان چویک با ۱۶۰ جلد) بیشترین کتاب و نشریه را به کتابخانۀ پژوهشهای کردی اهدا کرده‌اند که در قفسه‌ای جداگانه نگهداری می‌شود. کتابخانۀ تخصصی و ارزشمند دکتر اسماعیل شمس به نام ایشان و در محلی جداگانه نگهداری می‌شود و مورد استفادۀ محققان داخلی و خارجی است.