احمد اقتداری در ۱۳۰۴ش در شهر لار دیده به جهان گشود. او از نوادگان فتحعلی‎خان بیگلربیگی گراشی، حاکم لارستان و بنادر خلیج فارس در عصر قاجار، و اصالتاً از گراش، شهری نزدیک لار در استان فارس، است. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در آن شهر گذراند. دو سال در دانشسرای مقدماتی شیراز درس خواند و در ۱۳۲۲ش به عنوان آموزگار به لار بازگشت. در ۱۳۲۷ش رئیس فرهنگ لارستان شد و در آنجا منشأ خدمات فراوان بود. در ماجرای سوء قصد به شاه در ۱۵ بهمن ۱۳۲۷، او را به ظن عضویت در حزب توده دستگیر و در فسا زندانی کردند، اما پس از چندی، تبرئه شد. در تابستان ۱۳۲۸ش به تهران انتقال یافت و در وزارت فرهنگ مشغول به کار شد. در همان سال، در التهابات انتخاباتی مجلس شورای ملی، به اتهام تحریک مردم دستگیر و برای محاکمه به لار اعزام شد. او در دادگاهی نمایشی به اعدام محکوم، اما در دادگاه بعدی از اتهامات تبرئه شد. پس از رهایی از لار به تهران آمد. در کنکور دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی و اقتصادی دانشگاه تهران پذیرفته شد و همزمان در دبیرستانهای تهران درس می‌داد. در دورۀ دکتر محمد مصدق، انجمن شهر لار وی را به شهرداری برگزید. او در آبادانی و تأمین رفاه مردم بسیار کوشید. پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ ناگزیر به تهران آمد و سالها در دبیرستانهای تهران و دانشسرای مقدماتی به تدریس پرداخت. در ۱۳۳۲ش پروانۀ کارآموزی وکالت درجۀ یک برایش صادر شد و در ۱۳۳۴ش موفق به اخذ اجازۀ وکالت پایه‌یکم دادگستری شد. در همان سال به عضویت انجمن اطلس زبان‌شناسی ایران پذیرفته و همکاری او با ابراهیم پورداود، حسن تقی‌زاده، احسان یارشاطر، ایرج افشار و پروفسور رُدار سوئیسی آغاز شد. در ۱۳۴۳ش به‌ عنوان کارشناس جاذبه‌های گردشگری ایران در سازمان جلب سیاحان مشغول به کار شد.

در ۱۳۴۸ش از خدمات دولتی بازنشسته شد، اما در دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران به تدریس مسائل خلیج فارس پرداخت. چندی نیز در کلاسهایی که ابوالقاسم انجوی شیرازی برگزار کرده بود، فرهنگ عامه تدریس می‌کرد.

اقتداری در طول سالیان دراز به تحقیق و پژوهش دربارۀ تاریخ لارستان و سواحل خلیج فارس پرداخت و منابع و اسناد بسیاری فراهم آورد. از ویژگیهای مهم آثار اقتداری، استفاده از منابع مذکور و تحقیقات میدانی اوست. او در سفرهای پرشمارش به سواحل خلیج فارس هر آنچه می‌دید و می‌یافت ثبت و در آثارش از آنها استفاده می‌کرد که بعدها در حوزه‌های مختلف محل رجوع محققان شد.

از احمد اقتداری بیش از۳۱ کتاب و صد مقاله به چاپ رسیده است که از آن میان، کتاب خلیج‌ فارس در ۱۳۴۶ ش برندۀ جایزۀ یونسکو شد. برخی از آثار او عبارتند از: خلیج فارس از دیرباز تاکنون؛ لارستان کهن و فرهنگ لارستانی؛ دیار شهریاران و آثار شهرهای باستانی سواحل و جزایر خلیج فارس و دریای عمان.

در ۱۳۹۲ش جایزۀ تاریخی و ادبی دکتر محمود افشار برای زبان فارسی و وحدت ملی ایران به احمد اقتداری اهدا شد. او همچنین در مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، عضو شورای علمی دانشنامۀ خلیج فارس بود. مقالۀ «بحرین ـ پیشینۀ فرهنگی» در دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی به قلم اوست.

استاد احمد اقتداری پس از عمری تلاش برای اعتلای فرهنگ ایران زمین و دفاع از حقوق مردم ایران در پهنای آبهای خلیج فارس در فروردین‌ماه ۱۳۹۸ دار فانی را وداع گفت. آیین تشییع باشکوه پیکرش با حضور جمع کثیری از بزرگان، اهل علم و دوستدارانش از مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی انجام گرفت. پیکر او در زادگاهش، گراش در لارستان، به خاک سپرده شد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

استاد احمد اقتداری در آذرماه ۱۳۸۷ کتابخانۀ اختصاصی خود را به رغم پیشنهادات بسیار از جانب مراکز مختلف به مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی اهدا کرد.

این مجموعه در سالن مجموعه‌های اهدایی مرکز قرار گرفت و به نام «کتابخانۀ خلیج فارس» نام‌گذاری شد. احمد اقتداری در کنار کتابخانه، مجموعۀ اسناد، عکسها و نقشه‌های تاریخی خود را نیز به این مرکز اهدا کرد.

شمار کتابها و مجلاتی که تاکنون به مرکز انتقال یافته ۲۱۵۶جلد کتاب و ۷۶ عنوان مجله و ۲۴۴۵ قطعه عکس از آثار تاریخی مناطق جنوبی ایران و چند فیلم و اسلاید است. اغلب کتابهای این کتابخانه در زمینۀ تاریخ و جغرافیا به‌خصوص دربارۀ خلیج فارس و مناطق جنوبی ایران و سفرنامه‌ها است. همچنین این مجموعه دارای دورۀ کاملی از مجلات آینده، یغما، فرهنگ ایران ‌زمین، راه و بار و ... است.

مجموعه عکسهای ارزشمند استاد حدود ۲۳ ویترین از عکسهای تاریخی جنوب ایران و اصل تصاویر کتاب آثار شهرهای باستانی سواحل و جزایر خلیج فارس و دریای عمان است.

آثار احمد اقتداری به همراه لوحها و تقدیرنامه‌های استاد نیز در قفسه‌ای جداگانه در کتابخانۀ ایشان نگهداری می‌شود.

او بنا به میل و رغبت خویش هر هفته در دفتری که در کنار «کتابخانه خلیج فارس» به ایشان اختصاص داشت حضور می‌یافت و علاقمندان به مسائل خلیج فارس از محضر وی بهره‌مند می‌شدند.

در بهمن‌ماه ۱۳۹۲ مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی به پاس بیش از نیم قرن تحقیق و فعالیت فرهنگی احمد اقتداری ضمن قدردانی از این اندیشمند فرهیخته از تندیس وی در سرسرای مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی رونمایی کرد.

انتشار آثار چاپ‌نشدۀ دکتر احمد اقتداری بنا به وصیت او به مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی واگذار شده است. بنابر تعهدات مرکز و یادداشت کتبی دکتر اقتداری، آثار چاپ‌نشدۀ ایشان در دست آماده‌سازی و انتشار است که نخستین آن انتشار کتاب گناه نابخشودنی، جدایی بحرین از ایران، رفراندوم دروغین است.

از موارد جالب توجه در این مجموعه تقدیم‌نامه‌های آن است. از جمله یادداشتهای استاد ایرج افشار و استاد باستانی پاریزی بر صفحۀ نخست کتاب دیوان کهنۀ حافظ و کوچه هفت پیچ.