حسینعلی گرکانی در ۱۲۸۷ش در تهران و در خانواده‌ای فرهنگی متولد شد. پدرش حسینقلی به دلیل مدیریت یکی از معدود مدارس آن دوران به آقای مدیر شهرت داشت و عمه‌اش یکی از نادر مکتب‌داران زمان خود بود و میرزا خانم لقب داشت.

حسینعلی تحصیلات خود را در مدرسۀ فرانسوی سن‌لویی در تهران آغاز کرد و با علاقۀ فراوان به یادگیری زبان فرانسه ادامه داد. سپس به دانشکدۀ حقوق دانشگاه تهران رفت و نهایتاً به تدریس زبان فرانسه در دبیرستانهای تهران و سایر شهرهای ایران مشغول شد. او در تهران نخست در مدارس ایرانشهر و دارالفنون و سپس در دانشگاه پلی‌تکنیک و صنعتی شریف به تدریس زبان فرانسه اشتغال داشت و در تمام این دوران دبیری انجمن ایران و فرانسه را نیز عهده‌دار بود.

حسینعلی گرکانی به مناسبت خدمات خود به زبان و فرهنگ فرانسه در همان سالها موفق به دریافت نشان لژیون دونور از دولت فرانسه شد.

او در ۱۳۷۶ش در تهران چشم از جهان فروبست. 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

کتابخانۀ مرحوم گرکانی به توصیۀ دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی و به دست علی گرکانی در۱۳۸۶ش به مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی اهدا شد. این کتابخانه دارای ۳۹۷۲ جلد کتاب و ۱۰۳ عنوان مجله در زمینۀ تاریخ و ادبیات است که به صورت جداگانه و به نام ایشان نگهداری می‌شود. اکثر کتابها به زبانهای اروپایی و به‌ویژه به زبان فرانسه است.