سید شرف‌الدین خراسانی، متخلص و مشهور به شرف، در ۱۳۰۶ش در شیراز به دنیا آمد. پدرش آیت‌الله سید عبدالله خراسانی در آن هنگام در این شهر در تبعید به سر می‌برد، بدین ‌ترتیب دکتر شرف دوران کودکی و نوجوانی را با تغییر محل تبعید پدر در شهرهای مختلف سپری کرد.

از دوران جوانی به محافل ادبی همدان و تهران می‌رفت و مطالعات زیادی در گسترۀ فلسفه، زبان انگلیسی و ادبیات اروپا داشت. پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ دو سال را در زندان گذراند. پس از آزادی مدتی به شغل مترجمی پرداخت و همزمان فعالیتهای علمی و ادبی خود را دنبال کرد. در ۱۳۳۸ش از سوی یکی از استادان مطالعات ایرانی در دانشگاه کمبریج برای تدریس زبان و ادبیات فارسی دعوت شد و بدین ترتیب به انگلستان عزیمت کرد.

در ۱۳۴۲ش موفق به دریافت درجۀ دکترای فلسفه از دانشگاه کمبریج شد و به ایران بازگشت. به دعوت رئیس دانشگاه ملی تدریس در این دانشگاه را آغاز نمود و ریاست دانشکدۀ زبانهای خارجی را به عهده گرفت. در ۱۳۴۴ش به خارج از کشور سفر کرد و تا ۱۳۴۷ش در دانشگاه ماربورگ آلمان به فهرست‌نگاری نسخه‌های خطی پرداخت و مطالعات خود را در فلسفۀ غرب پی گرفت. پس از بازگشت به ایران تدریس او در دانشگاه ملی ادامه یافت. دکتر شرف گروه آموزشی فلسفه را در این دانشگاه بنیاد نهاد و تا ۱۳۵۹ش تدریس و مدیریت گروه فلسفه را ادامه داد. پس از انقلاب فرهنگی و بازگشایی دانشگاهها در ۱۳۶۲ش نخست از تدریس منع شد و در 1365ش حکم شورای دانشگاه مبنی بر بازنشستگی پیش از موعد او صادر شد.

در 1366ش به دعوت مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی با سمت عضو شورای عالی علمی، مشاور و مؤلف بخش فلسفه به صورت تمام‌وقت در این مرکز به کار پرداخت. دفتر کار وی در مرکز، محل تجمع دوستان و علاقمندان به مباحث فلسفی، سیاسی و اجتماعی بود. در طول دورۀ همکاری‌اش با این مرکز۲۷ مقاله تألیف کرد. از آن جمله می‌توان به مقالات کم‌نظیری همچون «افلاطون»، «ابن‌رشد»، «ارسطو» و «اتحاد عاقل و معقول» اشاره کرد. از ۱۳۷۷ش عضویت در هیئت عالی مشاوران کتابخانۀ ملی ایران را نیز پذیرفت.

دامنۀ پژوهشهای وی فلسفۀ اسلامی و زمینه‌های تأثیر و تطبیق میان فلسفۀ یونان و مکاتب فکری جهان اسلام بود. او از برجسته‌ترین استادان فلسفۀ یونان در ایران بود و به زبانهای انگلیسی، آلمانی، فرانسه، عربی و یونانی تسلط کامل داشت.

از آثار وی می‌توان به‌ترجمۀ آثاری چون متافیزیک اثر ارسطو؛ فلسفۀ‌معاصر اروپایی؛ بنیاد هستی‌شناختی از نیکلای هارتمان و سوگنامه‌ها و ترانه‌ها از راینر ماریا ریلکه و تألیف آثاری چون نخستین فیلسوفان یونان؛ جهان و انسان در فلسفه؛ از برونو تا هگل و متافیزیک عشق (غزالان و غزلها) اشاره کرد. کتاب همای‌نامه نیز تماماً به خط زیبای دکتر شرف عیناً در لندن در ۱۹۶۳م چاپ عکسی شده است که مقدمۀ پروفسور آرتور جان آربری بر ارزش این اثر افزوده است. ‌از وی مقالات بسیار ارزشمندی هم به ‌جای مانده ‌است.

دکتر شرف در ۱۳۸۲ش درگذشت و مراسم تشییع پیکرش از مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی به سمت قطعۀ هنرمندان بهشت زهرا انجام گرفت.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

کتابخانۀ دکتر شرف در ۲۴ آبان‌ماه ۱۳۸۲ در حضور فرزندان و بر اساس خواست قلبی و وصیت استاد به مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی انتقال یافت. این مجموعه به نام ایشان و به صورت جداگانه نگهداری می‌شود. کتابخانۀ دکتر شرف دارای ۲۴۰۰ جلد کتاب و پیرامون۹۰ عنوان مجله است. اغلب کتابها به زبان آلمانی است. موضوع کتابهای ایشان بیشتر در زمینه‌های زبان و ادبیات و فلسفه و مذاهب می‌باشد.

در میان کتابها آثار انگلس، نیکلای چرنیشفسکی، کارل مانهایم، کارل یاسپرس، مایکل پولانی به چشم می‌خورد. کتابهای کمیابی همچون کتاب سخنرانیهای گلدزیهر در مورد اسلام (۱۹۱۰)، فرهنگ انگلیسی ـ یونانی (۱۸۹۳)، مطالعات زبانهای ایرانی از هاینریش هوبشمان (۱۸۹۵)، پنجاه شعر از حافظ گردآوری آربری چاپ کمبریج (۱۹۶۲) در میان کتابهای استاد دیده می‌شود.

همچنین به همراه کتابخانه، یادداشتها و اشعار چاپ‌نشدۀ ایشان نیز به مرکز اهدا شده است. از میان آنها می‌توان به ترجمۀ چاپ‌نشدۀ مقالات شمس توسط استاد به زبان انگلیسی اشاره کرد که در این مجموعه نگهداری می‌شود.

مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی وظیفه خود دانست مراسمی برای پاسداشت خدمات دکتر شرف در نخستین سالگرد درگذشت استاد برگزار کند. در این مجلس به بررسی و بیان شخصیت علمی و مقالات فلسفی او در دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی پرداخته شد.

در میان کتابهای دکتر شرف، یادداشتهای اساتید برجسته بر صفحۀ عنوان کتابهایشان به چشم می‌خورد که بسیار جالب توجه است.