محمدجواد حجتی ‌کرمانی در ۱۳۱۱ش در کرمان و در خانواده‌ای روحانی متولد شد. او فرزند حاج میرزا عبدالحسین حجتی‌ کرمانی، روحانی نام‌آور کرمان، است. مادرش نیز از خاندان علم و روحانیت بود. در کرمان علاوه بر کسب فیض از محضر پدر از دیگر علما چون آیت‌الله صالحی ‌کرمانی، شیخ عباس حقیقی، سید احمد فخر مهدوی و شیخ محمدحسین برهان لاهیجی نیز بهره برد. سپس به قم عزیمت کرد و در آنجا در جلسات درس مدرسین حوزۀ علمیه مانند آیت‌الله العظمی بروجردی، امام خمینی، آیت‌الله سید محمدحسین طباطبایی ‌تبریزی و آیت‌الله حسینعلی ‌منتظری شرکت کرد و به تحصیل فقه، اصول و فلسفه پرداخت.

از منظر سیاسی به جز مرحوم سید محمدخلیل قوام ‌شهدادی در کرمان مجذوب شهید سید مجتبی نواب‌ صفوی بود و در حد سخنرانی و نگارش مقاله، فعالیت سیاسی می‌کرد. با شروع نهضت اسلامی به رهبری علما در حد توان در مبارزه حضور داشت. به واسطۀ مبارزه با حکومت شاه و سخنرانیهای اعتراض‌آمیز و همچنین عضویت در حزب ملل اسلامی بیشتر دوران قبل از انقلاب را در زندان و تبعید گذراند. در ۱۳۴۳ش حدود چهار ماه و از ۱۳۴۴ تا ۱۳۵۴ش به مدت ۱۰ سال در زندان به سر برد.

او اولین امام جمعۀ شهر کرمان پس از انقلاب بود و به نمایندگی دورۀ اول مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان قانون اساسی انتخاب شد. همچنین نمایندۀ مجلس خبرگان رهبری در دورۀ دوم از کرمان (۱۳۶۹-۱۳۷۷)، مشاور فرهنگی ریاست جمهوری (۱۳۶۳-۱۳۶۸)، مشاور فرهنگی وزارت امور خارجه (۱۳۶۸-۱۳۷۷) و رئیس هیئت امنای بنیاد فرهنگ و اندیشۀ معاصر (۱۳۷۶-۱۳۷۷) بوده است. وی عضو شورای عالی علمی مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی است.

در حاشیۀ سنت و تجدد: ( گسستگی‌ها و پیوستگی‌ها)؛ جلوه مسیح؛ روابط اجتماعی در اسلام و سه جلد ترجمۀ فارسی تفسیر المیزان از تألیفات اوست. در مسائل روز مملکت اعم از سیاسی، فرهنگی و اجتماعی نیز در مطبوعات مختلف مقالاتى نوشته است. از جمله مقالات وی در دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی می‌توان به «ابوحامد مرورودی»، «احصار» و «انفال» اشاره کرد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

محمدجواد حجتی ‌کرمانی در ۱۳۶۹ش بخشی از کتابخانۀ خود را که مشتمل بر ۳۵۰۰ جلد کتاب و مجله است، به مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی اهدا نمود. اکثر کتابهای این مجموعه در زمینه‌های تاریخی و معارف اسلامی است.