محمدعلی موحد

محمدعلی موحد

سطح تحصیلات

دکتری حقوق خصوصی از دانشگاه تهران

سال و محل تولد

1303 تبريز

زندگی نامه

محمدعلی موحد زادهٔ ۲ خرداد۳ ۱۳۰ در تبریز، شاعر و اديب عرفان‌پژوه، تاریخ‌نگار و حقوق‌دان است. محمدعلی ‌موحد تحصیل را در مدارس تدین و اتحاد نو تبریز آغاز کرد و در سال ۱۳۱۹، پس از اخذ دیپلم متوسطه در رشتهٔ ادبی، به تهران آمد. اما به‌واسطهٔ فوت پدر (در سال ۱۳۱۷) به تبریز بازگشت و سرپرستی خانواده را برعهده گرفت و به مدت ده سال در تبریز و تهران اقامت گزید.
در سال ۱۳۲۹ به شرکت نفت آبادان رفت و پس از خلع ید انگلیسی‌ها در سال ۱۳۳۲، سردبیری روزنامهٔ شرکت نفت را به‌عهده گرفت و در همین سال به تهران انتقال یافت. وی در سال ۱۳۳۲ کار بر روی ترجمهٔ سفرنامهٔ ابن بطوطه را انجام داد که در سال ۱۳۳۶ منتشر شد و به‌واسطهٔ قدرت قلم و شیوایی ترجمه، مورد توجه ارباب فضل قرار گرفت و نام موحد بر سر زبان‌ها افتاد؛ چنان‌که استادی چون مجتبی مینوی و همچنین محمدعلی جمال‌زاده او را مورد تشویق و تفقّد قرار دادند.
موحد تحصیلات خود را در دانشکدهٔ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران ادامه داد و موفق به اخذ مدرک دکتری حقوق خصوصی از این دانشگاه شد و در سال ۱۳۳۸، برای آشنایی بیشتر با مباحث حقوق بین‌الملل به انگلستان رفت و مطالعات خود را زیرنظر پروفسور جنینگز در دانشگاه کمبریج و پروفسور شوارتزنبرگ در لندن ادامه داد.
همچنین در این دوران با ایران‌شناسانی همچون آرتور آربری، ولادیمیر مینورسکی و لاکهارت هم‌نشین بود و به تحقیق بر روی نسخه‌های خطی موجود در موزهٔ بریتانیا پرداخت و از این میان نسخهٔ سلوک‌الملوک تألیف فضل‌الله روزبهان خنجی متخلص به «امین» را برای تصحیح انتخاب کرد.
وی، علاوه بر وکالت پایه‌یک دادگستری، از آغاز تأسیس شرکت ملی نفت ایران در کادر حقوقی شرکت نفت وارد شد و تا بالاترین درجات (مشاور عالی رئیس هیئت‌مدیره، مشاور ارشد و عضو اصلی هیئت‌مدیره) انجام وظیفه کرده و در ابتدای تأسیس اوپک، به مدت شش ماه معاونت اجرایی آن سازمان در ژنو را عهده‌دار بوده‌است. موحد، در کنار مشاغل رسمی، به تدریس حقوق مدنی و حقوق نفت در دانشکدهٔ حقوق دانشگاه تهران و دانشکده حسابداری و علوم مالی شرکت ملی نفت ایران پرداخت.

سوابق علمی-اجرایی

عضو شورای عالی علمی مرکز دايرة المعارف بزرگ اسلامی از 1384 تاکنون
عضو پيوسته فرهنگستان زبان و ادبی فارسی از 1382
تدريس در دانشکدۀ حقوق دانشگاه تهران

تالیفات

الف) کتاب:
باغ سبز، گفتارهايی درباره شمس و مولانا، تهران، نشر کارنامه، 1387ش؛
خواب آشفته نفت: ازکودتای ‎۲۸ مرداد تا سقوط زاهدی، تهران، نشر کارنامه، 1383ش؛
درس‌هایی از داوری‌های نفتی، دفتر اول: قانون حاکم، تهران، نشریه دفتر ملی ایران، 1384ش؛
در هوای حق و عدالت، از حقوق طبيعی تا حقوق بشر، تهران، نشر کارنامه، 1381ش؛
درخانه اگر کس است؛ همراه اعلاميه جهانی حقوق بشر و ميثاق بين‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی - ميثاق بين‌المللی حقوق مدنی و سياسی، تهران، نشر کارنامه، 1382ش؛
درس هايی از داوری های نفتی: ملی کردن و غرامت، تهران، نشر کارنامه، 1384ش؛
در هوای حق و عدالت، تهران، نشر کارنامه، 1384ش؛
شمس تبريزی، تهران، طرح نو، 1375ش؛
قصه‌ها، کهن ترين روايت از ماجرای شمس و مولانا، تهران، نشر کارنامه، 1386ش؛
مبالغۀ مستعار، بررسی مدارک مورد استناد شيوخ در ادعا بر جزاير تنب کوچک، تنب بزرگ، ابوموسی، تهران، نشر کارنامه، 1380ش؛
گفته‌ها و ناگفته‌ها، تحلیلی از گزراش عملیات پنهانی سیا در کودتای 28 مرداد 1332، تعلیقی بر کتاب خواب آشفته نفت، تهران، نشرکارنامه، 1379ش؛
مختصر حقوق مدنی، تهران، مدرسه عالی حسابداری و علوم مالی، 1352ش؛
نفت ما و مسائل حقوقی آن، تهران، خوارزمی، 1352ش؛
ب) مقاله:
"صحنۀ نفت از يک منظر کلی"، بخارا، آذر- دی 1390، شماره 84؛
"عالمی نو و آدمی نو؛ بحثی در باب حقوق و آزادی"، دادنامه، آبان 1389، شماره 6؛
"دنيس رايت و خاطرات او از مأموريت در ايران" قسمت 1: بخارا، فروردين و ارديبهشت 1386، شماره 60؛ قسمت 2: بخارا، خرداد و شهريور 1386، شماره 62؛
"نيازهای وجودی انسان معاصر و انعکاس آن در کلام مولانا"، بخارا، آذر و اسفند 1382، شماره‌های 33 و 34؛
"دموکراسی در قربانگاه"، بخارا، بهمن و اسفند 1381، شماره 28؛
"روايتی از دولت و حکومت در اسلام"، جهان کتاب، آذر 1375، شماره‌های 25 و 26؛
"سلوک الملوک، کتابی به فارسی در اصول حکمت اسلامی"، کانون وکلا، زمستان 1357،
شماره‌های 143، 144، 145؛
"نجم‌الدين طوفی و نظر تهورآميز او در مورد نص شرعی و مصلحت اجتماعی"، کانون وکلا، بهار و تابستان 1359، شماره‌های 116 و 117؛
"تصرف"، کانون وکلا، خرداد و تير 1337، شماره 59؛
"تئوری دولت از نظر ابن خلدون"، کانون وکلا، مرداد و شهريور 1336، شماره 54؛

تصحیح و گردآوری

(تصحيح) حديقةالحقيقه اثر احمد جام ژنده پيل، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1342ش؛
(تصحيح) ابتدانامه، اثر سلطان ولد، (مصحح همکار عليرضا حيدری)، خوارزمی، 1389ش؛
(تصحيح) سفرنامه ابن بطوطه، تهران، طرح نو، 1376ش؛
(تصحيح)‌ اسطرلاب حق، گزيدهء فيه ما فيه، جلال‌الدين محمد مولوی، سخن، 1375ش؛
(تصحيح) سلوک‌الملوک، اثر فضل الله بن روزبهان، تهران، انتشارات خوارزمی، 1362ش؛
(گردآوری) خمی از شراب ربانی، گزيده مقالات شمس تبريزی، تهران، انتشارات سخن، 1373ش؛
(گردآوری) مقالات شمس تبريزی، تهران، دانشگاه صنعتی، 1356ش؛

ترجمه ها

جزيه در اسلام، اثر دنيل کلمنت دنت، تهران، فرانکلين، 1340ش؛ (ماليت سرانه و تأثير آن در گرايش به اسلام، خوارزمی، 1385ش)؛ (Conversion and the poll tax in early Islam)
چهار مقاله درباره آزادی، اثر آيزايا برلين، تهران، خوارزمی، 1368ش؛ (Four essays on lilerty)
خزران، آرتور کستلر، خوارزمی، 1361ش؛ (The thirteenth tribe: the Khazar empire and its heritage)
سفرنامه ابن بطوطه، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1337ش، 1347، 1359؛ نشر آگاه، 1370ش؛
فصوص‌الحکم ابن عربی، (مترجم همکار صمد موحد)، تهران، نشر کارنامه، 1385ش؛
گيتا (بهگودگيتا)؛ با مقدمه‌ای درباره مبانی فلسفه و مذاهب هند، بهگودگيتا مهابهاراتا، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1350ش؛
عدالت و انرژی، از ایوان ایلیچ، تهران: انتشارات علمی دانشگاه صنعتی شریف، 1365ش؛

سخنرانی ها

"در هوای حق و عدالت"، متن سخنرانی افتتاحيۀ هفتمين همايش کانون وکلای دادگستری ايران در شهر گرگان آذر 1390، بخارا، فروردين و ارديبهشت 1391، شماره 86؛
"ياد مولانا: ای که درون جان من تلقين شعرم می‌کنی"، متن سخنرانی در همايش از بلخ تا قونيه تهران- دايرة المعارف بزرگ اسلامی آذر 1390، بخارا، بهمن و اسفند 1390، شماره 85؛
"غروب شمس" متن سخنرانی شب مولانا در خانه هنرمندان آذر 1385، بخارا، آذر و دی 1385، شماره 57؛
"قراردادهای نفتی پس از درنگی بيست ساله"، اقتصاد انرژی، فروردين 1376، شماره 2 و 3؛
مصاحبه:
"ملی شدن صنعت نفت"، اقتصاد انرژی، اسفند 1389، شماره 136؛
"آثار منثور مولانا"، کتاب ماه ادبيات و فلسفه، شهريور 1384، شماره 95؛
"در ضيافت افلاطون"، کتاب ماه ادبيات و فلسفه، خرداد و تير 1383، شماره ‌های 80 و 81؛
"تأملی درغزليات شمس" کتاب ماه ادبيات و فلسفه، اسفند 1382، شماره 77؛
"نفت، قبل و پس از ملی شدن"، اقتصاد انرژی، اسفند 1380، شماره 34؛

جوایز و افتخارات

رنده جايزه انديشه در 1384 برای تأليف کتاب در هوای حق و عدالت
کتاب خواب آشفته نفت، ‌دکتر مصدق و نهضت ملی ایران: برنده جايزه کتاب سال 1384ش
گفته‌ها و ناگفته‌ها، تحلیلی از گزراش عملیات پنهانی سیا در کودتای 28 مرداد 1332، تعلیقی بر کتاب خواب آشفته نفت: کتاب برگزيده سال 1379ش
چهارمقاله درباره آزادی از آیزایا برلین: برنده جایزه کتاب سال 1369ش
(تصحيح و تعليق) مقالات شمس تبریزی: برنده جایزه کتاب سال 1369ش
درس‌هایی از داوری‌های نفتی، دفتر اول: قانون حاکم: برنده جایزه کتاب سال‌ 1384ش

ورود به سایت

مرا به خاطر بسپار.

کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور

کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:

ثبت نام

عضویت در خبرنامه.

قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید

کد تایید را وارد نمایید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.: