حسین معصومی همدانی

سوابق علمی-اجرایی

عضو شورای عالی علمی دايرة المعارف بزرگ اسلامی از 1380ش تاکنون
عضو پيوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی: از 1376 تاکنون
عضو هيئت ‌علمی دانشگاه صنعتی شريف
عضو شورای عالی ويرايش صدا و سيما
عضو مركز تحقيق در تاريخ و فلسفۀ عربی ـ اسلامی قرون وسطا‌

تالیفات

الف) کتاب:
زندگی نامه، خدمات علمی و فرهنگی پروفسور رشدی راشد، انتشارات دانشگاه صنعتی شريف، دانشکده رياضی، 1385ش؛
(ويراستار) زندگينامه علمی دانشمندان اسلامی، گردآوری چارلز کولستن گيليبسی، ترحمه احمد آرام، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی وابسته به وزارت فرهنگ و آموزش عالی، 1365ش؛
ب) مقاله:
"ارشميدس: فراتر از فرياد اورکا"، کتاب ماه علوم و فنون، دوره دوم، مرداد 1390، شماره 52؛
"حسام‌الدين سالار و جامع قوانين علم الهيئة او"، نشريه علمی پژوهشی تاريخ علم، بهار و تابستان 1389، شماره 9؛
"برهان و عليت در طبيعيات و علوم رياضی: ارسطو، ابن سينا، ابن رسد، ابن هيثم"، مجله علمی پژوهشی نامه مفيد، ارديبهشت 1387، شماره 65؛
"گونه‌های زبان در شعر نو فارسی"، ضميمه نامه فرهنگستان، ارديبهشت 1384، شماره 20؛
(تصحيح) "رساله‌ای در اثبات هيئت جديد" از ابوطالب بن حسن حسينی صفوی، معارف، مرداد و آبان 1363، شماره 2؛
"خط فارسی و رايانه"، نشر دانش، سال 19، تابستان 1381، شماره 2؛
"کتابی از مکتب نجومی مراغه"، نشر دانش، سال 16، زمستان 1378، شماره 4؛
"جهان‌نمای خوارزمی"، نشر دانش، خرداد و تير 1369، شماره 58؛
"آثار يک رياضيدان ناشناختۀ ايرانی"، نشر دانش، آذر و دی 1368، شماره 55؛
-"فخر رازی و مسأله حرکت وضعی زمين"، تحقيقات اسلامی، زمستان 1365 و بهار 1366، شماره‌های 2 و 3؛
"سپهری و مشکل شعر امروز"، کيهان فرهنگی، ارديبهشت 1365، شماره 26؛
"رشدی راشد و تاريخ رياضيات"، اطلاعات حکمت و معرفت، سال اول، بهمن 1385، شماره 12؛
"معناشناسی قرآن در سرزمين آفتاب تابان"، گلستان قرآن، تير 1379، شماره 14؛
"زبان فارسی و تاريخ علم"، نشر دانش، مهر و آبان 1374، شماره 90؛
مقاله‌های ترجمه شده:
"شيخ بهايی و کشکول او"، از دوين جی استوارت، نشر دانش، فروردين و ارديبهشت 1370، شماره 73؛
"ايرانشناسی در لهستان"، از آناکراسنو ولسکا، نشر دانش، فروردين و ارديبهشت 1368، شماره 51؛
"فن چاپ پيش از گوتنبرگ"، از بورستين دانيل جی، نشر دانش، بهمن و اسفند 1365، شماره 38؛
"سفر داوران"، از باربارا ريت، نشر دانش، بهمن و اسفند 1363، شماره 26؛
"مهندسی مکانيک در ميان مسلمانان"، از دونالد ر. هيل، نشر دانش، خرداد و تير 1362، شماره 16؛
"ساعتهای زيستی" از جی.جی. ويترو، آموزش و پرورش (تعليم و تربيت)، دوره چهل و ششم، آذر 1355، شماره 3؛
"ماه پس از آپولو"، از ريچارد لويس، آموزش و پرورش (تعليم و تربيت)، دوره چهل و پنجم، اسفند 1354، شماره 6؛
"فرهنگ چيست؟" از مينی گيتانوسالوه، آموزش و پرورش (تعليم و تربيت)، آذر 1354، شماره 134؛
"تاريخ علم اسلامی" از رشدی راشد، اطلاعات حکمت و معرفت، فروردين 1386، شماره 13؛

تصحیح و گردآوری

ترجمه ها

جزء و کل، اثر ورنر هايزنبرگ، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1368ش؛ (Der Teli und das Ganze, Gesprache im Umkreis der Atomphysik)
خاکستر ناتمام، گزيده شعرها اثر رنه اميل شار، تهران، هرمس، 1381ش؛ (Cendre inachevee, Poemes Choisis)
شأن علم ( متن ده سخنرانی)، اثر کارل فردريش فن وايتسکر، کتاب پرواز، 1379ش؛ (Die tragweite der wissenschaft)
ايرانيها چه رؤيايی در سر دارند؟ (تهران: ‎۱۳۵7)، ميشل فوکو، تهران، انتشارات هرمس، 1377ش؛ (ترجمۀ مقاله‌ای در کتاب: Dits et ecrits)
فلسفه علوم طبيعی اثر کارل گوستاو همپل، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1361ش؛ (Philosopy of natural science)
مردمشناسی و هنر، گفت و شنود با کلود لوی استروس، تهران، نشر گفتار، 1372ش؛ (Etretiens avec Claude LeviStrauss)

سخنرانی ها

(سخنرانی) "تاريخ علم، منطق و فلسفه در آثار خواجه نصيرالدين طوسی"، آينه ميراث، دوره دوم، فروردين 1386، شماره 7؛
"فوکو و تاريخ جنون"، کتاب ماه ادبيات و فلسفه، تير 1384، شماره 93؛
"تکاپوی فلسفی، تکاپوی علمی"، "، کتاب ماه ادبيات و فلسفه، مرداد 1382، شماره 70؛
"ايرانشناسی و نسخه‌های خطی"، آينه ميراث، تابستان 1381، شماره 17؛
"واژه گزينی و استقلال زبان فارسی" (متن سخنرانی در هم‌‌انديشی مسائل واژه گزينی و اصطلاح شناسی در فرهنگستان زبان و ادب فارسی در ارديبهشت 1382)، نشر دانش، سال بيستم، بهار 1382، شماره 1؛

جوایز و افتخارات