محمدحسن گنجی

محمدحسن گنجی

سطح تحصیلات

دکترای جغزافیا دانشگاه کلارک

سال و محل تولد

1291 بیرجند

زندگی نامه

محمدحسن گنجی، در ۲۱ خرداد سال ۱۲۹۱ خورشیدی در بیرجند به دنیا آمد. پس از پایان تحصیلات مقدماتی در مدرسهٔ شوکتیهٔ بیرجند، وارد دارالمعلمین عالی تهران شد و در رشتهٔ تاریخ و جغرافیا به دریافت درجهٔ کارشناسی نائل گردید. سپس به‌عنوان دانشجوی برگزیده به اروپا اعزام شد و در دانشگاه ویکتوریا، منچستر انگلستان به تحصیل ادامه داد و در سال ۱۳۱۷، لیسانس تخصصی خود را در جغرافیا اخذ کرد.
وی بار دیگر، در سال ۱۳۳۱، با استفاده از بورس تحصیلی عازم ایالات متحدهٔ آمریکا شد و دکتری خود را در رشتهٔ جغرافیا، از دانشگاه کلارک دریافت کردو پس از بازگشت به ایران، در دانشگاه تهران مشغول به تدریس شد و با درجهٔ استادی در سال ۱۳۵۸ بازنشسته گردید. بااین‌حال، وی هیچ‌گاه دست از کار نکشید و از سال ۱۳۶۴ همکاری خود را با مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی آغاز نمود. از سال ۱۳۷۰ به‌عنوان مشاور رئیس دانشکدهٔ علوم زمین با دانشگاه شهید بهشتی همکاری داشت.
وی، علاوه بر مدیریت گروه جغرافیا، ریاست دانشکدهٔ ادبیات و علوم انسانی و معاونت دانشگاه تهران، پیش از انقلاب ایران، ریاست ادارهٔ کل هواشناسی ایران و ریاست هواشناسی منطقهٔ آسیا را نیز بر عهده داشته و عضو کمیتهٔ اجرایی سازمان هواشناسی جهان بود.
از او به‌عنوان بنیان‌گذار دانش جغرافیای نوین و هواشناسی در ایران نام برده می‌شود. او همچنین عهده‌دار مقام معاونت اول سازمان جهانی هواشناسی و همین‌طور شورای اجرایی آن، و مسئول راه اندازی و اولین رئیس دانشگاه بیرجند بین سال‌های ۱۳۵۶ تا ۱۳۵۷ بود. او مؤسس و اولین رئیس دانشگاه بیرجند بود.
وی چندین کتاب - از جمله اطلس اقلیمیِ ایران - و بیشتر از صد مقاله به زبان‌های فارسی و انگلیسی منتشر ساخته و به همین مناسبت برندهٔ جایزهٔ ۲۰۰۱ سازمان هواشناسی جهانی شده‌است.

سوابق علمی-اجرایی

ریاست ادارهٔ کل هواشناسی ایران از مهرماه ۱۳۳۵ تا مهرماه ۱۳۴۷
نمایندهٔ ثابت دولت ایران در سازمان جهانی هواشناسی
معاونت پارلمانی وزارت راه از اردیبهشت ماه ۱۳۴۲ تا مهرماه ۱۳۴۷
معاونت اداری و مالی دانشگاه تهران به مدت یک‌سال
ریاست دانشکدهٔ ادبیات و علوم انسانی از خردادماه ۱۳۵۳ تا پایان خدمت ۳۷سالهٔ دانشگاهیِ خود
ریاست مؤسسهٔ آموزش عالی امیر شوکت‌الملک علم بیرجند از مهرماه ۱۳۵۴ تا پایان سال ۱۳۵۷
مشاور رئیس سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۲
عضو بخش جغرافیایی سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاهی (سمت) از سال ۱۳۶۵
عضو مادام‌العمر انجمن جغرافیایی انگلستان
عضو سابق انجمن سلطنتی مردم‌شناسی انگلستان و ایرلند
عضو شورای عالی آمار
عضو هیئت تحریریهٔ دائرةالمعارف بریتانیکا
عضو افتخاری انجمن آمریکایی پیشرفت علوم
عضو شورای عالی مردم‌شناسی
عضو انجمن جغرافیایی کشورهای آسیا و آفریقا
عضو کمیتهٔ ملی آب‌شناسی (یونسکو)
عضو هیئت ممیزهٔ دانشگاه تهران
عضو کمیسیون بورس‌های دانشگاهی
عضو کمیسیون همکاری فرهنگی ایران و فرانسه (دانشگاهی)
عضو کمیتهٔ جغرافیایی فرهنگستان ایران
عضو شورای عالی جغرافیایی، وابسته به سازمان جغرافیایی کشور
عضو کمیتهٔ برنامه‌ریزی وزارت آموزش و پرورش
عضو هیئت امنای مدرسهٔ عالی بازرگانی رشت
عضو هیئت امنای مدرسهٔ عالی علوم اراک
عضو هیئت امنای مدرسهٔ عالی فنی تهران
عضو اتحادیهٔ انجمن‌های علمی
رئیس اولین کنگرهٔ جغرافی‌دانان ایران (۱۳۵۲)
عضو شورای دانشگاه تهران
اولین رئیس انجمن جغرافی‌دانان ایران (۱۳۵۳ تا ۱۳۵۷)

تالیفات

جنگ و جغرافیا یا روابط دول بزرگ در اقیانوسیه. تهران، بنگاه پروین، ۱۳۲۱
بشر چیست. ترجمه از آثار مارک تواین. تهران چاپ سوم، بنگاه افشاری، ۱۳۵۱
جغرافیا سال پنجم ابتدایی (با همکاری حسین خلیلی‌فر). تهران، بنیاد فرانکلین، ۱۳۳۷
جغرافیا ششم ابتدایی با همکاری حسین خلیلی‌فر. تهران، بنیاد فرانکلین، ۱۳۳۷
آمار بارندگی ایران. تهران، مرکز تحقیقات علمی مناطق خشک دانشگاه تهران، ۱۳۳۸
کتاب‌های جغرافیای دبیرستان از سال اول تا سال ششم (با همکاری گروه مؤلفان). دههٔ ۱۳۴۰
فهرست مقاله‌های جغرافیایی (با همکاری جواد صفی‌نژاد). تهران، دانشکدهٔ ادبیات دانشگاه تهران، ۱۳۴۱
جغرافیای ایران (چهار فصل در جلد اول ایرانشهر). تهران، نشریه شمارهٔ ۲۲ کمیسیون ملی یونسکو، ۱۳۴۲
اطلس اقلیمی ایران. تهران، مؤسسه جغرافیای دانشگاه تهران، ۱۳۴۶
مجموعهٔ ۳۳ مقالهٔ جغرافیایی. تهران، بنیاد جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب، ۱۳۵۳
جغرافیا در ایران از دارالفنون تا انقلاب اسلامی. مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۳۶۷
تاریخچهٔ جغرافیا در تمدن اسلامی. تهران، بنیاد دائرةالمعارف اسلامی، ۱۳۶۸
نامه‌هایی از قهستان (ترجمه و تعلیق). مشهد، مرکز خراسان‌شناسی، ۱۳۷۹

تصحیح و گردآوری

ترجمه ها

سخنرانی ها

جوایز و افتخارات

در سال ۱۳۵۴، به‌عنوان استاد ممتاز دانشگاه تهران انتخاب شد. وی در بیست‌ونهمین کنگرهٔ اتحادیهٔ بین‌المللی جغرافیایی در کرهٔ جنوبی در سال ۲۰۰۰ میلادی به‌عنوان یکی از ۱۵ جغرافیدان برجستهٔ جهان شناخته شد، همچنین سازمان هواشناسی جهانی WMO، جایزهٔ علمی سال ۲۰۰۱ خود را به او اعطا کرد. وی نشان درجه سه در خدمات دولتی را نیز دریافت کرده‌است. گنجی، از اوایل انقلاب تا پایان عمر، بالغ بر ۶۳ لوح تقدیر از مراکز آثار و مفاخر علمی، چهره‌های ماندگار، انجمن‌های علمی جغرافیایی و دانشگاه‌ها دریافت کرده‌است.

ورود به سایت

مرا به خاطر بسپار.

کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور

کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:

ثبت نام

عضویت در خبرنامه.

قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید

کد تایید را وارد نمایید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.: