عنایت الله فاتحی نژاد

سوابق علمی-اجرایی

سابقه تدریس: تدریس در دانشگاه تهران (دانشکده الهیات) و دانشگاه آزاد اسلامی از سال 1370ش.
سابقه تحقیق و پژوهش: مؤلف و ویراستار دایرۀ‌المعارف بزرگ اسلامی از سال 1367ش تا کنون

تالیفات

• کتاب ها
1. امهات المصادر العربیۀ ـ تألیف، چاپ اول بهار 1377ش، چاپ دوم تابستان 1380ش، سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاهی.
2. درآمدی بر مبانی ترجمه (تألیف با همکاری دکتر بابک فرزانه)، انتشارات آیه، تهران، پاییز 1380ش.
3. آیین ترجمه، تألیف، انتشارات محبوب، تهران، زمستان 1377ش.
4. اطلس تاریخ اسلام، ترجمه از عربی (همکاری با دکتر آذرتاش آذرنوش)، سازمان جغرافیای نیروهای مسلح، تهران، بهمن 1375ش (این اثر در سال 1376ش به عنوان کتاب سال جمهوری اسلامی ایران شناخته شده است).
5. صحیفه نور ـ ترجمه بیانات امام خمینی به عربی، همکاری در ویرایش، تهران، 1369ش.
• مقاله ها
1. بدیع‌الزمان همدانی، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 11، تهران 1381
2. برزال، بنی، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 11، 1381ش
3. بازار در عصر جاهلی، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، ج 11، 1381ش
4. امالی ادبی، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 10، 1380ش.
5. تاریخ اندلس (شامل: پیشینه تاریخی، فتح اندلس به دست مسلمانان، بررسی حوادث تاریخی خلال 8 قرن حکومت مسلمانان بر این شبه جزیره)، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 10، 1380ش
6. انبار (شهری کهن در غرب ایران و نخستین پایتخت خلافت عباسی)، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 10، 1380ش
7. نگاهی به حوزهﻹ فرهنگی تاتارستان، فصلنامه تاریخ روابط خارجی، سال دوم، شماره دوم، 1379ش
8. اصمعی، راوی عصر عباسی، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 9، 1379ش
9. تاریخ شمال افریقا، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 9، 1379ش
10. اضداد در زبان عربی، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٩، 1379ش
11. اعمی تطیلی، زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 9، 1379ش
12. اساف و نائله، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 8، 1377ش
13. اسامۀ بن منقذ، زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 8، 1377ش
14. اسحاق ادیب، زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 8، 1377ش
15. اسکندریه (شامل: تاریخ و جغرافیای تاریخی قبل و بعد از اسلام، موفقیت علمی و فرهنگی قبل و بعد از اسلام، آثار تاریخی)، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 8، 1377ش
16. اسماعیل صبری، ادیب معاصر عرب، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 8، 1377ش
17. اشبیلیه در اندلس (شامل: پیشینه تاریخی، بررسی حوادث تاریخی در دوره اسلامی تا سقوط این شهر به دست مسیحیان)، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٨، 1377ش
18. ادبیات تطبیقی، نقد و بررسی، مجله مقالات و بررسیها، دانشکدهﻹ الهیات دانشگاه تهران، دفتر 62، سال سی‌ام، 1376ش
19. راههای نفوذ فارسی در فرهنگ و زبان عرب جاهلی، نقد و بررسی، نامه فرهنگستان، سال دوم، شماره 3، 1375ش
20. احوص، شاعر غزل‌سرای عصر اموی، بررسی زندگی و اشعار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٧، 1375ش
21. اخطل، شاعر عصر اموی، بررسی زندگی و آثار و اشعار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 7، 1375ش
22. اخفش نحوی، بررسی زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 7، 1375ش
23. اذواء، لقب پادشاهان یمن، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٧، 1375ش
24. اریحا، پیشینه تاریخی، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٧، 1375ش
25. ابوعلی فارسی، نحوی ایرانی تبار، بررسی زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 6، 1373ش
26. ابوالنجم عجلی، زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٦، 1373ش
27. ابونواس، شاعر معروف ایرانی تبار، بررسی زندگی، عقاید و اشعار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 6، 1373ش
28. ابویعقوب یوسف بن عبدالمؤمن، دومین هلیفه سلسله موحدون در اندلس، بررسی زندگی وی با نگاهی به تاریخ اندلس و حوادث تاریخی در آن دوره، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 6، 1373ش
29. ابویوسف یعقوب، سومین خلیفه موحدون، زندگی‌نامه و بررسی حوادث تاریخی دورهﻹ حکومت وی، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 6، 1373ش
30. ابیوردی، شاعر و ادیب ایرانی، زندگی‌نامه و بررسی آثار و اشعار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٦، 1373ش
31. مهیار دیلمی، شاعر ایرانی‌نژاد در دوره آل بویه، بررسی زندگی و اشعار وی، کتاب گیلان، جلد ٢، 1373ش
32. نقش راویان در ادبیات کهن عرب، کیهان فرهنگی، دی‌ماه 1373ش
33. ابن هانی، شاعر اندلسی، بررسی زندگی‌نامه و اشعار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 5، 1372ش
34. ابن هرمه، شاعر مدیحه‌سرای عرب، بررسی زندگی و اشعار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 5، 1372ش
35. ابن هشام، مؤلف مغنی البیب، بررسی زندگی و شرح آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٥، 1372ش
36. ابواحمد عسکری، ادیب و لغت‌شناس ایرانی تبار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٥، 1372ش
37. ابوالبیدا ریاحی، شاعر سدهﻹ 2ق، زندگی‌نامه و اشعار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٥، 1372ش
38. ابوحیان غرناطی، نحوی معروف اندلسی، بررسی زندگینامه و آثار و آراء نحوی وی، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٥، 1372ش
39. ابودلف عجلی، شاعر و امیر برجسته عصر عباسی، بررسی اشعار وی، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 5، 1372ش
40. ابودلامه، شاعر عصر اموی و عباسی، شرح زندگی و بررسی اشعار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٥، 1372ش
41. ابودهبل جمحی شاعر عصر اموی، بررسی زندگی و اشعار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٥، 1372ش
42. ابوزید انصاری، راوی و لغت‌شناس دورهﻹ عباسی، زندگی‌نامه و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 5، 1372ش
43. ابوصخر هذلی، شاعر عصر اموی، بررسی زندگی و اشعار او، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 5، 1372ش
44. ابوعبیده معمر بنی مثنی، راوی شعر و لغت و ادب در عصر عباسی، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 5، 1372ش
45. ابن شبه، ادیب، شاعر و راوی اخبار، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
46. ابن شجری، مؤلف الحماسۀ الشجریۀ، شرح زندگی و بررسی آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
47. ابن شهید اندلسی، خاندان، بررسی زندگی‌نامه و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
48. ابن صائغ، محمدبن حسن، نحوی و شاعر مصری، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
49. ابن صائغ، محمد بن عبدالرحمان، نحوی و لغوی، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
50. ابن صیرفی، فقیه و مؤلف مصری، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
51. ابن ظفر، محمد بن عبداللـه، ادیب، لغوی و شاعر، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
52. ابن عبدالملک، محمد بن محمد، شاعر و ادیب مراکشی، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
53. ابن عصفور، ابوالحسن علی، نحوی و ادیب مراکشی، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
54. ابن عفیف تلمسانی، محمد بن سلیمان، معروف به شاب الظریف، شاعر و ادیب مصری، شرح زندگی، آثار و اشعار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
55. ابن غنّام، حسین بن ابی‌بکر، مؤرخ و ادیب، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
56. ابن فورّجه، محمد بن حمد بروجردی، شاعر و ادیب ایرانی، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
57. ابن قارح، علی بن منصور حلبی، فقیه و ادیب عصر عباسی، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
58. ابن قلاقس، نصراللـه بن عبداللـه، ادیب و شاعر، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
59. ابن لبانه، ادیب و شاعر اندلسی، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
60. ابن ماءالسماء، عبادۀ بن عبداللـه انصاری، ادیب و موشح‌سرای اندلسی، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
61. ابن مالک، صاحب الفیه، بررسی زندگی‌نامه و شرح آثار نحوی او، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
62. ابن مشطوب، احمد بن علی، از امیران ایوبی، شرح زندگی، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
63. ابن مضاء قرطبی، نحوی اندلسی، شرح زندگی و بررسی کتاب وی: الرد علی النحاۀ، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
64. ابن معطی، یحیی، نحوی مغربی، شرح زندگی، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 4، 1370ش
65. ابن میّاده، شاعر اواخر عصر اموی، شرح زندگی و مضامین شعری او، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٤، 1370ش
66. ابن حزم ندلسی، خاندان، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٣، 1369ش
67. ابن حمدون، خاندان، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٣، 1369ش
68. ابن خطیب داریا، ابوالمعالی، شاعر و ادیب، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٣، 1369ش
69. ابن خیران، حسین بن صالح، فقیه شافعی، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٣، 1369ش
70. ابن دیزیل، ابراهیم بن حسین، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٣، 1369ش
71. ابن رشیق قیروانی، ادیب و ناقد مغربی، صاحب کتاب العمده، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٣، 1369ش
72. ابن زبیر، احمد بن ابراهیم ثقفی، محدث و نحوی اندلسی، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 3، 1369ش
73. ابن سراج، ابوبکر، نحوی و شاعر بغدادی، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٣، 1369ش
74. ابن سراج، ابوالحسین، ادیب و شاعر اندلسی، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٣، 1369ش
75. ابن سکیت، راوی و شاعر اهوازی، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 3، 1369ش
76. ابن سناءالملک، شاعر عصر ایوبی، نویسنده کتاب دارالطراز فی عمل الموشحات، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٣، 1369ش
77. ابن سیده، ادیب، لغوی و نحوی اندلسی، شرح زندگی و آثار، دایرۀالمعارف بزرگ اسلامی، جلد ٣، 1369ش

تصحیح و گردآوری

ترجمه ها

سخنرانی ها

جوایز و افتخارات

• شرکت در سمینارها
1. سمینار زبان فارسی و نقد آثار ایران‌شناسان روسی، روسیه، دانشگاه سنت پترزبورگ، تاریخ برگزاری 7 و 8 آبان‌ماه 1378ش، ایراد سخنرانی تحت عنوان: ضرورت احیای مکتب ایران‌شناسی قازان.
2. سمینار شرق‌شناسی، جمهوری تاتارستان، دانشگاه قازان، اکتبر، 1999م
3. کنگره ابن سکیت، اهواز، دی‌ماه 1372ش، ایراد سخنرانی تحت عنوان: نقش ابن سکیت در جمع‌آوری و تدوین روایات
• فعالیتهای علمی تحقیقی خارج از کشور
1. تدریس زبان فارسی (برای استادان و دانشجویان دانشگاه قازان(، دانشکده خاورشناسی دانشگاه قازان ـ جمهوری تاتارستان ـ اکتبر تا دسامبر 1999م.
2. عضو کمیته مشترک فهرست‌نویسی نسخه‌های خطی فارسی و عربی کتابخانه دانشگاه قازان ـ تاکنون 2500 نسخه خطی عربی و فارسی فهرست نشده، آماده چاپ است.