حسین آباد، مزرعه

حسین‌آباد، مزرعه \ mazraʾe-ye hoseyn-ābād\ ، از مزارع آباد شمیران در دورۀ قاجار، و امروزه محله‌ای در شمال شرقی تهران، واقع در محدودۀ منطقۀ 4 شهرداری. 
حسین‌آباد در دورۀ ناصری به محمدحسین خان مشیرخلوت، از رجال آن دوره، تعلق داشته است (بامداد، 5/ 234). برخی از رجال آن دوره به‌سبب آب‌وهوای خوش این منطقه، عمارتی در آنجا برپا کرده بودند (اعتمادالسلطنه، 17). 
گفته می‌شود که مزرعۀ حسین‌آباد در دورۀ مظفری همچون باغ روستای مبارک‌آباد (ه‍ م) که در جوار این مزرعه واقع بوده، به عین‌الدوله (د 1306 ش)، صدراعظم مظفرالدین شاه، تعلق داشته و پس از فروش، به تملک رضا خان هروی (بصیرالدوله) درآمده است. امروزه (دهۀ 1380 ش)، خاندان هروی در حسین‌آباد شناخته‌شده‌اند («شناسنامه ... »، بش‍ ). 
مزرعۀ حسین‌آباد پس از دورۀ قاجار به‌سبب گستردگی آن، از توابع دو روستای مجیدآباد (ه‍ م) و لویزان (ه‍ م) به شمار می‌آمده است (نک‍ : فرهنگ ... ، 1/ 198، 200-201). 
این مزرعه بعدها که از وسعت آن کاسته شد، اراضی‌ای را در بر می‌گرفت که از غرب به سلطنت‌آباد (امروزه پاسداران)، از جنوب به مبارک‌آباد، و از شرق به لویزان محدود می‌شد (معتمدی، 372). حسین‌آباد در اواسط دهۀ 1340 ش، همانند دیگر اراضی شمیران، در جریان توسعۀ شهری، ضمیمۀ شهر تهران، و به یکی از محله‌های این شهر بدل شد. 
براساس تقسیمات شورایاری محله‌ها در 1387 ش، محله‌های حسین‌آباد و مبارک‌آباد با یکدیگر ادغام شدند و از آن پس، یک محله به شمار آمدند. امروزه (1388 ش)، محلۀ حسین‌آباد از شمال به بزرگراه شهید بابایی، از جنوب به بزرگراه شهید زین‌الدین، از شرق به بزرگراه امام علی، و از غرب به بزرگراه شهید صیاد شیرازی منتهی می‌شود («شناسنامه»، بش‍‌ ). 

مآخذ

اعتمادالسلطنه، محمدحسن، روزنامۀ خاطرات، به کوشش ایرج افشار، تهران، 1345 ش؛ بامداد، مهدی، شرح حال رجال ایران، تهران، 1357 ش؛ «شناسنامۀ محلات»، شهرداری منطقۀ 4 تهران (مل‍‌ )؛ فرهنگ جغرافیایی ایران (آبادیها)، استان مرکزی، دایرۀ جغرافیایی ستاد ارتش، تهران، 1328 ش؛ معتمدی، محسن، جغرافیای تاریخی تهران، تهران، 1381 ش؛ نیز: 

Region4,http:/ / region4.tehran.ir/ Default.aspx?language= fa-IR&PageContentID=3031&tabid=21499 (acc.Nov. 17, 2009).

حسن موسوی‌زاده