گفتگو

«قوت دل و نوش‌جان» جدید‌ترین کتاب دکتر نصرالله پورجوادی‌ است که از سوی نشر نو هفته گذشته منتشر شد. آیا انسان حق دارد از دیدن زیبایی‌های عالم صنع لذت ببرد؟ شاهد‌پرستی‌چیست؟ آیا با عشق افلاطونی که ابن‌سینا آن را عشق ظرفا و جوانمردان می‌خواند، انسان می‌تواند شاهد پرست باشد؟ چرا شمس‌تبریزی احمد غزالی را که از مخالفان سرسخت فلسفه بود، بزرگ‌ترین عارف می‌دانست؟

محرم، فصل عاشقانه گریستن بر سمبل اسوه‌ای از تبار مردانی است که چشمه‌های ایثار، وفاداری و معرفتش، سیراب کننده کام تشنگانی است که در طلب معنویت و خداجویی دِل دِل می‌کنند.

*آیا چنین اندیشیدنی مثلاً برای ملک‌الشعرای بهار امکان‌پذیر بوده است؟ خیر؛ شما ملک‌الشعرا را از روشنفکران سیاسی‌ای می‌شمرید که برای استقرار حکومت قانون و نظام مشروطه تلاش کردند. بله، بهار در بیست‌سالگی به مشروطه‌خواهان خراسان می‌پیوندد. او شاعر است و قصیده و غزل و مثنوی و مسمط سروده. شعر وقتی خطاب به عامه پیام سیاسی می‌دهد، به شعار منظوم نزدیک می‌شود. بهار جمهوری‌نامه را با شراکت میرزادۀ عشقی سروده در هجو جمهوری‌خواهی سردار سپه.

در سال 2017 «مؤسسه بین‌المللی اقتصاد و صلح» واقع در استرالیا، گزارشی در خصوص اینکه کدام کشورها مهربانتر و کدامیک قهرآمیزترند منتشر کرد. در این گزارش کشورهای ایسلند، دانمارک، اتریش، نیوزیلند و سوئیس جزو مهربانترین‌ها و کشورهای سوریه، عراق، افغانستان، سودان شمالی و آفریقای مرکزی، قهرآمیزترین کشورهای دنیا معرفی شدند.

خیلی‌ها بر این باورند که عمر تعزیه به سرآمده و زمان و تغییرات دائمی و پرسرعت پدیده‌ها و بازآفرینی مدام باورها و مفاهیم، آن را محتوم و محکوم کرده است به زوال. اما برخی دیگر معتقد‌ند که تعزیه نیز مانند هرگونه نمایشی دیگر، برای پویایی و تحرک، نیاز به نوآوری و تغییراتی دارد.

فرهنگ عاشورایی، در ادبیات فارسی ما علی‌الخصوص در شعر فارسی با زیست و عمری چندصدساله موضوعی است که شاعران کهن فارسی به آن توجه بسیار نشان داده‌اند و از بیدل تا محتشم کاشانی نمونه‌های درخشانی از این شعر در ادبیات فارسی قابل ذکر و مصداق است. عاشورا در شعر شاعران معاصر نیز، موضوعی با اهمیت است و علی‌الخصوص در ابتدای دهه شصت و شکل‌گیری جریانی به نام جریان شعر متعهد در مقابل جریان شعر غیرمتعهد، رویکردی دیگرگونه گرفت که این جریان به شعر دفاع مقدس نیز گره‌خوردگی‌های فراوان داشت.

نام عناوینی چون موسیقی‌ مذهبی وآیینی عنوانی است که شاید ذهن هرشنونده‌ای را به سوی نوحه بکشاند.اما پایه واساس این نوع موسیقی به ریشه‌های اصیل موسیقی ایرانی یعنی دستگاه‌ها ومقام‌های موسیقی ایران برمی‌گردد. موسیقی‌های آیینی گنجینه‌هایی ازمیراث معنوی ایران هستند که درگوشه‌های پنهان نواهای قدیم قراردارند و به‌صورت سینه به سینه به نسل امروز منتقل شده است

کتاب «تاریخ سیاسی ایران از انقلاب تا جنگ؛ هاشمی و انقلاب» نوشته سید مسعود رضوی از سوی انتشارات اطلاعات باز چاپ شد. این کتاب که بار نخست در انتشارات همشهری منتشر شده بود، با مقدمه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی به بازار کتاب ارائه شده است. رضوی بعد از گذشت سال‌ها، امروز در این کتاب جای کار می‌بیند، اما در این چاپ هم به جز معدود اصلاحات، تغییر زیادی انجام نداده است. چرا که معتقد است؛ آن کتاب دیگری است.

این روزها در شبكه‌های اجتماعی، شاهد حضور گروهی از به اصطلاح «شاخ»های شبكه اجتماعی هستیم كه با شكل و شمایل عجیب و غریب در فضای مجازی كه خودشان را «خوبان» و «گنده‌لات»های این شهر یا آن محله می‌خوانند و با ایجاد دارودسته‌ برای یكدیگر شاخ و شانه می‌كشند. پژوهشگران علوم اجتماعی این افراد و گروه‌ها و رفتارهای‌شان را به عنوان آسیب و معضل اجتماعی دسته‌بندی می‌كنند و نهادهای بازدارنده نیز با آنها به‌شكل ضربتی برخورد می‌كنند.

جورج کلوسکو استاد علوم سیاسی دانشگاه ویرجینیاست که عمدۀ پژوهش‌های وی حول نظریۀ سیاسی معاصر، به‌ویژه موضوعات نظریۀ هنجاری و تحلیلی و تاریخ اندیشۀ سیاسی است. او در دانشکدۀ علوم سیاسی این دانشگاه به تدریس تاریخ اندیشۀ سیاسی با تمرکز بر سنت لیبرال و اندیشۀ سیاسی یونان باستان خصوصاً افلاطون می‌پردازد.