گفتگو

«ایکوفوم» بخش موزه‌شناسی شورای بین المللی موزه ها «ایکوم» است و قسمت فکری و تئوریک این کمیته جهانی محسوب می شود. این بخش بیشترین عضو فعال را در بین سایر بخش‌های ایکوم داشته و در بین آنها از نظر کمّی و کیفی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. براساس تفاهم نامه‌ای که میان کمیته ملی موزه‌های ایران و کمیته بین‌المللی ایکوفوم امضا شده است، همایش بین المللی ایکوفوم دی ماه امسال در تهران برگزار می‌شود.

بین‌المللی سازی دانشگاه‌ها در عصر کنونی یکی از مسائلی است که مدام به آن دامن زده شده و طبیعتا موافقان و مخالفانی هم دارد. محمد حسینی‌مقدم، عضو هیات علمی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به تازگی کتابی با عنوان «دانشگاه ایرانی در سپهر بین‌المللی: بین‌المللی‌سازی آموزش عالی و آینده دانشگاه در ایران» تالیف کرده است که توسط پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی به زیور طبع آراسته شده است. به همین بهانه گفت‌‌وگویی درباره ایده پرداختن به این کتاب داشته‌ایم که مشروح آن در ادامه آمده است.

کارل ارنست اسلام‌شناس برجسته‌ای است که با تسلط بر زبان‌های عربی، فارسی و اردو ، حوزۀ مطالعات و پژوهش‌های خود را بر سه موضوع متمرکز کرده است: تحقیقات عمومی و انتقادی،‌ تصوف پیشامدرن و معاصر، و فرهنگ هند و اسلامی. او در دانشگاه‌های استفورد و هاروارد به مطالعۀ ادیان تطبیقی پرداخته و در هند، پاکستان و ترکیه تحقیقات خود را تکمیل کرده است.

سیدحسین نصر، نماینده مهم جریان موسوم به سنت‌گرایی است که تبار آن به رنه گنون و فریتهوف شوان می‌رسد. او در فلسفه علم و تاریخ علم از استادان دانشگاه هاروارد و مکتب جورج سارتن بهره برده است. در فلسفه اسلامی شاگرد علامه طباطبایی، محمدکاظم عصار و سید ابوالحسن رفیعی‌قزوینی بوده است. همکار هانری کربن در حوزه فلسفه تطبیقی و تاریخ فلسفه اسلامی بوده و خود صاحب آثار زیادی در حوزه فلسفه اسلامی و تاریخ آن است.

حسن اعرابی از فعالان حوزۀ خوشنویسی و مدرس خط شکسته‌نستعلیق است. او که فوق دیپلم رشتۀ متالوژی دارد، از سال 82 تا 86 ریاست انجمن خوشنویسان قم را دارا بود. با او دربارۀ حال و احوال این روزهای خط شکسته‎نستعلیق گفت‌وگویی کردیم.

یعقوب آژند، پژوهشگر ایرانی تاریخ، هنر و ادبیات است. او از طرف وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به عنوان پژوهشگر برجسته در هنر و فرهنگ ایران معرفی شده است. آژند در سال ۱۳۸۶ نشان درجه یك پژوهش دانشگاه تهران را گرفت. وی در سال ۱۳۸۸ یكی از 10دانشمند جهان اسلام اعلام شد كه در قلمرو هنر بیشترین كار، مقاله، كتاب و ارجاع به آثارش را داشته است.

اردیبهشت سال جاری، برای سی و سومین نوبت کتاب «چهل نامه کوتاه به همسرم» اثر زنده‌یاد نادر ابراهیمی از سوی نشر روزبهان تجدید چاپ شد؛ اثری که نام آن و محتوایش خاطرات و نوستالژی‌های بسیاری را برای بخش زیادی از اهالی کتاب در ایران به همراه دارد و بدون شک داستان نگارش این اثر نیز برای مخاطبان بالقوه آن می‌تواند جذاب باشد. ابراهیمی با نگارش این کتاب و خلق نثری مافوق تصور در سطور آن نام خود را بار دیگر به عنوان یکی از سلاطین نثر معاصر فارسی به ثبت رساند که البته در این میان تایید مخاطبان نیز بر این مساله صحه می‌گذارد.

آثار ترجمه بخش مهمی از بازار نشر و کتاب ما را در دست دارند و در حوزه‌های گوناگون، به خصوص در حوزه ادبیات کلاسیک و بخش رمان هم با اقبال خوبی از سمت مخاطب روبه رو شده‌اند. انتخاب نویسنده، تخصص و تجربه مترجم، همکاری انتشارات برای چاپ آثار ترجمه شده، ذائقه مخاطب و... از جمله مسائلی است که یک مترجم باید در نظر داشته باشد تا بتواند یک ترجمه خوب ارائه دهد.

تابستان سال گذشته بود که شانزدهمین کاشی ماندگار بر سردر خانه مرحوم سید محمد محیط طباطبایی، مورخ، پژوهشگر، منتقد و ادیب فقید معاصر نصب شد. خانه او، خانه مورد علاقه دوران کودکی‌ام بود، خانه‌ای قدیمی با حیاطی بزرگ که شاخ و برگ‌ درختان زیتون، پرتقال و خرمالوی آن در کوچه آذر خودنمایی می‌کرد. وقتی پس از سال‌ها از محله کودکی‌ام گذر می‌کردم و چشمم به کاشی سردر این خانه افتاد تصمیم گرفتم گفت‌وگویی را به مناسبت روز جهانی موزه و میراث فرهنگی با سید احمد محیط طباطبایی، فرزند آن مرحوم داشته باشم.

آقامحمدخان قاجار یا آقامحمد شاه (۱۱۲۱ در استرآباد- ۲۷ اردیبهشت ۱۱۷۶ در شوشا) که به عبارتی آغامحمدخان نامیده می‌شود، بنیانگذار و نخستین شاه قاجار بود. در سال ۱۱٧٤ هجری شمسی، آقامحمدخان که از افراد ایل قاجار بود با برکناری حکومت جانشینان کریم خان زند به قدرت رسید. وی ابتدا در استرآباد تاجگذاری کرد، و بعدها در نهایت، بنا به دلایل استراتژیکی، تهران را پایتخت خود قرار داد و برای دومین بار تاجگذاری کرد. بعد از وی برادرزاده‌اش فتحعلی شاه به سلطنت رسید. در فرهنگ عامیانه ایران، از آقامحمدخان به عنوان یکی از خشن‌ترین اما مقتدرترین شاهان ایران یاد می‌شود. وی در قفقاز به تصرف شهر شوشا که در حمله نخست به دست وی نیفتاده بود، پرداخت.