گفتگو

برخی از اساتید و کارشناسان فلسفه اسلامی را صورت تحریف شده، التقاطی و سوء فهم شده فلسفه یونان می دانند و ابن رشد، فارابی و ابن سینا را در مواردی به بدفهمی فلسفه ارسطو متهم می کنند البته برخی دیگر از کارشناسان نیز تفاوت نظری در فلسفه اسلامی و فلسفه یونان را برخاسته از اجتهاد و ابتکار در فلسفه اسلامی می دانند. اینها تغییر و تصرفی است آگاهانه برای تصحیح و تکمیل فلسفه. در گفتگو با منوچهر صانعی دره‌بیدی استاد بازنشسته فلسفه دانشگاه شهید بهشتی و دانش آموخته فلسفه از آلمان به بررسی مدعاهای این گروه پرداختیم که اکنون از نظر شما می گذرد.

پیدایش ناسیونالیسم در ایران، داستانی دور و دراز دارد اما همیشه مساله و دغدغه‌ای مهم برای دانشمندان علوم انسانی در ایران بوده است. اینکه چه زمانی مردم سرزمین پارس احساس مشترک ایرانی بودن پیدا کردند از سوالات همیشگی محققان ایرانشناس بوده است.

دلایل تاریخی تأسیس بانک شاهنشاهی را باید در قرارداد معروف رویتر جست وجو کرد که در سال 1872م/1290ق از سوی حکومت ناصری و با کارگردانی صدراعظم اصلاح‌طلب و غربگرای وی میرزا حسین‌خان سپهسالار و دلالی و واسطه‌گری خاص میرزا ملکم ‌خان ناظم‌الدوله به بارون جولیوس دورویتر اعطا شد.

بحث از رابطه علم و دین، به ویژه در عصر جدید و با پیشرفت‌های چشمگیر علم و فناوری و فراگیر شدن آنها در همه ابعاد زندگی بشر، اهمیتی بی‌سابقه یافته است، به گونه‌ای كه فیلسوفان و عالمان و الهی‌دانان را به اتخاذ موضع واداشته است.

شعر معاصر ایران بعد از نیما مدیون چندین چهره است که بدون شک یکی از این افراد احمد شاملو است که با قلم زدن در شعرسپید ظرف بزرگتری را برای شعر به‌خصوص شعر سیاسی فراهم کرد. دوم مردادماه سالمرگ احمد شاملو بهانه‌ای شد تا به سراغ هاشم اکبریانی برویم و با او درباره ویژگی‌های فکری شاملو و مجموعه «کوچه» صحبت کردیم که در ادامه می‌خوانید.

دغدغه این روزهای برخی از صاحبنظران، کمرنگ شدن نقش مرجعیت‌های فکری- اجتماعی در جامعه است و بر این باورند که مردم در واکنش به مسائل جامعه حتی پیشگام‌تر از آنان حرکت می‌کنند. اگر این ادعا را بپذیریم آن وقت این پرسش مطرح می‌شود که این امر باید مثبت ارزیابی شود یا منفی؟ و چه پیامدها یا مزیت‌هایی برای جامعه دارد؟

: توفیق هاشم‌پورسبحانی، استاد بازنشسته دانشگاه، مولوی‌پژوه، مصحح، مترجم و مولف برجسته زبان و ادبیات‌فارسی، آثار ارزنده‌ای از خود به‌جای گذاشته است، سبحانی آموزگار انسانیت و انسان‌دوستی، فروتنی و نیک‌منشی نیز هست او مردی متواضع و بسیار دوست‌داشتنی است، به‌دنبال سلسله گفت‌وگوهایی که با چهره‌های ماندگار ادبیات فارسی انجام داده‌ایم، این‌بار به‌سراغ توفیق سبحانی رفتیم و سرانجام قرارمان در یک روز تابستانی در خبرگزاری خانه کتاب ایران هماهنگ شد، گفت‌وگویی با این این چهره ماندگار زبان و ادبیات‌فارسی انجام داده‌ایم.

دکتر ضیاء موحد از معدود صاحب‌نظران در عرصه‌ی ادبیات و شعر است ادیبی که هم شعر می‌گوید و هم شعر را می‌داند و نقد و نظرهای بسیار نوشته و کتاب‌هایی دارد در بررسی شعر امروز و ...

پرداختن به اندیشۀ عرب در وضعیت کنونی نه‌تنها مورد نیاز جامعۀ ماست، بلکه فراتر از آن، ضرورت نیز هست. جوامعی که هم از نظر جغرافیایی و هم از نظر فکری، بسیار نزدیک به ما هستند. محمد آل‌مهدی را در ایران با ترجمۀ آثار محمد عابدالجابری می‌شناسند. او علی‌رغم تحصیلاتش در زبان انگلیسی، عربی ترجمه می‌کند. آشنایی او با روند تفکر در جهان عرب، خصوصاً مصر، موجب شد تا ما در مصاحبه‌ای از او بخواهیم تا روند شکل‌گیری روشن‌فکری در مصر و جایگاه طه حسین در بین آن‌ها را مورد بررسی قرار دهد.

همبستگی اجتماعی ازجمله شاخص‌هایی است كه جامعه‌شناسان برای سنجش وضعیت بسامانی و بهنجاری در جامعه از آن استفاده می‌كنند. برخی پژوهش‌هایی كه در سال‌های اخیر در زمینه وضعیت همبستگی اجتماعی در ایران انجام شده است، نشان از تضعیف این شاخص در كشورمان دارد؛ موضوعی كه با عنوان «گسیختگی اجتماعی» از آن یاد می‌شود. تقی آزاد ارمكی، جامعه‌شناس و استاد دانشكده علوم اجتماعی دانشگاه تهران معتقد است ما در حال حاضر دچار نوعی عدم تعادل نیروهای اجتماعی هستیم كه چنانچه فهم جامعی از آن پیدا كنیم، خواهیم توانست منطق گذار آن را درك كنیم .