گفتگو

شاید یکی از موضوعات مهم این روزهای ادبیات که به ساعت‌ها و شاید روزها بحث و گفت‌وگو نیاز دارد، ادبیات دانشگاهی ماست؛ متاسفانه خروجی دانشگاه‌های ما در حوزه ادبیات و زبان فارسی چنگی به دل نمی‌زند و این شرایط دلایل متنوعی دارد. از این رو با محمدجعفر یاحقی هم‌کلام شدیم تا پیرامون این موضوع صحبت‌ کنیم که در ادامه می‌خوانید.

نصرالله حكمت استاد فلسفه و عرفان دانشگاه شهید بهشتی، در آخرین كتابش، شاكله‌شناسی به طرح یك نظریه جدید برای شناخت شخصیت انسان پرداخته است. او با استفاده از مفهوم قرآنی «شاكله» به تبیین هویت انسان پرداخته و معتقد است، هویت و وجود آدمی را شاكله‌ها بر می‌سازند. این شاكله‌ها البته اموری یكسره پیشینی، غیراكتسابی و برآمده از طبیعت و تاریخ نیستند، بلكه شاكله وجودی هر انسانی را نحوه تربیت او و صدالبته انتخاب‌های آگاهانه و تلاش‌های خودش در خودسازی شكل می‌دهند و به نوبه خود این شاكله در صورت‌بندی سایر رفتارها و گفتارهای او موثرند.

نیم قرن از آنچه به گفته او ادای دینش به موسیقی بود می‌گذرد و حال با دلی آرام و بی‌دغدغه نظاره گر آیندگان موسیقی ایران است، جوانانی که به گفته بیژن کامکارچشم‌انداز موسیقی کشورمان هستند. او زاده ارومیه و پرورش یافته درآغوش پدری که تاریخ موسیقی، نامش را به ثبت رسانده است؛ استادحسن کامکار.

دکتر حامد فولادوند دوران تحصیل خود را در فرانسه سپری کرده و با مورخانی همچون فرنان برودل، پیر ویلار، دنیس ریچه و زنده‌یاد علی مظاهری همکاری داشته است. او در سه دهه اخیر بیشتر بر نیچه‌شناسی، ایران‌شناسی و گفت‌وگوی فرهنگ‌ها متمرکز بوده است. جدیدترین اثرش «نیچه، عرفان و جهان ایرانی» نام دارد که به همت انتشارات بهجت روانه بازار شد.

ابوالفضل خطیبی شاهنامه‌پژوه و محقق حوزه ادبیات در گفت‌گویی مفصل با ایبنا، از روزگار پیشین و وضعیت تحقیق و پژوهش در حوزه ادبیات فارسی گفت و با مقایسه زمان حاضر به شرح فرازونشیب‌های این حوزه پرداخت. به گزارش باشگاه شاهنامه پژوهان در ادامه سلسله گفت‌وگوها با چهره‌های ماندگار حوزه ادبیات و اندیشه کشورمان، این بار در خبرگزاری کتاب ایران میزبان ابوالفضل خطیبی، نویسنده، شاهنامه‌پژوه، پژوهشگر زبان و ادب فارسی، عضو هیات علمی فرهنگستان زبان و ادب فارسی و مشاور گروه فرهنگ‌نویسی بودیم. در ادامه گفت‌وگو با این شاهنامه‌پژوه خواهید خواند .

علی بلوکباشی به‌عنوان محقق مطالعات فرهنگی ایران، عشق و علاقه سرشاری به تاریخ و فرهنگ ایران‌زمین دارد. همین عشق و علاقه موجب تألیف آثاری چند در حوزه فرهنگ مردم ایران از سوی این استاد پیشکسوت انسان‌شناس شده است. از جمله این آثار کتاب «شب یلدا» از مجموعه کتاب‌های «از ایران چه می‌دانم؟» است. کتابی که از معدود منابع کامل و جامع درباره جشن کهن یلدا به‌‌شمار می‌رود. به مناسبت طولانی‌ترین شب سال به سراغ این پژوهشگر رفتیم و از او درباره رمز و راز مانایی یلدا علی‌رغم ثبت و ضبط نوشتاری آن جویا شدیم.

متن زیر مصاحبه مفصل با سیاوش جمادی است که به دلیل حجم بسیار زیاد آن بخش اندکی از آن در نشریه فرهنگ امروز منتشر شده است. سیاوش جمادی در این مصاحبه مفصل از فلسفه سخن گفت و از تاریخ. از ایران سخن گفت و از جهان. از سنت سخن گفت و از مدرنیته.

شاید در نگاه اول، جشن‌ها و مراسم‌ سنتی ما به نظر ساده بیایند اما هر کدام دریچه‌ای هستند به دنیایی از نشانه‌ها و معانی که جهان بینی ما را و هویت ما را به‌عنوان انسان ایرانی ساخته‌اند. شب یلدا، با قصه‌ها و متل‌هایش، با شعرها و آوازها و کرسی گرم و انار و آجیل و هندوانه، مصداق بارز یک جشن واقعی با یک دلیل والا و مهم است: پاسداشت نور و روشنایی.

قرار است دفتر کار وزیر ارتباطات به عمارت "کلاه فرنگی بی سیم" منتقل شود. «محترم‌خانم» آرزو دارد یک‌بار دیگر عمارت «کلاه‌فرنگی بی‌سیم» را ببیند. همان بنایی که روزگاری در زمان جنگ جهانی دوم خبر اشغال ایران از سوی متفقین از آن مخابره شد و امروز که روزگاری دیگر است، قرار است دفتر کار وزیر ارتباطات باشد. همان عمارتِ سقف‌گنبدی با دیوارهای آجری و پنجره‌های چوبی که ۸۰‌سال پیش، صبح به صبح، محترم‌خانم با همبازی‌های دیگرش از پشت پنجره تماشایش می‌کرد.

«تهران یک کلانشهر نابرابر است» شما به‌عنوان یک شهروند که ممکن است ساکن هر نقطه‌ای از این شهر باشید تا چه اندازه با این عنوان موافقید؟ برخی از این نابرابری ها، فاصله اقتصادی شمال و جنوب شهرها را تصور می‌کنند، فاصله بین توزیع ثروت و امکانات رفاهی در خانه‌های اعیان نشین شمال شهرها! اما واقعیت این است که مفهوم نابرابری بیش از آنکه صاحبان سرمایه‌های خصوصی را هدف قرار دهد، به مسئولان شهری اشاره دارد که با توزیع امکانات و خدمات عمومی در شهر، بر این فاصله کاذب، اضافه کرده‌اند.