مقاله

من معتقد نیستم که علم ِ ریاضی صرفا یک علم صوری است و احکام آن، احکامی انتزاعی است. احکام ریاضی همانطور که کانت می گفت احکام تألیفی یا به تعبیری واقعی است. ...اگر ریاضی نباشد، همه علوم فعلی ما بهم می ریزد. ریاضی فقط مدخل علوم نیست بلکه همه علوم ما ریاضی است. به این جهت پیشرفت ریاضی، نشانه پیشرفت علم است.

بوردیو از جامعه‌شناسی این انتظار را دارد که وسوسه‌ی جادو، این غول تحقیر ناآگاهی از خود را از خویشتن براند؛ او به حسن نیت‌های مبهم و اراده‌گرایی‌های آرمانی حمله می‌برد، چون امر واقعی، پوچ بودن بسیاری از آن‌ها را نشان داده است. بوردیو ازاین‌رو به تخیل و آرمان‌گرایی‌های بلندپروازانه یورش می‌برد.

در ادامه برنامه‌های پنجشنبه‌های مؤسسه مطالعات سیاسی اقتصادی پرسش، سمینار وضعیت ترجمه در ایران با سخنرانی اساتیدی چون مراد فرهادپور، محمد مالجو، سیاوش جمادی، عادل مشایخی،صالح نجفی و تایماز افسری برگزار شد. سمیناری که درابتدا به نظر می رسید به دنبال نوعی آسیب‌شناسی از وضعیت ترجمه در ایران است؛ نوعی آسیب‌شناسی که با توجه به سیل ترجمه‌های دم دستی و دست چندم در بازار نشر امروز بسیار ضروری به نظر می‌رسید. اما آنچه که در این سمینار بیان شد علی‌رغم انتظار حضار با نوعی پراکندگی موضوع همراه بود. گزارش زیر سخنان عادل مشایخی در این سمینار است. عنوان سخنرانی او «ترجمه، زبان، اندیشه» بود اما او در این سخنرانی به دو مساله ترجمه به مثابه حرفه و ترجمه به مثابه رویداد پرداخت.

رجز یا میدان خوانی در جنگ‌های صدر اسلام امری معمول بود که ضمن آن جنگاوران هنگامی که پا به میدان می‌گذاشتند، هماوردی در حد و شأن خود می‌طلبیدند. این معرفی، نوعاً شعری بود که فردخودش سروده یا از شعر مناسبی بهره می‌گرفت و یکی از راه‌های پی بردن به شخصیت و ماهیت جبهه‌ای بود که در جنگ وارد شده است. دکتر محمد رضا بهشتی استادیار دانشگاه تهران و مدیر گروه فلسفه فرهنگستان هنرضمن سخنانی در جمع عزاداران حسینی(ع) با تأمل بر ابعاد معرفتی رجز‌های چهره‌های نامی عاشورا نکات قابل توجه و ارزشمندی از این گونه ادبی -حماسی به دست داده‌اند. ضمن بررسی رجز و کارکردهای رجز ظرایف آن را مورد دقت قرار گرفته است.

درحالی‌که اروپا غرق در بحران اقتصادی است و صدای شکاکان به اروپا، در سرتاسر این قاره به گوش می‌رسد، آینده پروژه اروپا متزلزل است. بحث در باب آینده اتحادیه اروپا در اقصانقاط جهان به دوگانه کاذب «ماندن در اروپا یا رفتن از آن» تقلیل یافته؛ یا وضع موجود نولیبرال را بپذیرید یا از آن بیرون روید. همان‌طور که شانتال موف در مصاحبه‌ای اشاره می‌کند، یکی‌گرفتن «اروپا» با رهیافت نولیبرال کنونی اتحادیه اروپا آن‌قدر گرایش مستحکمی است که امکان بحث درباره اروپا «تحت نام اروپا» منتفی است. منتقدان اروپا اغلب به‌ طور خودکار انگ شکاکیت به اروپا می‌خورند، گویی هیچ جایی برای چک‌و‌چانه‌زنی جدی درباره اهداف و روش‌های خود اتحادیه وجود ندارد.

حكومت اموی‌ها كه از معاویه شروع شد حكومتی به ظاهر دینی بود كه با جهل مذهبی مردم گره خورده بود، بنابراین اساس حكومت آنها نامشروع و غصبی بود. به این دلیل اسلامی كه آوردند اسلام واقعی نبود؛ قبیله‌ای از اشراف قریش بودند كه از ابتدا با اسلام مشكل داشتند، اسلام نیز با اشرافی‌گری درافتاده بود. امویان دیدند كه نمی‌توان در مقابل اسلام به صورت كفر و شرك ایستاد، فرصت‌طلبی كرده و به ظاهر اسلام آورده و در فرصت مناسبی كه پیدا كردند از راه كودتا، ترس، تهدید و تحریف دین جایگاه خلیفه مسلمین را به دست آوردند.

اگر می شد تراشه ای در گوش بهاء الدین خرمشاهی کار بگذارند تاهمه چیز را ضبط کند، بعد ضبط شده ها را سرند، و حرف های حسابی را سوا می کردند و تتمه را نگاه می داشتند، مجموعۀ عظیمی از مضمون های بدیع برای بررسی های فرهنگی در دورۀ معاصر به دست می آمد، مجموعه ای شامل این چیزها: قطار قطار شعر بند تنبانی؛ سلسله ای از حکایت های جفنگ و به قول بچه های امروزی «درِ پیتی»؛ چند خروار مقالۀ آبکی؛ یک کاروان شتر از خطابه ها و سخنرانی هایی که اولین محل تمرین یا نمایش دراماتیک آنها دفتر کار یا اتاق شخصی خرمشاهی بوده است

شعر آرمانی و دینی، شعری در جهت آرمان‌گرایی و تبلیغ و ترویج یک مذهب و مکتب است. بین شعر آرمانی و شعر دینی به اصطلاح استادان منطق صوری، رابطة عموم و خصوص حاکم است. یعنی هر شعر دینی و آیینی، شعر آرمانی است، ولی هر شعر آرمانی، شعر دینی و آیینی نیست. برای مثال، اگر شاعری کمونیست و توده‌ای، بنا به عقاید خود و در راستای اهداف و آرمان‌های خود شعری بگوید، آن شعر، آرمانی است، ولی دینی و آیینی نیست.

گویی سنت با مد‌‌رنیته تركیب شد‌‌و اتفاق خوشایند‌‌ی به بار آورد‌‌. د‌‌ر سال 1340 شمسی آن زمان كه پاپ آرت د‌‌ر غرب نفس های آخر خود‌‌را می‌كشید‌‌و هنر جنبشی تازه طلب می‌كرد‌‌آن هنگام ایران بود‌‌كه مكتبی نو د‌‌ر هنر‌های تجسمی به جهان عرضه كرد‌‌. مكتبی كه به سرعت به یكی از جنبش های مهم هنری د‌‌رجهان تبد‌‌یل شد‌‌و تاثیرات ‍ژرفی بر تاریخ هنر گذاشت. به ند‌‌رت می‌توان آثار هنری ملی را مخصوصا از نوع تجسمی د‌‌ر مكتبی خاص گنجاند‌‌. مكتب سقاخانه را می‌توان سرآمد‌‌شكل گیری مكتبی نو د‌‌ر ایران نامید‌‌البته مكتبی كه رنگ و بوی مد‌‌رن د‌‌ارد‌‌و سنت‌های

هر بار که در مطبوعات مصاحبه‌ای در باب ترجمه پیش می‌آید، خاصه ترجمه شعر، و احیاناً نظر بر این قرار می‌گیرد که شعر ترجمه‌ناپذیر است، در تأیید این نظر معمولاً حافظ را مثال می‌زنند. البته مصاحبه مطبوعاتی را نمی‌توان به ‌اندازه نظریه مستقل علمی جدی گرفت. هدف این چند سطر مختصر هم رفتن تا به حیطه نظریه‌پردازی نیست، بلکه بیشتر میدان‌دادن به یک بدبینی است. بدبینی‌ای که در پس تأکید بر ترجمه‌ناپذیری شعر حافظ گمان به یک احساس کمبود ملی می‌برد. کمبودی که شاید می‌خواهد بگوید ما ایرانی‌ها یا فارسی‌زبانان در دنیای هنر یک شخصیت انکارناپذیر جهانی داریم و او هم در چنان بلندایی ایستاده است که دست هیچ زبان و ملت دیگری به دامن کلامش نمی‌رسد.