مقاله

یات مربوط به جهاد در قرآن کریم وروایات واقوال فقهی دراین باب همیشه دستاویز کسانی بوده که اسلام را «دین جنگ وخشونت» و«آیین زور و شمشیر» بدانند ودراین روزگار، چنین نگاه وتفسیری، حربه گروههای افراطی وتکفیری گشته تا به قتل وغارت انسانهای بی‌گناه وکشتار غیر مسلمانان دست زنند. و روز به روزکفه خشونت را، به عنوان ضرورت جهاد در اسلام، سنگین‌تر سازند ودر پی این فهم نادرست، دست به ترور وکشتار و انفجار بزنند.

مشورت با اشخاص ترسو و تنبل عزم و ارادة انسان را سست می‌کند: یکی دیگر از نتایجی که مولانا از بحث بازتاب می‌گیرد، این است که هنگام مشورت با دیگران، باید با فردی شجاع و مطمئن رایزنی کرد؛ چرا که ترس و تزلزل از انسانهای ترسو و بزدل در جان شخص مشورت کننده بازمی‌تابد و رأی و عزم او را سست می‌کند. به عبارت دیگر ممکن است کسی با شخصی بسیار دانا و زیرک مشورت کند و چنین شخصی بتواند راه‌حلها و پیشنهادهای بسیار خوبی در اختیار او بگذارد، اما اگر این شخص ترسو و تنبل و بی‌اراده باشد، این ویژگیهای او ناخواسته به وجود شخص مشورت‌کننده نفوذ می‌کنند و مانع اقدام او به کار می‌شوند.

چنین می‌نماید که زبان فارسی در روزگار سعدی به کمال رسید و سعدی در تحقق این امر نقش‌آفرین بود. این نظریه به هیچ‌روی با تحولاتی که یک زبان حتی پس از رسیدن به مرحله کمال، پیدا می‌کند مغایرت ندارد.

مهرماه، زمانی برای آغازی نو است. تقویم‌ها با منطق چرخه‌ای که در خود دارند، یک امید هرچند کوچک را حمل می‌کنند؛ اینکه بتوان دست به بهبود موقعیت‌ها و زمینه‌هایی زد تا زندگی بهتری برای شمار بزرگ‌تری از مردم فراهم آید. اول مهر، یکی از این نقاط چرخه‌ای در تاریخ ماست که یک جامعه مبتنی بر کشاورزی و زایندگی را همیشه به آینده و آغازی دوباره امیدوار می‌کند. وضعیت امروز در آموزش‌وپرورش و دانشگاه‌های ما، وضعیتی به‌دور از موقعیت‌های آرمانی است و این را هم کنشگران درون آنها می‌دانند و هم کسانی که این موقعیت‌ها برای تربیت ایشان ساخته شده است

ایران و جهان بعد از 3 روز هنوز در شوک فاجعه منا است. عطش افکار عمومی برای کشف حقیقت ماجرا هنوز پاسخ درخور نگرفته است. شواهدی از سوء مدیریت نسل «شاهزادگان جوان و نورسیده» نمایان شده است. اما آیا ریشه ناامنی و به خطر افتادن جان هزاران زائر این است که دولت سعودی تمهیدات و تدابیر کافی فراهم نمی کند یا مسئله این است که تیم فعلی کارگزاران حج در دوره ملک سلمان تجربه و تبحر دوره ملک عبدالله را ندارند؟

اشاره: سعدی سنت‌گرایی است نوآور. او با تکیه بر سنتهای ادبی پیش از خود، یعنی میراث ادبی خراسان و با اصلاح و تکمیل آن‌ها، چنانکه خود می‌خواست و می‌اندیشید، مکتب ادبی فارس یا مکتب ادبی شیراز را بنیاد نهاد. در نثر، گلستان را پدید آورد که هم به لحاظ چگونه گفتن شاهکار است، هم به لحاظ چه گفتن، کتابی که قرنها کتاب درسی بود. در حوزه شعر هم، بوستان را سرود که در آن به طرح آرمانشهر پرداخت، هم به سرودن غزل‌ها و قصایدی پرداخت که هر دو در نوع خود بدیع است، سرودهایی که آن‌ها را به صفت «سهل‌ ممتنع» موصوف ساخته‌اند. سروده‌های او جمله سخن عشق است که از عشق حسی مجازی تا عشق حقیقی عرفانی را در برمی‌گیرد و آنچه در این حرکت تازگی دارد اولاً، تأکید بر عشق مجازی است به عنوان درآمدی بر فهم عشق؛ ثانیاً، تأکید بر عشق به انسان و گونه‌ای انسان‌گرایی که در تمام نوشته‌ها و سروده‌ها هدف نهایی سعدی است. این نوشتار پیشتر در دفتر هجدهم سعدی‌شناسی به چاپ رسیده است و از استاد دادبه سپاسگزاریم که آن را در اختیار ما نهادند.

اسلام در شبه جزیره عربستان ظهور کرد؛ با محیطی نسبتاً ساده و قواعد و رسومات خاص خود؛ و خیلی زود و با سرعت حیرت‌آوری بخش بزرگی از جهان را در نوردید؛ گسترشی که از یک سو مرزهای جغرافیایی را درهم ریخت و حکومت اسلامی را بر آنها مستولی می‌ساخت و از سوی دیگر با تغییر در رویکردها و نگرش‌ها به جهان هستی براساس آموزه‌های اسلامی، یک منظومه معنایی را شکل می‌داد که همه شئون اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، علمی و… را تحت تأثیر قرار می‌داد؛ بدین‌سان استعداد و زمینه‌ای خلق می‌کرد که پی‌ریزی و تکامل تمدن نوینی را در پی‌داشت؛ تمدنی که در دوره میانه درخشندگی و بالندگی خیره‌کننده داشت

به خاطر همین ملاحظات است که مولوی صحبت را بر خلوت ترجیح می‌دهد و زندگی در میان دوستان شفیق صادق را بر خلوت‌‌نشینی برتر می‌داند. جالب اینجاست که مولوی(مثنوی، د۶رب۵۱۷ـ۵۱۲) بر این باور است که حتی حیوانات نیز از کار گروهی لذت بیشتری می‌برند:

نخستین آشنایی‌ام با دکتر «محمدعلی مجتهدی» به اول مهر سال 1345- روز تأسیس دانشگاه که از سر اتفاق روز تولد ایشان هم بودـ بازمی‌گردد. من جزو نخستین دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف (آریامهر آن زمان) بودم و روز ثبت نام، ایشان- که خود بعدها به ما «آنالیز» درس داد- و چند نفر دیگر با دانشجویان ورودی مصاحبه می‌کرد. هیچ گاه از یاد نمی‌برم شبی را که تا دیروقت مشغول تمرین درس «رسم فنی» بودم. ایشان دفترچه کوچکی در جیب داشت که نام همه 420 دانشجو را نوشته و مواردی کنارشان ذکر می‌کرد. آن شب هنگام خروج از دانشگاه ایشان از دفترش بیرون آمد و با آن لهجه شیرین گیلکی، نامم را پرسید

اشاره: از جمله آثار مهم غرب ایران، محوطه باستانی تخت‌سلیمان یا همان شهر «شیز» در آذربایجان‌ است که بناهای تاریخی گوناگونی در آن قرار دارد و معروف‌ترینش «آتشکده آذرگشسب» است. در کنار آن «کوه زندان» و «تخت تاقدیس» نیز هست و نوشتار حاضر به بررسی «تخت تاقدیس» پرداخته است.