مقاله

یکی از اهداف قرارداد 1919 که میان ایران و انگلیس بسته شد، یکپارچه کردن ارتش ایران بود زیر نظر افسران عالی رتبۀ انگلیسی! بر اساس این قرارداد که در نهم اوت 1919 / 17 مرداد 1298 به امضای وثوق الدوله رئیس الوزرا و سِر پرسی کاکس وزیر مختار انگلیس در ایران رسید، یک هیئت هفت نفری از افسران انگلیسی به ریاست ویلیام دیکسون برای وزارت جنگ ایران استخدام و به کار گمارده شدند.

از جمله مشكلات اهل فرهنگ در ایران، دشواری دسترسی به متون كلاسیك عربی و خوانش آنهاست. گنجینه عظیم فرهنگ ایران در دوره تمدن اسلامی، برای كسانی كه با زبان عربی آشنا نیستند، همچون گوهری دست نیافتنی است. سنت ترجمه متون اصیل اسلامی در حوزه های مختلفی چون تاریخ، ادب، شرعیات، عقلیات و غیرها، دیرین است. بر این دیری و دوری تنها با ترجمه های موثّق و فخیم می توان غالب شد. مع الاسف، دسترسی به این متون برای فارسی زبانان همچنان آرزویی دیرین باقی مانده است. نمونه های خوبی از این نوع ترجمه ها در سالیان اخیر صورت گرفته است. ترجمه حی بن یقظان ابن طفیل، به دست توانای استاد بدیع الزمان فروزانفر و ترجمه مقدمه ابن خلدون به قلم شیوای محمد پروین گنابادی از این دست آثار ماندگاراند.

از میان نسخه های فراوان كتابخانه گرانبهای استاد دكتر اصغر مهدوی، رسالۀ عرفانی ارزشمندی است به زبان فارسی و به گمان بسیار از سده های پنجم یا ششم كه به دلیل افتادگی های آغاز و انجام و به دست نرسیدن نسخه دیگری از آن، نه نام خود رساله شناخته است و نه نام نویسندۀ آن.

ستعفا و تبعید رضا شاه پس از آن صورت گرفت كه دولتهای روسیه و انگلستان به دلیل مناسبات رو به گسترش رضا شاه با آلمان هیتلری، سه بار به وی هشدار دادند. در آن زمان اخبار و گزارشهای دریافتی از جبهه‌های جنگ دوم جهانی حاكی از پیشرفت روز افزون آلمان و شكست‌ها و عقب‌نشینی‌های متفقین بود. رضا شاه نیز كه پیش‌بینی پیروزی آلمانی‌ها را در جنگ داشت نه برای حفظ استقلال كشور، بلكه برای حفظ موجودیت خود و رژیمش «بی‌طرفی در جنگ» اعلام كرده بود.

ارقام نجومی که ایرانیان برای اعطای امتیازات می گرفتند برخی معتقدند دریافتی رجال بابت اعقاد قراردادهایی چون رویتر، دارسی و 1919، رشوه نیست بلکه کمیسیون است. به عبارتی دیگر گرفتن آن پول در عرف ما رشوه است اما در فرهنگ تجاری غرب به آن کمیسیون می گویند و رشوه به حساب نمی آید.

رودلف بولتمان الهیدان شهیر پروتستان، در الاهیات خویش کوشید تا ضمن مواجهه سازنده با جهان جدید و اندیشه انسان مدرن، پیام کتاب مقدس را نیز، بدون اخذ و پذیرش مبانی الاهیات لیبرال، مفهوم و مقبول سازد. در این راستا، برنامه‌ای موسوم به اسطوره زدایی ارائه داد و در قالب آن تلاش کرد تا اساطیر عهدجدید را نه حذف، بلکه با توجه به مفاهیم و معانی اگزیستانسیل شان بازتفسیر کند. این برنامه از همان ابتدا مباحث و مسائل فراوانی ایجاد کرده است. نویسنده در مطلبی که در ادامه می‌خوانید، ضمن معرفی برنامه اسطوره زدایی و طرح نقاط قوت و ضعف آن، می‌کوشد نشان دهد که این برنامه را نباید کنار گذاشت بلکه باید با فهم مجدد ماهیت حقیقی اسطوره، که بولتمان در آن به راه خطا رفته بود، و آغازگاه برنامه اسطوره زدایی، یا این برنامه را به نقطه انجامش برسانیم و یا با توجه به حضور و سیطره اسطوره در جهان و جهان نگری جدید، برنامه دیگری را جایگزین آن نماییم.

حقوق به عنوان نظامی دستوری- تجویزی مسائلی كه قصد دارم در این جلسه مطرح كنم مسائل بنیادینی است كه فكر می‌كنم قبل از پرداختن به موضوع حقوق شهروندی باید به عنوان مسائل پایه با آن آشنا شد. كار ما در این جلسه بیش از اینكه پاسخ دادن باشد طرح پرسش است و من آن را ضروری می‌دانم زیرا ما هنوز در مرحله اكتشاف و تلاش برای راهیابی و نزدیك شدن به موضوع حقوق شهروندی، با توجه به نیازها و اقتضائات جامعه خود هستیم.

راجر اسکروتن محقق ارشد بلک فریارزهال و استاد مدعو دانشگاه آکسفورد است. او از مخالفان سرسخت علم‌گرایی و مارکسیسم است. آثار متعددی از او به فارسی ترجمه شده است از جمله: «تاریخ مختصر فلسفه جدید» ترجمه اسماعیل سعادتی خمسه، نشر حکمت/ «کانت» ترجمه علی پایا، نشر طرح نو/ «اسپینوزا» ترجمه اسماعیل سعادت، نشر طرح نو/ فلسفه هنر و زیبایی‌شناسی؛ جان هاسپرس، ترجمه یعقوب‌آژند، ناشر: دانشگاه تهران.

هیدگر برای نشان دادن این که چگونه هر منطقی در بستری مابعدالطبیعی شکل می گیرد، در کتاب بنیادهای مابعدالطبیعی منطق، نظریة حکم لایب نیتس را به عنوان نمونه مورد تحقیق و بررسی قرار داده است. او پس از پرسش دربارة نسبت وجود و تفکر، به توصیف ساختار حکم در نظریة مذکور می پردازد و به خاستگاه تاریخی آن اشاره می کند و نشان می دهد که مفاهیمی چون موضوع و محمول و نسبت این دو در گزاره یا همان حکم و همچنین تعریف صدق در تفکر لایب نیتس تا چه حد متأثر از آموزه های مابعدالطبیعی اند؛ حال آن که یکی از اصلی ترین دغدغه های لایب نیتس، استقلال منطق از مابعدالطبیعه و بنیان نهادن مابعدالطبیعة خویش بر پایة چنان منطقی است.

هوسرل‌ تـأکید‌ مـی‌کند‌ که تأویل استعلایی-پدیدارشناختی به هیج وجه تجربه را محدود نمی‌کنند.پدیدار شناسان نه از کل حـقیقت و واقـعیت تجربه شده، روی بر می‌گردانند و نـه از بـخشهای مـعینی‌ از آن.آنان تنها از داوری دربـاره حـقیقت یا اعتبار آنچه تـجربه شـده است خودداری می‌کنند.جهان پیش از تأویل استعلایی- پدیدارشناختی با جهانی که آن را به«پدیده صرف»تبدیل می‌کنیم تـفاوت مـحتوایی‌ ندارد‌ بلکه آنچه تفاوت کرده اسـت نـسبت ما بـا هـر کـدام از این دو جهان است.