مقاله

مکتب تاریخ‌نگاری آنال در اواخر دهۀ ۱۹۲۰ میلادی پیرامون ژورنالی موسوم به «سالنامۀ تاریخ اقتصادی و اجتماعی» در فرانسه پدیدار گردید. مکتب آنال -که دربارۀ چیزی فراتر از تاریخ اقتصادی و اجتماعی بود- در اواسط قرن بیستم میلادی به اوج اهمیت و تأثیرگذاری دست یافت که تا به امروز ادامه داشته است؛ ژورنال مذکور، امروزه با عنوان «آنال: اقتصاد، جامعه، تمدن» شناخته می‌شود.

نظریه نسخ از مهم ترین مسائل قرآنی است که دانشمندان علوم قرآن و تفسیر درباره وقوع یا عدم وقوع آن، دیدگاه های متفاوتی ارائه داده اند. غالب عالمان در اعتقاد به وجود نسخ همداستان و متفق بوده و اختلاف آن ها تنها در تعداد و چگونگی آیات منسوخ است.

امکان و نحوه فلسفه تطبیقی یکی از سؤالات مهم زمانه کنونی است. از جمله رهیافت هایی که در این حوزه تلاش داشته اند، رهیافت پدیدارشناسی است. هانری کربن از مهمترین بینانگذاران فلسفه تطبیقی و نزدیک به پدیدارشناسی است

انقلاب مشروطه، سر فصل مهمی در تاریخ ایران به حساب می‌آید که زمینه تفسیرها و تحلیلها در مورد آن گسترده است. انقلاب مشروطه مانند همه انقلابهای بزرگ جهان، طیف وسیعی از عقاید و اهداف را در بر می‌گرفت.

اسلام به سه طریق عمده در سرزمین شبه قاره راه یافت، یکی به واسطه تهاجم تادیبی اعراب به مناطق مکران و سند به ویژه به فرماندهی محمد بن قاسم (92ه.) در زمان عبدالملک بن مروان و ولید بن عبدالملک، و طی قرون بعد با لشکر کشی های فرمانروایان مسلمان از سرزمین های آسیای میانه، افغانستان و ایران...

تأثیر و نفوذ غرب بر ساختار سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ایران عملا با روی کار آمدن سلسله قاجار شروع شد. این جریان که عموما به دو شکل اقتصادی و فرهنگی خود را نشان می‌داد، تأثیرات مستقیمی بر ساختار سیاسی و اجتماعی ایران به جای گذاشت.

ائتلاف طبقات متوسط شهری موجب وقوع رویداد عظیم اجتماعی جنبش مشروطه در تاریخ جامعة ایران اواخر دورة قاجار شد؛ اما سرنوشت ائتلاف و جنبش منتج از ائتلاف مشروطه خواهان پس از دوره ای نافرجام ماند.

تغییر لازمه تحرك، پویایی و پیشرفت هر سیستم است. سیستمی كه از انعطاف‌پذیری كافی برای اعمال تغییرات برخوردار نباشد محكوم به زوال است.

مقاله ای که در ادامه آمده نقدی بر کتاب «مقالاتی دربارۀ مفهوم علم در تمدن اسلامی» است که در فصلنامۀ علوم محض و کاربردی (سال دوم، شمارۀ 5 و 6، بهار و تابستان 1394) به چاپ رسیده است.

ریاضیات در تمدن اسلامی از قرن دوم تا یازدهم هجری را گروهی «ریاضیات اسلامی» و گروهی دیگر «ریاضیات عربی» می خوانند، اما هیچ کدام از این دو عبارت کاملاً مناسب نیستند.