پیشنهادی برای مفهوم «باد شرطه»

1395/10/14 ۰۹:۰۲

موضوع «باد شرطه» و قرائت و ضبط «کشتی نشستگان» یا «کشتی شکستگان» در غزل معروف خواجۀ حافظ همواره ذهن دوستداران شعر و ادب فارسی را به خود مشغول کرده است و هیچ یک پژوهندگان و حافظ شناسان نیز این بحث را خاتمه یافته ندانسته اند.

«و مرغان سپید بادبان ها را می آموزیم

که باد شرطه را آغوش بگشایند

و می رانیم گاهی تند، گاه آرام»

(اخوان ثالث، شعر چاووشی، زمستان)

موضوع «باد شرطه» و قرائت و ضبط «کشتی نشستگان» یا «کشتی شکستگان» در غزل معروف خواجۀ حافظ همواره ذهن دوستداران شعر و ادب فارسی را به خود مشغول کرده است و هیچ یک پژوهندگان و حافظ شناسان نیز این بحث را خاتمه یافته ندانسته اند. باتوجه به اینکه در اغلب تحقیقات نیز معنای واژۀ «شرطه» همواره با حدس و گمان بیان شده، در این جستار کوشش بر آن است تا ضمن بررسی مفهومی، نشان داده شود که «شرته» واژه ای شناخته شده در گویش های جنوب ایران به ویژه خوزستان است که «بزرگ بن شهریار ناخدا» نخستین بار در کتاب خود، به درستی به آن اشاره کرده است.

این نوشتار به قلم جهانبخش قنواتی و نعمت الله پناهی  است که در شمارۀ 69 – 68 دوماهنامۀ گزارش میراث (دوماهنامۀ تخصصی اطلاع رسانی در حوزۀ نقد و تصحیح متون، نسخه شناسی و ایران شناسی، دورۀ دوم، سال نهم، شمارۀ اول و دوم، فروردین – تیر 1394) منتشر شده است.

دریافت مقاله

منبع: میراث مکتوب