مقاله

این مقاله مروری است بر موضوع تغییر دین و تغییر شخصیت؛ ابتدا، در چشم‌اندازی کلی، نمونه‌هایی از «حکایت نودینان» در تجربه تاریخی را روایت می‌کنیم. سپس مفاهیم تغییر دین و تغییر شخصیت تعریف می‌شود. در ادامه، چشم‌انداز روان‌شناختی در خصوص تأثیرگذاری تغییر دین بر شخصیت فرد، چگونگی این تغییر و سطوح و جنبه‌هایی از شخصیت فرد که مشمول آن می‌شود، بررسی خواهد شد. تحلیل پدیده تغییر دین، فراتر از جنبه‌های روان‌شناختی، می‌تواند به صورت «میان‌رشته‌ای و جامع» سایر ابعاد فرهنگی، اجتماعی، فکری و تاریخی را مورد توجه قرار دهد.

نظریه تجلی در زمره تأثیرات یا تقلیداتی است که بهاییت از عرفان داشته است. طبق تعالیم آیین بهاییت، عالم هستی از سه مرتبه تشکیل شده است؛ عالم حق، عالم امر و عالم خلق. منظور از عالم حق ذات باری تعالی است که غیب مکنون است و از شدت تنزه هیچ ارتباطی با عالم هستی ندارد.

بشر در تاریخ دیرپای خود از ‌اندیشه‌های دینی متنوعی بهره‌مند بوده است. پرستش مادر- خدایان، یکی از انواع آنهاست. تندیسه‌های فراوان به دست آمده از حفاری‌های انجام‌شده در مناطق گوناگون، مؤید وجود سنت پرستش مادر- خدایان و ایزدبانوان، کهن‌ترین سنت مذهبی، در جهان قدیم است.

میـــرزا محمدتقـــــی فراهانی کـــــه با نام امیرکبیر بهتر شناخته می‌شود، اولیـــــن و یکی از شایسته‌ترین صدراعظــــــــم‌های ناصرالدین‌شــــاه بوده است. او وزارت را در اکتبر 1848 با به سلطنت رسیدن ناصرالدین شاه به عهده گرفت و تا موقع عزلش یعنی سه سال بعد (نوامبر 1851) خود را در این مسند نگه داشت. او بلافاصله پس از اخراجش تبعید شد و در ژانویه 1852 به دست گماشتگان دربار به قتل رسید.

ناباورانه خبر کوچ استاد عزیزمان دکتر محسن جعفری مذهب را شنیدم تا روز مهر از ماه مهر را سوگوارانه در فقدان این انسان شریف و دوست داشتنی زانوی غم به بغل گیرم. همین شهریور ماه بود که زنگ زدم و تقریبا به راحتی صحبت می کرد. خوشحال بودم که خطر رد شده است و امروز خبری را دیدم که کاش هرگز ندیده بودم.

گاهی اوقات ایران شناسان فرنگی تمام زندگی خود را پشت میزی در شهر خود صرف مطالعه متون اوستایی یا پهلوی یا سغدی می‌کنند انگار که مردمی که این متون را به وجود آورده‌اند و امروزه بر فلات ایران زندگی می‌کنند کمتر اهمیتی دارند.

شاید هیچ نمود شهری به اندازه عمارت قدیمی بهارستان در تهران، ما را یاد مشروطیت و مبارزات آن نیندازد؛ گرچه پیش از آغاز به‌کار نخستین نشست مجلس اول شورای ملی و باوجود پیشنهاد میرزا نصرالله خان مشیرالدوله مبنی بر آماده‌سازی عمارت بهارستان برای افتتاح پارلمان در این عمارت، قرار بر این شد که مجلس اول را در مدرسه نظام، وابسته به کاخ گلستان برگزار کنند

انقلاب مشروطیت و صدور فرمان تأسیس مجلس که یکی از مطالبات این رویداد بزرگ تاریخ سیاسی ایران بود، دستاوردی است که اینک یک قرن از آن می‌گذرد. روز چهاردهم جمادی الثانی 1324 هجری قمری مطابق با یکشنبه 13 مرداد 1285 هجری شمسی و 5 اگوست 1906 میلادی، یک سال پس از آغاز جنبش مشروطیت، مظفرالدین شاه قاجار، در قصر صاحبقرانیه، فرمان مشروطیت را که به خط احمد قوام السلطنه نوشته شده بود، به شرح ذیل، خطاب به میرزا نصرالله‌خان نائینی مشیرالدوله، صدراعظم وقت، صادر کرد:

نوشتار زیر ترجمه فصلی از کتاب «فلسفه اخلاق در اندیشه اسلامی»، نوشته دکتر احمد محمود صبحی است. در آن کتاب جریان های مختلف اندیشه اخلاقی در جهان اسلام بررسی شده است. بحث آن درباره «اخوان الصفا» از جمله جذاب  ترین فصول آن است. زیرا اولا به اخوان الصفا خصوصا به این جنبه از اندیشه آنها، کمتر پرداخته شده است و ثانیا در تأملات اخوان الصفا لحن و لطافت معنوی خاصی دیده می شود که در دیگر نوشته های مشابه چندان نمونه ندارد.

در جریان انقلاب مشروطه، گروه های اجتماعی گوناگونی اعم از روشنفکران، علماء، اصناف و صوفیان نقش آفرینی کردند. برخی از اعضای این گروه ها، در پی انقلاب مشروطه به صف هواداران انقلاب پیوستند و برخی دیگر هم یا به جبهه مخالفان گرویدند و یا مشی کاملاً بی طرفانه ای برگزیدند.