مقاله

بدیهی است کارهای تجلیل ازبزرگان این مرزوبوم وبه یادشان مراسم وهمایش داشتن وکتاب منتشر کردن و درروزنامه ومجلات چاپ کردن ودراین زمینه سخن گفتن مفید است. روح ایرانی را درفکر ونظر فرزندان ایرانی دمیدن وآنان را ازتاریخ فرهنگ وملت خودآگاه کردن از ارزش بزرگ برخورداراست و نشانه شخصیت وطن خواهی وافتخاریک ایرانی است.

نظامی و سهروردی هر دو زنده‌کنندگان حکمت ایران باستان هستند؛ یکی در شعر و آن دیگری در نثر. هر یک از این دو حکیم به گونه‌ای بسیار به هم شباهت دارند و اساطیر و نمادهای دین زرتشت را در آثارشان پابرجا نگه ‌داشته‌اند.

محمّد فؤاد سزگین (Fuat Sezgin)، شرق شناس مسلمان و پژوهشگر پرتلاش در سال 1924م در استانبول متولّد شد، وی ابتدا وارد دانشکده هندسه استانبول شده ولی مدّتی بعد آن را باب میل خود ندید و پس از اندک زمانی با مؤسّسه شرق شناسی وابسته به دانشگاه استانبول که آن روزها تحت ریاست شرق شناس برجسته هلموت ریتّر قرار داشت، آشنا شده به تحصیل در آن دانشگاه پرداخت.

پیوندی كه فردوسی میان ایران و اسلام برقرار كرد بیعتی بود كه قوم ایرانی با شریعت اسلام كرد و خطبه این بیعت به زبان فارسی خوانده شد. پس از این بیعت، زبان فارسی وارد مرحله جدیدی شد. این مرحله جدید را می‌توان مقدس شدن زبان فارسی خواند، تا قبل از آن، تنها زبانی كه برای ایرانیان مقدس بود زبان عربی بود و ایرانیان تجربه‌های دینی و معنوی خود را در ظرف زبان عربی بیان می‌كردند.

نگارش متن مقدس از چنان عظمتی برخوردار شد که نگارش جمیل و زیبای آن نخستین و مهمترین عرصه تجلی روح زیبایی‌شناسانه تمدن اسلامی گردید. این زیبایی چیزی نبود که صرفا محصول ذوق و این برداشت باشد، بلکه در متن روایات بر این زیبانگاری تأکید بسیار صورت گرفته بود. برای مثال در همین روایت اخیر با کاربرد تعبیر «حسن الله» بر زیبایی تأکید شده است. همچنین روایاتی که قاضی احمد قمی در یکی از نخستین تاریخ‌نگاری‌های هنری تمدن اسلامی ـ ایرانی یعنی «گلستان هنر» در قداست و شرافت خوشنویسی آورده است، مؤید مطلق نظر فوق است

پيدايش عکاسی در ايران در دسامبر ۱۸۴۲ يعنی سه سال پس از اعلام موجوديت آن در فرانسه روی داده است، نخستين دوربين های عکاسی به روش داگرئوتيپ به درخواست محمد شاه قاجار از کشور های روسيه و انگليس به دربار ايران وارد می شود , که البته روسها دوربين اهدايی امپراطور را زودتر به ايران و دربار می رسانند, و توسط ديپلمات جوان خود " نيکلای پاولوف" که به اين منظور آموزش عکاسی ديده بود , نخستين عکاسی در ايران در تاريخ ۱۸۴۲ ميلادی ( ۱۲۲۱ هجری .ش) انجام گرفت .

حیات هر علم و فنّ، موکول به تداوم آن از طریق تعلّم و تعلیم آن و انتقال دانستنی‌ها و تجربه‌های مربوط به آن، به نسل‌های آینده است. تاریخ نشان داده که هر علمی در این فرآیند قرار نگرفت، می‌میرد، آنگاه حتی متونی که بر اساس آن نوشته شده، عملاً بی‌خاصیت یا کم خاصیت می‌شوند. ده‌ها علم که امروزه از آن‌ها با عنوان کلّی «علوم غریبه» یاد می‌کنیم، در این شمارند. حرفه‌هایی که بیشترین اثرِ بر جای مانده از آن‌ها، خاطراتی است که در سینۀ افراد کهن‌سال مانده و دیر یا زود به فراموشی سپرده می‌شوند.

آغاز سده نوزدهم میلادی برای ایران و جهان با تحول گسترده در حوزه روابط بین‌الملل همراه بود. تثبیت مفهوم دولت- ملت در اروپا، متعاقب انقلاب1879 در فرانسه، فضای جدیدی را در عرصه سیاست ورزی فراهم ساخت. همچنین رشد سرمایه داری، زمینه را برای ورود دولت‌های بزرگ اروپایی بویژه انگلستان، روسیه و فرانسه به رقابت‌های استعماری بیش از گذشته مهیا می‌کرد.

سی و هفت سال سلطنت فتحعلی شاه قاجار بدون تردید یکی از پیچیده‌ترین و مهم‌ترین دوره‌های تاریخی ایران و البته به نوعی هم مرز میان ایران قدیم و جدید است و از این‌رو در تاریخ نگاری معاصر ایران نقش مشکل و متناقضی به خود دیده است. بی‌تردید زمینه‌های اصلی ساختار سیاسی، اجتماعی ایران مدرن در این دوره شکل می‌گیرد.

در این پژوهش صحت انتساب متن زرین ملك به نقیب الممالك و ارتباط آن به دربار قاجاری مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. به این منظور گزارههای قالبی مشترك میان این متن و دو اثر دیگر نقیب الممالك؛ یعنی امیر ارسلان و ملكجمشید را استخراج و بررسی نموده ایم. هرچند گزاره های قالبی، تمهید مشترك روایی در متون كلاسیك است، اما با توجه به تمایز نحوه بكارگیری و تفاوت صور بلاغی، می تواند در تعیین سبك شخصی و شناخت خالق اثر نقش مهمی ایفا نماید.