مقاله

عنصر رنگ از عناصر ویژه‌ای است که می‌توان از طریق شناخت ویژگیها، خاصیتها و تأثیرات آن، از روی بسیاری از رمزها پرده‌برداری کرد و به رازهای پنهان بسیاری از پدیده‌ها دست یافت. در شاهنامه فردوسی 4197 بار عنصر رنگ مورد توجّه قرار گرفته‌است. از این تعداد 3267 مورد ازنظر مفهومی نیز بیانگر معنای رنگ است.

شاهنامه ی حکیم توس، دایرةالمعارف بزرگی است که فرهنگ و تاریخ کهن ایران زمین را در بردارد. یکی از هزاران مفاهیم ارزشمند معنوی که در این اقیانوس فراخ گستر و ژرف عمق به زیبایی و شیوایی موج می زند، نیایش پروردگار یگانه است. بازتاب گسترده ی این کردار معنوی در شاهنامه نشان از آن دارد که نیایش همچون خداجویی، از نخستین روزگاران شکل گیری تمدن بشری کرداری پسندیده و همراه با باور و اعتقاد در فرهنگ مردم ایران زمین بوده است

بررسی و مطالعه طومارهای نقالی به عنوان بخشی مکتوب از سنت حماسی روایی شفاهیِ در باور انسان های ابتدایی نام با ذات منطبق است؛ زیرا انسان ابتدایی فکر می کرد ارتباط بین نام و شخص یا شیء موسوم به آن قراردادی نیست و نام جزوی از وجود خود اوست و نیروهای شر می توانند از این طریق به او آسیب برسانند. این نوع نگاه به نام مختص مکان خاصی نیست و در همه جوامع وجود دارد و قواعد خاصی نیز با عنوان تابوی نام بر این جوامع تحمیل شده است.

صرف‌نظر از این بحث که طرح موضوعات نظری در حوزۀ علوم انسانی در نشریات عمومی تا چه حد درست یا معقول یا کاراست و با پذیرش اینکه این نشریات عمومی، در فقدان فضاهای مناسب دانشگاهی برای عرضۀ چنان مباحثی، عملاً قائم‌مقام آکادمی شده‌اند، چند نکته را در پاسخ به پرسش «فرهنگ امروز» دربارۀ «نظریه و تاریخ اجتماعی» پیش می‌کشم؛ با این یادآوری که این یادداشت، خودش یک ادعای تئوریک نیست.

شاهنامۀ فردوسی دربردارندۀ باورها، اعتقادات و اندیشه‌های مردمان ایران است و می توان هویت ایرانی را در آن بخوبی جست‌وجو کرد. یکی از مسایل با اهمیّت، رابطۀ زشت‌رویی و ویران‌گری در شاهنامه است. از آن جا که این باور در شاهنامه بارها آمده است، نمی‌توان بسادگی از آن گذشت. با توجّه به اهمیّت این موضوع، در این مقاله سعی شده است ابتدا ژرف ساخت این رابطه بیان گردد، سپس بازتاب آن در شاهنامه بررسی شود.

خواب از جمله احوال اسرار آمیزی است که بیان کیفیت و اسرار نهان آن، دیریاب، بل دست نایافتنی است. تعبیر و تحلیل رویاها از جمله پیچیده ترین و رازآلودترین مسائل و موضوعات بشری است.

این که به تعبیر شریعت، انسان بار امانتی را که آسمان‌ها و زمین و کوه‌ها، برنتافتند، بر دوش‌گرفت، در حقیقت سرآغاز عصیان او بود. یعنی انسان، وظیفه‌ای را تقبّل کرد که هیچ موجودی از موجودات و هیچ تنابنده‌ای جسارت در پذیرفتن آن را نداشت و به گمان من درست به دلیل همین عصیان‌گری بود که مقبول خدا شد.

چهل و شش سال پیش، در بیست و ششمین روز از اردیبهشت سال 1352، بانو اختر اعتصامی، در سن 95 سالگی چشم از جهان فروبست و سی و دو سال پس از درگذشت دختر ادب دوستش، در کنار او آرام گرفت.

«کریم خراسان» لقب ممدوح ناشناخته‌ای است که کتاب قرة العین بدو اهدا شده است. نام این شخص، در نسخ قرة العین به چند گونه آمده است. قدیم‌ترین خطاب موجود، در دستونیس شماره 4064 کتابخانه فاتح استانبول است که در 722ق کتابت شده است. در این دستنویس، نام و لقب مُهدی الیه چنین است:

آلتوسر از جمله فیلسوفان برجسته‌ی قرن گذشته است. او از یکسو با مارکسیسم روسی و از سوی دیگر با «گرایشات هگلی» در عرصه‌ی فلسفه به مقابله پرداخته است. به خود او، یا بهتر است بگوئیم به نوع یا شکل قرائت او از مارکس، علیرغم نکات و سئوالات بسیار درخشان و در عین حال بحث برانگیزی مثل سئوالاتی که در باره مفهوم دیالکتیک هگلی و مارکسی و تفاوت بین آنان مطرح کرده است، می‌توان ایرادات بسیار گرفت و گرفته شده‌اند.