مقاله

از فرزندان عبدالرزاق‌بیگ دنبلی، حسینقلی آقادنبلی است، تحصیل‌کرده مدرسه نظامی سن‌سیر در پاریس و آشنا به فرهنگ جهانی است که در اوایل عصر ناصری به ایجاد تجدد در نظام و تفکر و زندگی ایرانیان می‌اندیشید. استاد شادروان دکتر ریاحی از قول کنت گوبینو ـ سفیر وقت فرانسه ـ در کتاب ادیان و فلسفه در آسیای مرکزی، فصل پنجم زیر عنوان «متفکران آزاد و تماس با افکار اروپایی» آورده است که [گوبینو] حسینقلی آقا را ستایش می‌کند و می‌گوید که: «به زبان و فرهنگ فرانسوی آشنایی کامل و در ملیت ایرانی و اعتقاد به تجدید مجد و عظمت ایران تعصب شدید داشته است.

کم نبوده است مناسبتهایى که در یک محفل جهانى موضوع ایران مطرح بوده و با تدابیر دیپلماسى و سیاسى، شگردهاى آژانس یهود و نمایندگان آمریکا در حال خنثى شدن بوده که ناگهان خبر دستگیریهاى گسترده و مجازاتهاى خیابانى و بیابانى خانمها در سراسر کشور، سرمقاله‏هاى روزنامه‏هاى وابسته به امپریالیسم خبرى و آژانس یهود را به خود اختصاص داده و تمامى تلاشهاى مسئولان و متولیان نظام را خنثى کرده است. من خود در چند مناسبت جهانى، شاهد این اعمال حساب‌نشده و غیرمسئولانه بوده و در هر مورد هم گزارش آن را به مقامات بلندپایه داده‏ام.

دیروز در سمینار ایران در دایره المعارف پای سخنان دوست عزیزم آقای یونسی بودم. سمینار فرهنگی و علمی برای ایرانشناسی بود. از سخنان ایشان خیلی تعجب کردم. از بازتاب هایش بیشتر نگران بودم. روی ریل ایران دوستی، چنان سرعت گرفته بود که میگفت باید ایران با کشورهای تحت نفوذش اتحادیه تشکیل دهد. و یا اینکه ایران وعراق چنان درهم آمیخته اند که یا باید باهم بجنگند و یا اینکه یکی باشند.

دبا: اولین نشست از سلسله همایش های هویت ایرانی «ایران، ملیت، تاریخ و فرهنگ» که قرار است به صورت دوره ای برگزار شود؛ روز یکشنبه هفدهم اسفند ماه 1393، در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی برگزار شد متن زیر گزیده ای از سخنرانی دکتر محمود جعفری دهقی ، دربارۀ مرزهای ایران از زمان ساسانیان تا ظهور اسلام در این سرزمین است.

سال ۱۳۸۵ خورشیدی و اوجِ کوششهای گروهی از دوستان در جلوگیری از آبگیری سدی بود که بر روی تاریخ بسته می‌شد: سیوند. در آن هنگامه، به پیشنهاد و یاری دوستی، نشست‌هایی را برای شناخت بیشتر از پیر رندان، حافظ، و گزارش غزلهایش، که بازتاب‌دهندة بخشی از شخصیت پیچیدة منِ ایرانی است، در منزلش برپا کردیم. تا پیش از آن، تنها یک ‌بار پای درس استاد دادبه نشسته بودم؛ آن‌هم هنگامی که از ایشان برای سخنرانی در انجمن‌مان دعوت کرده بودیم. افراز (انجمن فرهنگی ایران‌زمین) انجمنی در زمینة شناخت و شناسایی تاریخ و فرهنگ ایران بود و سخنان استاد، با عنوان «سعدی؛ فردوسی دوم»، نگاه تازه‌ای را برای اعضای انجمن گشود.

گروه پنجم؛ «کوچک»‌ها هستند. بالاترین درجة دیانت ایزدی از عامه ایزدیان، که آنان را پیام‌آوران الهام‌پذیر آیین ایزدی می‌دانند، کوچک‌ها هستند که گروهی گسترده را تشکیل می‌دهند. اکثر آنها شیدایانی هستند که به عزم زیارت روی به لالش نهاده، خانه و زندگی را رها کرده و مجاور شده‌اند و روزگار را به ریاضت می‌گذرانند. به عنوان هیزم‌شکنان زیارتگاه در هوای سرد پاییز، زمستان و بهار به خدمات آیینی طاقت‌فرسا مشغول هستند و در بین سنجار و شیخان پراکنده‌اند.

[امام موسی صدر در ادامه می‌گوید:] در دین اسلام دنیا و آخرت یک مفهوم و یک واحد را تشکیل مى‏دهند. در قرآن کریم به این موضوع چنین اشاره شده است: من عمل صالحاً من ذکر اوْ اُنثى و هو مؤمن فلنحیینّه حیاه طیبه و لنجزینّهم اجرهم بأحسن ما کانوا یعملون. آنان که رفتار نیک و ایمان به خدا دارند، زندگى گوارا و جزاى آخرت مطبوع در انتظار آنان است. دنیا و آخرت در نظر اسلام از هم جدا نیست. راه صحیح راهى است که سعادت آینده انسان و سعادت ابدى او را در آن واحد، تحصیل کند.

سید براى چاره این دردها و بدبختی‌ها از همه وسائل ممکن: مسافرتها‌، تماسها‌، سخنرانیها‌، نشر کتاب‌، مجله‌، تشکیل حزب و جمعیت‌، حتى ورود و خدمت در ارتش بهره جست. در عمر شصت ساله خود ازدواج نکرد و تشکیل عائله نداد‌؛ زیرا با وضع غیر ثابتى که داشت که هر چندى در کشورى به سر می‌برد و گاهى در تحصن یا تبعید یا تحت نظر بود نمى‌توانست مسئولیت تشکیل خانواده را بر عهده گیرد. سید چاره دردهائى که تشخیص داده بود، در امور ذیل می‌دانست:

اغلب پراکنده نوشته هایی که تا کنون درباره محمد تقی مسعودیه خوانده ام، ارتباط چندانی با شناخت از محتوای نوشته های این دانشمند موسیقی شناس ایرانی ندارد. در این نوشته ها، گاه برپایه عدم شناخت از مبانی موسیقی شناسی یا اتنوموزیکولوژی یا تعصب کور یا برخوردهای نادرست، همه موجب شده که جایگاه واقعی این دانشمند را ناراست و واژگونه تصویر کنند. در میان ناآگاهان رسم بر این است که گاهی به حساب خود می خواهند کسی را ارج نهند و به صورت آن چه خود تصور می کنند به دیگران هم نشان دهند که چیزی از مبانی یک علم می دانند، درحالی که مسائل و موضوعات علم هرگز به تعصبات کور اعتنا نخواهد کرد. آنان که با علم موسیقی شناسی آشنا هستند، میدانند که جایگاه علمی فارابی یا صفی الدین ارموی یا قطب الدین شیرازی و عبدالقادر در چه پایگاهی از ارج و بلندی است.

بحث ما این بود که اگر کسی قصد دارد دیگری را تربیت کند، شرطش این است که ابتدا خودش مؤدّب شده باشد تا این تأدیب اثرگذار باشد. انبیا و اولیا هم می‎گویند: باید نفوس (به معنای قوای سه‌گانة‎ درون انسان: وهم، شهوت و غضب) را مؤدّب به آداب الهی کنیم. انسان باید اعمالش را بر طبق دستورات الهی انجام دهد؛ چون اعمال ظاهری ما که از اعضا و جوارح صادر می‎شود، صورت باطنی ما را می‏سازد؛ یعنی همان صورت ملکوتی غیبی که فعلاً از ما پنهان و برای اولیای خدا عیان است و در عوالم دیگر (مثل برزخ و قیامت)، ظاهر می‎شود. انسانها در برزخ و قیامت، به همان صورت باطنی که با اعمالشان ساخته‏اند، محشور می‎شوند.