اخبار

نگاه فروتنانه به دنیا خشونت دنیای امروز، نتیجه كم‌كاری روشنفكران است

گاه تحلیل‌ها نشان از همراهی حزب توده با مصدق تا پیش از كودتای ٢٨ مرداد را دارد اما نمی‌توان گفت حزب توده در جریان كودتا پشت مصدق را خالی كرد چرا كه از دوره مصدق و درگیری‌هایی كه با جبهه ملی داشت مشخص و روشن است كه حزب توده اصلا پشت مصدق نبود و روزنامه‌های این حزب انتقادهای شدیدی را متوجه مصدق می‌كردند. گرچه به دلیل درگیری‌هایی كه بین یاران حزب توده مثل مكی و بقایی و آیت‌الله كاشانی رخ داد به هر حال مقداری آن جبهه خالی شد اما به نظر می‌رسد مصدق می‌توانست با مقداری نرمش در ارتباطات جهانی خود، مانع وقوع كودتای ٢٨ مرداد شود. به عبارت دیگر وقتی فضا رادیكالیزه باشد فردی كه میانه‌رو‌تر است نیز تحت تاثیر این رادیكالیسم قرار می‌گیرد؛ بنابراین فضاسازی شكل گرفته روی مصدق نیز تاثیر گذاشت یعنی رادیكالیسمی كه حزب توده ایجاد كرده بود و شعار مرگ بر امپریالیسم او، مصدق را تحت تاثیر قرار داد در حالی كه مصدق می‌توانست بر سر نفت با كمپانی‌های دیگر با به مزایده گذاشتن آن به نتایجی برسد و نگذارد به وضعیت بغرنج كودتای ٢٨مرداد برسد.

سال‌های پس از كودتای ٢٨ مرداد ١٣٣٢، ایران شاهد فعالیت مترجمان بسیار خوبی مثل عبدالله توكل، نجف دریابندری، ابراهیم یونسی، به آذین و سروش حبیبی بود كه ترجمه‌های بسیار دقیقی را انجام می‌دادند. مثالی برای این حسن دقت سروش حبیبی است كه «ژرمینال» امیل زولا را ترجمه كرده و توضیحی به آن افزوده بود كه این اثر را از فرانسه به فارسی ترجمه كرده‌ و آن را با ترجمه روسی و آلمانی آن مطابقت داده‌ است. بعدها ایشان عنوان كردند كه تنها به دلیل علاقه زیاد به رمان «جنگ و صلح» تولستوی تصمیم گرفته است كه زبان روسی را فراگرفته و این كتاب را ترجمه كند، بنابراین در سن بالای ٦٠ سالگی به آموختن زبان روسی همت گماشته و «جنگ و صلح» و «آناكارنینا»ی تولستوی را به فارسی ترجمه كرده‌اند.

عاطفه شمس: زمان زیادی از روزگار جولان روشنفكری بر تحولات سیاسی و اجتماعی نگذشته اما امروز به وضوح شاهد آن هستیم كه طبقه روشنفكر برش و اثرگذاری گذشته را در جامعه ایران ندارد. پیش‌تر، هر چند سال دست‌كم یك یا دو نویسنده، متفكر یا به قولی روشنفكر در جامعه ظهور پیدا می‌كرد و جو غالب را در دست می‌گرفت. اما این روزها دیگر كمتر اسمی از این طبقه در تحولات اجتماعی می‌شنویم.