گفتگو

علی گل باز: تا پیش از 14 مرداد 1285 خورشیدی، جز نمونه هایی معدود چون تحریم توتون و تنباکو، نمی‌توان در تاریخ اجتماعی ایران، از جنبش یا حرکت مردمی سراغ گرفت که علیه نظام حاکم صورت گرفته باشد. بر این پایه «انقلاب مشروطه» را باید نقطه عطف در این میان دانست که جامعه ایرانی را به حرکت درآورد و موتور محرکه‌ای شد تا رخدادهای مبارک سپسینی چون ملی شدن صنعت نفت، قیام سی ام تیر، انقلاب اسلامی را رقم زند. اما بی‌شک این انقلاب در میان رهبران مشروطه هم که یک بال آن روحانیون به شمار می‌آیند تأثیری شگرف بر جای گذاشت تا آنجا که گروهی چون آخوند خراسانی و میرزا محمدحسین نائینی مشروطه طلب و در مقابل دیگرانی هم مانند شیخ فضل الله نوری و سید کاظم یزدی، مکمل مشروعه را بر مشروطه افزودند و جبهه‌ای دیگر شدند.

دکتر دینانی طی مصاحبه ای که در سایت وی منتشر شد، گفت: اگر از من بپرسید در بین حکمای اسلامی کدام حکیم به اسلام نزدیک‌تر بوده است و کدام حکیم با قرآن بیشتر مأنوس بوده بدون تردید می‌گویم سهروردی.

شفقت به معنای مهربانی و دلسوزی است و می‌توان گفت شفقت بزرگترین هنر آدمی است. افراد مشفق بر این عقیده هستند که وجودشان زمانی ارزش پیدا می‌کند که به دیگران کمک کنند. این افراد محبت و عشق‌ورزیدن به دیگران بالاترین ایده‌آل‌شان است. آدم‌های مشفق از خودگذشتگی را وظیفه خود می‌دانند و درمجموع می‌توان گفت آنها برای یاری‌رساندن به دیگران تلاش می‌کنند. شفقت یکی از رفتارهای پسندیده‌ای است که در گذشته‌های دور وجود داشته و به وضوح می‌شده آن را در روابط انسان‌ها شاهد بود ولی متاسفانه‌ گویی با گذشت دوران و پیشرفت آدمی در عرصه‌های مختلف علمی، اقتصادی و...

تار می‌نوازد. سازی که روح بیشتر ما ایرانی‌ها را جلا می‌دهد. به‌ویژه اگر چند تار موی‌مان سفید شده باشد و دل داده و ستانده باشیم. اما شاید این موضوع در درجه بعدی اهمیت باشد چون او هرچند هنرمندی است از دیار آشنای خراسان، ولی شهروندی است از اهالی ایران. شهروندی که مانند هرکدام از ما، دغدغه‌هایی دارد و دلمشغولی‌هایی. وقتی قرار شد با او گپی داشته باشیم، بیش از هر زمان دیگر مشخص شد، دغدغه‌های شهروندی و اجتماعی‌‌اش اگر بیشتر از هرکدام ما نباشد، کمتر نیست. پشت تلفن چند لحظه‌ای مانده بودم و با خطی دیگر صحبت می‌کرد. بعد مشخص شد، طرف مکالمه، هنرجویی است نابینا، بااستعداد و آن‌طور که او می‌گفت، استعداد بسیار بالایی داشت اما درد معیشت و تنگنای اقتصادی، او را در گرفت‌وگیر ادامه‌دادن آکادمیک موسیقی یا رسیدن به خط پایان، قرار داده بود. قول داد تا تمام تلاشش را برای این‌که استعداد جوان نابینا هرز نرود، انجام دهد.

عرفان برای همه نیست/ یا افراط در عشق داریم یا تفریط در شناخت! دکتر محبتی ضمن تأکید بر لزوم بهره‌گیری از ظرفیت ادبیات عرفانی در عین حال معتقد است: عرفان اساساً مال همه افراد نیست و اشکال از آنجایی به وجود می‌آید که ما بخواهیم عرفان را همه‌گیر کنیم.

اکبر ایرانی، مدیر مرکز پژوهشی میراث مکتوب درباره راهکارهای کنترل کتابسازی می‌گوید: ‌راهکار اصلی این است که مساله «نقد» نسبت به کتاب‌هایی که منتشر می‌شود جدی‌تر شود، بدین معنی که مراکز علمی باید بخشی از مجلات علمی و پژوهشی خود را به نقد جدی آثاری که به چاپ می‌رسند، اختصاص دهند.

محسن آزموده: انور خامهیی در آستانه ١٠٠ سالگی (متولد ١٢٩٥) همچنان پذیرای روزنامهنگاران و اهل مطبوعات است تا با وجود كهنسالی و بیماری درباره گذشتههای دور و خاطرات پر فراز و نشیبش از تاریخ معاصر ایران صحبت كند. دو سال پیش در سالمرگ دكتر ارانی به منزل او در گوهردشت كرج رفتم و اینبار برای یادآوری خاطراتش درباره دكتر سیدحسین فاطمی (١٣٣٣-١٢٩٦) .

در دو سالی که از دولت اعتدال می‌گذرد، با‌وجود اینکه انتظار می‌رفت با بازشدن فضای سیاسی و اجتماعی، روشنفکران نیز بیش از پیش با مردم در تعامل باشند و با امور جاری سیاسی- اجتماعی جامعه مواجهه‌ای واقع‌بینانه پیدا کنند، اما در عمل این اتفاق رخ نداد و جریان روشنفکری آنچنان که در دوران اصلاحات حضوری پررنگ داشت، اکنون به‌نظر می‌رسد تا حدودی در «انزوایی خودخواسته» به‌سر می‌برد و از این جریان، کمتر عکس‌العملی پیرامون مسائل سیاسی، اجتماعی یا اقتصادی و یا تعامل با مردم به‌چشم‌ می‌خورد. برای بازجُست علت کمرنگ شدن حضور روشنفکران در سپهر فکری-سیاسی ایران، به سراغ دکتر سروش دباغ رفته‌ایم که در چند سال اخیر در این زمینه به پژوهش نیز مشغول بوده‌است و بازخوانی جریان روشنفکری ایرانی را نیز در قالب سلسله‌نشست‌هایی در کانادا پیگیری کرده‌است. او هم‌اکنون در بخش مطالعات تاریخی دانشگاه تورنتو در میسیساگا مشغول فعالیت است.

محمدافشین وفایی، تدوین‌گر «یادداشت‌های محمدعلی فروغی از سفر کنفرانس صلح پاریس (دسامبر ۱۹۱۸ تا اوت ۱۹۲۰)» می‌گوید: فروغی معتقد بود باید در برخورد با کشورهای خارجی قدرتمند از راه دیپلماسی کار را پیش برد، وی هیاهوی بی‌مورد را مخل کار می‌شمارد. چنان‌که از اسناد محرمانه انگلیسی‌ها هم که بعدها چاپ شده برمی‌آید آنها دل خوشی از فروغی نداشتند و او را فرد متعصبی نسبت به ایران می‌دانستند.

اعتراف مفهوم دشواری است، حتی درک نخستین آواهای آن. در لغت‌نامه معنایش به تناقض و در طیفی از مفاهیم گسترده تعریف شده، از «خبر دادن کسی از نام و حال و صفت خود» تا «خوار و فرمانبردار گردیدن». مسیحیان در مقابل پدر روحانی یا شمایل عیسی مسیح و یهودیان در برابر خدا به گناهان مرتکب‌شده اعتراف می‌کردند. حالا در جهان مدرن افراد روی صندلی اتاق روانکاوی روبه‌روی روانکاو می‌نشینند یا روی تخت روانکاوی دراز می‌کشند و از رازهای مگوی زندگی‌شان می‌گویند، نه‌تنها از رازها که از هر آن‌چه روح و روانشان را می‌آزارد، بی‌آن‌که به بخشایش طرف مقابل فکر کنند، نوعی مسیر گفت‌وگو با «خود». اعتراف‌ها متنوعند و گوناگون؛ از اعتراف به خود در مقابل روانکاو گرفته تا اعتراف ادبی و هنری و برخی اعتراف‌های سازماندهی شده.