اخبار و گزارش

جاده‌های ایران، زنی در آتلیه عکاسی، سرگرمی‌های ایرانیان و جادوی بازار در روزگار قاجار از نگاه یک بانوی ایتالیایی

سید جمال‌الدین اسدآبادی پیش‌گام راه سومی میان سنت و تجدد موسوم به رنسانس نوزایی در سرزمین‌های اسلامی و اصلاحگری دینی است. سیدجمال شخصیتی جهان‌شمول است و تنها متعلق به جهان اسلام نیست، چراکه تأثیراتی در جنبش‌های ملی و رهایی‌بخش در همه‌ی كشورها از شمال آفریقا تا هند گذاشته است. من البته سیدجمال‌شناس نیستم و تخصص اصلی‌ام فلسفه است، اما می‌دانیم كه سیدجمال بر فلسفه به‌عنوان مادر علوم بسیار تأكید كرده است و مدتی نیز در قاهره فلسفه‌ی اسلامی از ابن‌سینا و فارابی گرفته تا ابن‌خلدون و ابن‌رشد را تدریس می‌کرد. امروز هم بنا داشتم بیشتر به جنبه‌های فکری و فلسفی او بپردازم. در اینجا مناسبت دارد یادی از خانم هما ناطق، استاد تاریخ بکنیم که اخیراً از میان ما رفتند، رساله‌ی دکترایشان در سوربن پاریس به بیوگرافی سیاسی سیدجمال اختصاص داشته است که کار او هم‌سطح است با پژوهش افرادی چون نیکی کدی.

«خانم [همسر عباس‌قلی خان در مازندران] یک بار نیز ما را به صرف صبحانه در منزل خود دعوت کرد. و چون این مراسم صرف صبحانه در منزل او، به صورتی برگزار شد که تا آن موقع شبیهش را در سایر نقاط ایران ندیده بودم، لذا بهتر است در اینجا کمی بیشتر درباره آن توضیح بدهم

اگر چه پس از اعلام منتفي شدن واگذاري موزه هنرهاي معاصر تهران به بنياد رودكي از سوي مجيد ملانوروزي رييس اين موزه، بخشي از نگراني‌هاي جامعه تجسمي كشور برطرف شد، اما همچنان صحبت‌ها درباره موزه هنرهاي معاصر و سرنوشت آن در ميان هنرمندان اين حوزه ادامه دارد.

تولد انسان نو را رنسانس (نوزايش) خوانده‌اند، بر آمدن بشر جديد با نگاه و انديشه جديد نسبت به خود و هستي از اعماق سده‌هاي ميانه و حتي پيش از آن. فكر اين فرد نوخاسته را معدودي از متفكران و انديشمندان برساختند كه بدون شك فرانسيس بيكن يكي از ايشان است، انديشمندي كه گويي به كياست و هوشمندي فهميده بود كه در يكي از آن نقاط عطف اساسي تاريخ تفكر بشر ايستاده و از اين رو عليه غول‌هاي تاريخي فكر چون ارسطو و افلاطون قيام كرد و از ارغنون نو و آتلانتيس نو سخن گفت.

قاسم هاشمی‌نژاد و کار او چند بُعد داشت. یکی از این بُعدها، فارسی‌نویسی درخشان بود، که این روزها نایاب است. برای نمونه مقدمه‌ای که او بر کتابِ «سیبی و دو آینه: در مقامات و مناقب عارفان فره‌مند» نوشته است، دید تازه‌ای است راجع به عرفان فارسی، و موجب تأسف است که کسی چندان توجهی به آن نکرد و هر‌چه هم تا به‌ حال نوشته‌ شده کپی از روی دست هم بوده است.

به کار و شخص قاسم هاشمی‌نژاد بسیار حرمت داشتم. از میان تمام نویسندگانی که از ادبیات می‌نوشتند، دست‌‌‌کم در ایامی که در ایران بودم، هیچ‌کدام به پای او نمی‌رسیدند. هیچ‌کدام چندان درکی از ادبیات نداشتند، منقّد نبودند. شاید نمونه‌ها و نام‌هایی از نقدنویسان خارجی خوانده بودند یا شنیده بودند اما کار و فهم آنها را در خود نبرده بودند.

دکتر جبار رحمانی، دکترای انسان‌شناسی و عضو پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی معتقد است عدم درک میان نسلی میان «فرهنگ نیاکان‌گرا» و «فرهنگ جوان‌گرا» موجب نوعی عدم گفت‌وگوی میان‌نسلی می‌شود و در نتیجه، نسل جدید مجبور می‌شود برای پیش رفتن به سوی آینده، خود را از فرهنگ گذشته جدا کند.

صفحه اول روزنامه های امروز دوشنبه 23 فروردین

غلامعلی حدادعادل در آستانه انتشار دفتر شعر تازه خود با عنوان «هنوز هم...» گفت: شعر تخصص نمی‌شناسد، حتی اگر سیاست مدار، فیلسوف، طبیب و... هم که باشی، باز شعر به سراغت می‌آید.