مقاله

بالندگی و تعالی فقه در ساماندهی زندگی جمعی در حوزه‌های مختلف داخلی و بین‌المللی حاکی از وجود ظرفیت‌های آن در پرتو منابع غنی و بی‌بدیلی است که امکان رشد و توسعه همه‌جانبه زندگی را فراهم آورده است. مواجهه فقه با مسائل نوپیدا از طرفی و تلاش محققان و اندیشمندان اسلامی در ارائه پاسخ‌های مناسب با تکیه بر منابع فقهی از طرف دیگر بیانگر توانایی و غنای فقه است.یکی از مسائل نوپیدا که امروزه هم در حوزه داخلی و هم در عرصه بین‌المللی به یک گفتمان غالب تبدیل شده است و درصدد ایجاد نظم ‌دهی به روابط افراد و دولت‌ها در بعد داخلی و بین‌المللی است، موضوع حقوق بشر است. حقوق بشر با رویکرد حمایت از آحاد بشر در برابر انواع تعدی و تجاوزها به حقوق او شکل گرفت. این نگاه که در سال 1948 در قالب یک اعلامیه جهانی در سازمان ملل متحد خود را نشان داد، مسیر پر فراز و نشیب خود را در قالب تصویب انواع اسناد بین‌المللی حقوق بشری ادامه داد.

دغدغه حقوق بشر به معنای عام از نخستین روزهای حیات انسان روی کره زمین وجود داشته است. ادیان مختلف نیز بر حقوق بنیادین بشر و لزوم رعایت آن تأکید کرده‌اند. مبنای حقوق بشر کرامت ذاتی انسان است که در مقدمه اعلامیه جهانی حقوق بشر مورد تأکید قرار گرفته و چه بسا اقتباسی باشد از این کلام خداوند در قرآن کریم که فرمود: «لقد کرمنا بنی آدم» به این اعتبار حقوقی که انسان به واسطه انسان بودنش از آنها برخوردار است حقوق بشر قلمداد می‌شود. علاوه بر آیه فوق در آیات دیگر قرآن نیز بر حقوق بنیادین انسان و آزاد بودن آحاد بشر تأکید شده است. این مسأله در برخی از روایات هم قابل مشاهده است. از جمله در این کلام امام علی(ع) که فرمود: «لا تکن عبد غیرک لقد جعلک‌الله حرا» طبق این سخن تمام افراد بشر آزاد به دنیا می‌آیند. با این همه طی سالهای اخیر مفهوم حقوق بشر تحولاتی یافته است که توجه به آنها ضروری است:

چنانكه در اروپا، پس از عصر روشنگری، انقلاب فرانسه نقطة آغاز دوران دوم مدرنيته بود، در ايران نيز انقلاب مشروطه، سرآغاز فصل دوم كتاب مدرنيت محسوب مي‌شد. داستان مدرنیت در ایران که فصل اول آن بعد از جنگهای ایران و روسیه آغاز شده بود، در عصر ناصری و مظفری به اوج خود رسید و سرانجام در 1285ش به انقلاب مشروطه منجر گردید. رهبران فكري مشروطيت درصدد بودند تا از طريق اين انقلاب به‌انديشه‌هاي مدرن دنیای جديد ، جامة عمل بپوشانند، اما با مانعي بزرگ و سترگ به نام سنت مواجه شدند. بنابراين، در عصر مشروطه، دو جهان سنتي و مدرن در كنار هم قرار گرفتند و تودة مردم نيز تحت تأثير شرايط انقلابي در پشتيباني از يكي و مخالفت با ديگري به حركت درآمدند. از اين نظر، دوران دوم تاريخ مدرنيت در ايران، تا حدودي شبيه دوران دوم آن در اروپا است. مارشال برمن ويژگي عصر انقلابي مدرنيت در اروپا را زيستن جمهور مردم در دو جهان متفاوت مي‌داند؛ جهان‌هايي كه به لحاظ مادي و معنوي، آدميان ساكن در خود را تحت تأثير قرار مي‌دهند. نتيجة اين امر، ايجاد «دوگانگي دروني و حس زيستن همزمان در دو جهان متفاوت است.»

واقعیت این است كه ادبیات مقاومت فلسطین، به طور ناگهانی ظاهر نشده است، بلكه سال‌‌ها پیش از تاسیس دولت اسراییل، بی آنكه این نام را برخود داشته باشد شكل گرفته است. تردیدی نیست كه از همان آغاز توطئه‌ فروش زمین به یهودیان و تاسیس دفتر یهود در فلسطین، روشنفكران عرب احساس خطر كرده بودند و در آثار خود به مردم فلسطین همواره هشدار می‌دادند. نخستین كسی كه برای نخستین بار به صراحت در كتابش با عنوان «بیداری عرب» خطر یهود در فلسطین را هشدار داد، نجیب عازوری، یكی از چهره‌های برجسته در جهان عرب بود. او كه سیاستمدار و پژوهشگری توانا بود در این كتاب اظهار داشت كه «دو پدیده بسیار مهم با ماهیت یكسان اما در تضاد با یكدیگر، در قسمت آسیایی تركیه در شرف وقوع است كه سرنوشت آینده تمامی جهان به نتیجه نهایی این برخورد و جدال وابسته است. این دو رخداد عبارتند از بیداری جهان عرب و دیگری تلاش قوم یهود كه در تدارك برپایی دوباره پادشاهی باستانی اسراییل است.»

در مورد اوضاع اقتصادی ایران در اواخر قرن 19 و اوایل قرن 20، لرد كرزن چنین می‌نویسد: «تشدید فلاكت روستائیان، كار را به فروش كودكان روستایی كشاند. فروش كودكان خردسال و حتی روستائیان جوان برای پرداخت مالیات در ایالات لرستان، سیستان، خراسان و كرمان امری كاملاً عادی بوده است. روستائیان بلوچستان جز پوست هندوانه چیز دیگری برای رفع گرسنگی نداشتند... رعایای املاك دولتی در سیستان و بلوچستان از گرسنگی و پریشانی علف می‌خوردند و لوت و عور زندگی می‌كردند.»21 اقتصاد بسته و غیرتجاری كهن ایران تا حدود زیادی، «ناشی از سلطه سیاسی و نظامی جوامع ایلی بر اجتماعات شهری و روستایی بود؛ زیرا از یك سو مانع رشد تولیدات كشاورزی و سبب كندی جریان آن به شهرها می‌شد و از سوی دیگر محدودیتهایی برای رشد و توسعه سرمایه‌داری... فراهم می‌ساخت.

انقلاب مشروطیت را بدون تردید نه تنها می‌توان نقطه عطفی در تاریخ معاصر ایران، بلکه می‌توان یکی از مهم‌ترین رویدادهای تاریخ ایران محسوب کرد. انقلاب مشروطه در ایران سرآغاز رویارویی‌های جدی و گسترده جامعه ایرانی با فرهنگ و تمدن و تجدد غربی است. با انقلاب مشروطه در ایران، ظهور و حضور بسیاری از مفاهیم و نهادهای جدید و بسیاری از مفاهیم و نهادهای کهن و سنتی جامعه ایران را به چالش گرفت و آنها را با درجات متفاوتی دستخوش پاره‌ای تحولات نسبی کرد.

از روزی که سکان مدیریت اجرایی کشور رسماً به دست کابینه اعتدال افتاد، یک سال می‌گذرد اما از روزی که دکتر حسن روحانی به عنوان رئیس جمهوری منتخب ملت، مرا به دفتر خود فرا خواند و مدیریت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را به من پیشنهاد داد، نزدیک به ۱۴ماه می‌گذرد. هم در آن دو ماه که فقط نامزد این سمت بودم و هم در این دوره که رسماً ردای خدمتگزاری در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را به تن کرده‌ام، همواره با این پرسش بنیادین دست و پنجه نرم کرده‌ام که چگونه می‌توان فرهنگ پرمایه ملت متمدن ایران را که درونمایه همه فعالیت‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی است رونق دوباره بخشید و چگونه می‌توان شکوه فرهنگ ایرانی- اسلامی را در چشم جهانیان به رخ کشید و چگونه می‌توان مهر این فرهنگ کهن و ریشه‌دار را در دل جوانان بالنده این کشور تعمیق بخشید.

در دهه های گذشته زندگی روستایی تغییرات متعددی را از سر گذرانده است که نمود و ماحصل نهایی این تغییرات را می توان در سبک زندگی روستایی مشاهده نمود و با مطالعه­ی آن به بررسی روند تغییرات زندگی روستایی پرداخت. بر همین مبنا، مقاله­ی حاضر تغییرات روی داده در سبک زندگی روستایی در طایفه­ی بابادی از عشایر بختیاری را طی سه نسل مورد بررسی قرار داده است. در مبانی نظری، از دیدگاه های گیدنز، بوردیو و اینگلهارت استفاده شده و فضای مفهومی سبک زندگی ترسیم گردیده است. تحقیق حاضر، یک تحقیق میدانی است و در آن از تکنیک های متعددی از قبیل مشاهده و مصاحبه برای جمع آوری یافته ها استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهند که سبک زندگی نسل اول در عرصه های مختلفی چون پوشاک و گذران اوقات فراغت تغییر مهمی نداشته و همچنان از الگوهای سنتی پیروی می کند. اما سبک زندگی نسل دوم و بویژه سوم شاهد تغییراتی اساسی بوده است؛ به نحوی که در میان نسل سوم تمایل به سبک زندگی مصرفی، به گونه ای که در شهرها رواج دارد، و استفاده از تکنولوژی های پیشرفته ارتباطی و رسانه ای به میزان زیادی دیده می شود. به نظر می رسد که عامل عمده در این تغییرات افزایش سطح سواد و گسترش رسانه های جمعی باشند که تجربه متفاوتی از اجتماعی شدن را برای نسل سوم رقم زده و موجب بروز تغییراتی در عادتواره ها و عملکردهای آنها شده است.

دبا / ساخت پادزهر عام یا دارویی که پادزهر همۀ زهرها و درمان همۀ دردها باشد آرزوی دیرین آدمی بود. معجون مثرودیطوس نخستین ترکیبی بود که در میان بیشتر پزشکان دوران باستان به عنوان پادزهر عام پذیرفته شد. گویند آندروماخوس (پزشک نرون) با توجه به این که «لابد در گوشت افعی خاصیتی پادزهری وجود دارد که زهر آن بر بدن خودش کارگر نیست» در ترکیب مثرودیطوس دست برد و چیزهایی، به ویژه گوشت پختۀ افعی بدان افزود و آن را گالنه (معجون آسودگی) نامید. دیری نپایید که این ترکیب جدید به تریاق مشهور شد.

مسيحيان باور دارند که خدا در جهان عمل مي کند، خدا جهان را حفظ مي کند، و وجودش را پاسداري مي کند، اگر اين طور نبود جهان همچون شمعي در باد، فنا مي شد. بر طبق باور مسيحي اين نيز درست است که خدا بعضاً کارهاي مختلفي انجام مي دهد؛ او بعضاً از راه معمول انجام کاري که مي کند يا برخوردي که با اشياء دارد، منحرف مي شود. به طور خلاصه، خدا به طور منظم سبب وقايع جهان مي شود. اين نوع عمل و فعل الهي، فراتر از خلقت و حفظ است؛ و ما آن را فعل(عمل) خاص الهي مي ناميم. پژوهش هاي اخير در باب دين از دو جهت کاملاً جديدند: نخست آنکه تاکيد بر دو پرسشِ هيوم (يکي پرسش از مبناي عقليِ دين و ديگري پرسش از خاستگاه طبيعي دين) عمدتاً به يک پرسش واحد تقليل يافته است...