مقاله

همواره سخن بافی های زیبایی از زیست اخلاقی شنیده می شود؛ سخنانی چون ارزش زهد، تواضع، بی اعتنایی به جیفه دنیا در عین برخورداری از برتری های علمی، مالی، سیاسی و ... اما به عمل کار برآید به سخن دانی نیست. این سخنسرایی ها هنگامی افسانه می نماید که با چراغ گردشهر بگردی و نیابی اثری، حتی در میان داعیان زیست اخلاقی.

هارون گفت: «اکنون باید آنچه را گفته‌ای، توضیح دهی، وگرنه دستور می‌دهم تا تو را میان صفا و مروه به قتل برسانند.» حاجب گفت: «او را برای خدا و به خاطر حرمت این مقام عفو کن .» اعرابی خندید. هارون گفت: «چرا خندیدی؟» اعرابی گفت: «از شما تعجب می‌کنم و خنده‌ام می‌گیرد. او می‌خواهد جلو مرگ حاضر را بگیرد، و تو می‌خواهی مرگی را که نیامده، جلو بیندازی!» هارون گفت: «آنچه را برشمرده‌ای، تفسیر کن.»

قصد مجرمانه در هر جرمی مفهومی واحد و ثابت می‌باشد؛ مثلاً قصد قتل در کلیه قتلهای عمدی سلب حیات است. اصولاً انگیزه در تحقق جرم تأثیر ندارد؛ ولی وجود آن در هر جرمی متغیر و متنوع است و کیفیت آن ممکن است فقط موجب تشدید یا تخفیف مجازات گردد؛ بنابراین هرچند که از دیدگاه حقوق اسلامی و قوانین موضوعه تشخیص انگیزه مجرمانه قاتل در ماهیت عمدی بودن قتل، تأثیری ندارد، اما از نظر حقوق اولیای دم در انتخاب مجازات (قصاص یا عفو) و همچنین تعیین میزان مجازات تعزیری توسط دادگاه قابل بررسی می‌باشد (سپهوند ۱۳۸۸: ۷۲).

در میان شعرای پارسی گوی ایرانی و دیوان های شعر، خواجه حافظ و دیوان اشعارش از همه مشهورترند و شاید نتوان فردی را یافت که با تاریخ علم و ادب و فرهنگ ایرانی و فارسی آشنا باشد ولی حافظ و دیوان اشعارش را نشناسد. حافظ و دیوانش، نه تنها در ایران که در خارج هم و نه تنها برای کتاب خوانها و اهالی فرهنگ و ادب که برای عامه مردم نیز آشنا است .

موضوعی که الان مطرح است مسألۀ تجدید حیات نوع نسوان درمعنای درست است واین غیر از آن حرکت فمنیستی است که ما در غرب می بینیم. در این جا ما می بینیم که گردآفریدها پیدا می شوند و این زنان کردی که در جبهه های جنگ بر علیه داعش شرکت کردند دختران گردآفرید هستند. مسأله ای که امروز خیلی مهم است توقعات و انتظاراتی است که طبقۀ نسوان دارند.این حرکتی که در بین زنان کرد طلوع کرده در حقیقت یک پتانسیل و نیروی نهفته در طبقۀ زن ایرانی است.

هر سرزمینی، قومی و فرهنگی تاریخ خود را دارد. این تاریخ به جز اینکه به طور سنتی به دوران پیش تاریخی و تاریخی تقسیم می شود، تقسیمات دیگری نیز دارد: تاریخ واقعی، تاریخ روایی و تاریخ اساطیری تاریخ واقعی بر مبنای داده ها و اطلاعات ثبت شده و مستند تاریخی است.تاریخ روایی در کنار تاریخ واقعی شامل روایت های مربوط به رخدادهای تاریخی است که خود مبحثی شیرین و بحث کردنی است.تاریخ اساطیری، تاریخی است که بر پایۀ باورهای مردمان شکل می گیرد و در آن اسطوره ها نقش عمده دارند.

فکر سلفی گرایی و عمل به مقتضای آن، از دیدگاهی، امری تازه نیست. همان کسانی که حلاج را بر دار کشیدند و شیخ شهاب الدین سهروردی را به قتل رساندند و فلسفه و فیلسوفان را تکفیر کردند و مذاهب دیگر اسلامی، مخصوصا تشیع را، نفی کردند و خارج از دین شماردند و عقل گرایی را فرو کوبیدند یعنی داعیان فکر حنبلی گرایی و پروردگان و یاران کسانی چون ابن تیمیه ومحمد بن عبدالوهاب، جملگی اسلاف سلفیان امروزند. آنچه امروز سلفیان داعش در کوبانی می کنند، نمونه های دیگر در قرون و سالهای گذشته نیز دارد. یورش ابن مسعود و وهابیان از عربستان به عراق و ویران کردن کربلا و کشتن صدها شیعۀ بی گناه از جملۀ همین حوادث است.

دبا: عصر روز سه شنبه 11 / 9 / 1393 به پاس مقاومت زنان کرد در برابر سلفیان تندرو، یک نشست تخصصی با عنوان « ظرفیت های اجتماعی زنان در تاریخ و فرهنگ ایران » در مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی برگزار شد. آنچه در زیر می خوانید متن سخنرانی آقای کاظم موسوی بجنوردی رئیس مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی است:

جاویدان خرد، اندرزنامه ای است در حکمت عملی تألیف ابوعلی مسکویه (متوفی 421) حکیم ، مورخ و ادیب عهد آل بویه. این کتاب شامل ادب و حکمت اقوام ایرانی، هندی، عرب و رومی ؛ به همین سبب گاهی آن را آداب الفرس و الهند و العرب و الروم نیز نامیده اند . هدف مسکویه از نگارش این اثر، تربیت و ارشاد نفوسِ جوانان و دوستداران حکمت بوده است . او پس از تدوین تجارب الامم به این نتیجه رسید که عقل در میان ملل گوناگون و در زمان های مختلف، به امور مشابهی حکم می کند و به واسطة چنین خردی که ازلی و ابدی است ، بشر می تواند قواعد منطق ، اخلاق ، سیاست و مابعدالطبیعه را باز شناسد و به سعادت نهایی برسد. این مطلب ، که در تهذیب الاخلاق به صورت بحثی و نظری آمده ، در جاویدان خرد در قالب وصایا، حکمت ها و رمزها مطرح شده است.

همان‌طور که نیچه، یکی از بزرگ‌ترین فرزانگان تاریخ گفته است؛ «مرگ پایان زندگی است، ولی مرگ‌اندیشی آغاز آن.» از لحظه‌ای که انسان به اندیشه مرگ می‌افتد، تازه زندگی راستین و واقعی‌اش را شروع می‌کند. نیچه می‌گفت اگر می‌خواهید زندگی [راستین]‌تان را آغاز کنید، خود را در یک آزمایش خیالی و ذهنی تصور کنید که در آن، مثلاً، فرشته مرگ در برابر تو حاضر می‌شود و می‌گوید فقط و فقط این فرصت را داری که نوشته روی سنگ قبرت را بنویسی و به محض اینکه آن را نوشتی، قبض روح می‌شوی؛ هر چه می‌خواهی بنویس ولی به این صورت: در قسمت اول جملات خود، آرمان‌هایتان را و در قسمت دوم، واقعیت زندگی‌تان را بنویسید، مثلاً بنویسید در اینجا کسی آرمیده است که می‌خواست با همه مهربان باشد (یعنی آرمانش این بود) اما دست به قتل زد (یعنی واقعیت زندگی‌اش این شد)؛ می‌خواست عالم بزرگی بشود