مقاله

به رغم ناسازگاریهایی که ظاهراً و در نگاهی کلی میان موضوع "حماسه" و "عرفان" به چشم می‌خورد، متون "حماسی" و "عرفانی" در زمینه‌های مختلف با هم سازگار و همسانند.

باربد یکی از نامورترین هنرمندان ایران است که به شهرتی افسانه ای دست یافته و در متون حماسی و غنایی ایران با جلوه ای خاص مطرح شده است.

آنچه در این پژوهش مورد مطالعه قرار گرفته است، حماسه های رستم و خاندان اوست. یافته های تحقیق نشان می دهد که داستان رستم، اصلی سکایی دارد و این فرض با نبود نام رستم و زال در اوستا و طرح بسیار کمرنگ حضور این پهلوانان در ادبیات پهلوی، هر چه بیشتر تقویت می شود.

هویت از مهم ترین مفاهیم علوم اجتماعی است. برخلاف نگاه ذات گرا به هویت، هویت ها در حال تحول و دگرگونی هستند. مولّفه های اساسی هویت در طی زمان و تحت تأثیر برخی حوادث و اندیشه ها دچار تغییر و دگرگونی می شوند.

اغراق نیست اگر بگوییم كه بخش زیادی از مباحث فلسفه در قرن بیستم به مساله دیگربودگی، شوون و پیامدهای آن در حیطه‌های گوناگونی چون اخلاق، هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی و... مربوط می‌شود. در این میان، آثار میخاییل باختین، فیلسوف و نظریه‌پرداز ادبی روس، جایگاه ویژه‌ای دارد به خصوص از آن روی كه وی از پیشگامان طرح این مساله در گستره متن و متنیت محسوب می‌شود.

چرا در برخی جوامع یک نوع «میل» خاص بروز بیشتری پیدا می‎کند؛ مثلاً برخی جوامع «میل‌ به کتابخوانی» یا «میل به ورزش» و برخی دیگر «میل به شادی» یا «میل به خشونت» دارند؟

رابطۀ زبان فارسی و عربی را در سه سطح باید بررسی کرد: تأثیر عربی در فارسی، فارسی در عربی، ادبیات تطبیقی. در این مقاله که به مرحلة نخست می پردازد، نشان داده شده که از دوران ساسانی (= جاهلی عرب)، زبان عربی تعدادی واژۀ فارسی (105 واژه شناسائی شده) با مفاهیم آنها وام گرفته است.

در این چند روز درباره مرحوم دکتر آذرتاش آذرنوش بسیار گفته و نوشته شده است. با وجود این که ۳۶ سال از محضر این دانشمند بی نظیر که از مشایخ و اعاظم مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی بود، بهره مند و بسیار با او محشور بوده ام؛ باز نگارش مطلبی که در عین تکراری نبودن، شایسته و زیبنده این شخصیت فرزانه و فرهیخته باشد، برایم صعب و سخت می نمود.

چاپ کهن‌ترین نسخهٔ کامل دیوان حافظ از روی نسخهٔ مورخ ۸۰۱ باردیگر نور تازه‌ای بر حوزهٔ حافظ پژوهی افکند. این نسخه در سال ۱۳۹۴ به کوشش بهروز ایمانی در انتشارات مرکز پژوهشی میراث مکتوب به چاپ رسید.

سرگذشت علم تاریخ چندان با سرگذشت علوم اجتماعی متفاوت نبوده است. در میان مورخان نیز مکرر کار به اختلاف آرا بر سر ماهیت موضوعشان و رابطة میان علم تاریخ و علوم اجتماعی کشیده که انبوهی از تعاریف علم تاریخ را در پی داشته است.