مقاله

شعوبیه یکی از تاثیرگذارترین جریانات فکری و نهضت های فرهنگی ایران محسوب می شوند که بدون تردید انتقال زبان، فرهنگ و آداب و رسوم ایرانیان، به دورۀ اسلامی مرهون آنهاست. همچنین پیشرفت سریع علوم اسلامی و شکل گیری تمدن بزرگ اسلامی نیز حاصل تلاش آنهاست.

احساس، زبان مشترک انسان هاست و ادبیات و هنر، زبان بیان احساس؛ ادبیات زبان گفتار و نوشتار است و هنر بازگوکننده آن به روایت تصویر. طبیعت بهترین و آموزنده ترین تصویر برای شاعران و هنرمندان است. در سبک خراسانی، به ویژه در شاهنامه، اشعار رودکی، سخن منوچهری، خمسه نظامی و... عناصر طبیعی، الهام بخش شاعران در سروده ها می باشند که در سایر سبک ها کمتر با آن روبرو هستیم.

کنایه یکی از شاخه های مهم علم بیان و از برجسته ترین ترفندهای زیباآفرینی در کلام است.در این جستار به تحلیل کارکردهای کنایه درمقدمۀ شاهنامه پرداخته ایم . زیرا دراین بخش ،ساختار کنایی، نسبت به دیگر شگردهای بلاغی، بیشترین بسامد را دارد.کنایه های استخراج شده ، به ترتیب از نوع کنایۀ فعلی، کنایه از صفت و موصوف اند که بالاترین بسامد، مربوط به کنایه فعلی و از گونۀ ایماست.

در مورد شخصیت های شاهنامه بسیار گفته اند و بسیار نوشته اند، اما شاید در مورد کودکی این شخصیت ها قلمی نزده اند؛ حتی در مورد شخصیت های برجسته شاهنامه. این مقاله بر آن است تا نشان دهد کودکان در شاهنامه فراتر از یک کودک هستند و این به دلایلی مانند نقش ویژه آنها در آینده ای است که در شاهنامه ایفا می کنند. چه، نحوه رشد و رفتار ایشان در این سیر با کودکان دیگر بسیار متفاوت است.

گام بعدی، رسیدن به یک تصمیم است؛ یک روش ممکن برای پیش رفتن این است: به ما اجازه دهید فرض کنیم طبق نظر کارشناسی پزشکان، نوزاد را باید نجات داد. این نگرش، یقینا مبتنی بر تجربۀ پزشکان در موقعیت‌های مشابهی است که بیماران مصدوم را درمان کرده‌اند، هرچند بعد از آن، بیماران دچار درد و رنج بوده‌اند.

شاهنامه میدان عمل پهلوانان و سرکردگان است. در اینجا، هر کاری نتیجه ای منطقی در پی دارد. نقش آفرینان و اسطوره، پاداش و پادافراه کارهای خویش را بر پایه ی منطق اسطوره و حماسه دریافت می کنند.

سرود و خوش سرود که: «گر نبودی عشق هستی کی بدی» نه تنها دستمایه عارفان و شاعران و بیدلان که زیربنای هستی عشق است و یکی از سرسپردگان غمزه غمازه او که خود سلسله جنبان دگر دلباختگان است و خواهد بود مولاناست.

هدف مقاله حاضر آن است تا نشان دهد مبحث "اسم جامد و مشتق" در دستور زبان فارسی، الگو برداری نادرستی از قواعد زبان عربی بوده و منطبق با ساختمان زبان فارسی نیست؛ زیرا فارسی از گروه زبان های ترکیبی است و عربی از گروه زبان های اشتقاقی. مولف با نقد سه دیدگاه متناقض دستورنویسان فارسی درباره اشتقاق، نتیجه می گیرد که مبحث اشتقاق در فارسی محدود به "اسم" نیست، بلکه دیگر انواع کلمه نیز ساخت اشتقاقی دارند. در پایان پیشنهاد می کند، با گسترش دامنه اشتقاق به حوزه کلمات مرکب، تمام کلماتی که دستوریان مشتق شمرده اند زیرمجموعه کلمات مرکب به حساب آید و کلمات مرکب به دو گروه: مشتق و غیر مشتق، تقسیم شود.

موضوع اصلی این مقاله بررسی رجز و رجزخوانی در شاهنامه فردوسی است. در بخش نخست، پس از بحث از معنای لغوی و اصطلاحی رجز و رجزخوانی، به اختصار پیشینه تاریخی آن در ادبیات یونان، عرب و ایران باستان و ادبیات سده های چهار و پنج هجری بیان شده است. در بخش دوم، هنر فردوسی در پرداخت فن رجزخوانی پهلوانان شاهنامه بررسی شده است و کارکردها و ارزش بلاغی رجز در داستانسرایی فردوسی مورد ارزیابی قرار گرفته است.

یکی از موضوعات اصلی شعر فارسی در عصر مشروطه، «وطن» است و درک صحیح پیام شعر این دوره تا حدی منوط به شناخت جایگاه آن است. مفهوم وطن در نظر شاعران این دوره، با مفهوم آن در نزد گذشتگان متفاوت است. در این مقاله وطن در دو دوره قبل و بعد از اسلام بررسی شده است.