مقاله

از میان صدها فرهنگ لغت فارسی که در طول تاریخ در دست است، تقریباً و همگی بر پایۀ نظام الفبایی واژه ها سامان یافته است. یعنی برای مراجعه بدان یکراست باید سراغ واژه رفت ودر حوزه های فلسفی، عرفانی، تاریخی و ادبی به گزارش یک واژه و گاهگاهی شواهدی از متون کهن و یا معاصر را در دامنۀ آن دید.

احسان شواربی، باستان‌شناس و پژوهشگر موزۀ تاریخ هنر وین در اتریش، از بازشناسی و انتشار خوانش تازۀ سنگ‌نبشتۀ مهمی از شمال پاکستان خبر داد که به نظر می‌رسد کهن‌ترین کتیبۀ یادمانی شناخته‌شده به زبان فارسی نو باشد.

گاهی پذیرش اینکه چیزی وجود نداشته است، بیش از آنکه بخواهد مایۀ تاسف باشد، می‌تواند بستر و امکانی برای پدید آمدن یا ساختن آن چیز باشد. فلسفۀ اسلامی (در معنایی حقیقی‌تر از آنچه امروز در ذهن داریم) نیز چیزی از این جنس است؛ شاید لازم باشد وجود نداشتنش را بپذیریم تا بتوانیم به وجودش بیاوریم.

قالب قطعه به جهت ایجاز، حاوی الفاظ عذب و معانی نغز و نکته های ظریف و لطیف است که دارای قدر و ارزشی والاست و شاعر قطعه سرا تلاش می کند تا در کوتاه ترین زمان و کمترین الفاظ، زیباترین و اثربخش ترین کلام را به خواننده عرضه نماید.

امیرکبیر شخصیتی بزرگ و تأثیر‌گذار در تاریخ توسعه‌ ایران است‌. این بزرگ مرد توسعه‌‌خواه بیستم دی‌ماه ۱۲۳۰ هجری شمسی دقیقا ۱۷۲ سال قبل، اولین شهید راه توسعه‌ ایران شد و چشم از جهان فرو‌بست.

هرکس از این ملت بعد از قرنی فلاکت و بدبختی جامعه قد مردانگی برای اصلاحات عَلَم کرد، روس و انگلیس به انواع دسایس و نیرنگ موفقیت او را شکسته و هر نقشه که برای اصلاحات طرح شد، روس و انگلیس با دوده سیاه جهالت و لجاج عناصر سهل‌القبول صفحه کتاب اصلاح او را سیاه کردند.

تاریخ‌نگاری، مسیر بالنده و امیدواركننده‌ای را در كشور ما پیش گرفته است. این دانش، دست‌كم برای نگاه داشتن به هم‌پیوستگی با میراث نیاكان‌مان و ارایه ضوابط و قواعدی در این زمینه، نیازمند واكاوی و بازخوانی نوشته‌های بازمانده از مورخان مسلمان پیشین است.

چندی پیش که بزرگداشتی برای آقای دکتر معتمدنژاد برگزار می‌شد، با وجود قولی که به آقای خانیکی داده بودم، نتوانستم حضور یابم و از شرکت در میان دوست‌داران ایشان محروم ماندم. برخی کارشناسان کاظم معتمدنژاد را پدر علم اطلاع‌رسانی و ارتباطات جدید در ایران می‌دانند و بر این می‌توان افزود که او روزنامه‌نگاری را به‌گونه‌ای تعریف می‌کرد که بتواند مستقل از سیاست، دوام و استمرار داشته باشد و بیشتر بر مسئولیت اجتماعی به‌عنوان یکی از کارکردهای رسانه‌ها تأکید می‌کرد.

خبر احیاء و نشر نسخه‌ای خطی از قرآن که متعلق به سده اول و شاید نزدیکترین سند مکتوب از متن مقدس مسلمانان به عصر پیامبر، نظر همه پژوهشگران و اندیشمندان اسلام‌شناس را به خود جلب کرد. احیاء کننده محترم دوست اندیشمند و قرآن پژوه مرتضی کریمی نیا هستند که شخصیتی نام آشنا در حوزه مطالعات قرآنی در ایران و خارج از آن هستند.

اهمیّت هر شاعر (و هر هنرمندی)، در میزانِ تمایز و فاصله‌ی آثارِ اوست از آثار دیگران؛ البته اگر نخست، اثر یا آثار برادری‌اش را ثابت‌کرده‌باشد و «اثر» به‌شمارآید! هنر یعنی تشخّص‌یافتن فرم و یگانه‌بودنِ بلاغت، و فاصله‌گرفتن از تکرار که همانا ابتذال است.