مقاله

شاهنامۀ فردوسی از جمله کتابهایی است که مورد توجّه نگارگران بوده و در دوره های مختلف به تصویر کشیده و نسخه برداری شده است. نگاره های این نسخه ها، با هم تفاوتهایی دارند. بررسی و تطبیق این آثار میتواند برداشت هنرمند و نحوۀ تلقی وی برای تصویر کردن این کتاب را مشخّص نماید.

اساطیر در ایران باستان همیشه یادآور معانی گوناگون بوده اند و در این میان، برخی از این اسطوره ها هم چون شیر و گاودر باور ایرانیان، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده و مردم ایران زمین از آن‌ها به نیکی یادکرده‌اند.هدف از نگارش این مقاله،توجه به جایگاه ویژه این اساطیردر مصورسازی نسخ خطی کلیله‌ودمنه و تأثیر آن‌ها بر هنر نگارگری است.

تیموریان سلسله ای ترکی – مغولی هستند که در فاصله سالهای ( 913- 771 ق ) عموماً در نواحی ماوراءالنهر و ایران حاکمیت داشتند . تجربه همزمان زندگی یکجانشینی و کوچ نشینی در الوس جغتای و آسیای مرکزی باعث شد تا تیمور و جانشینانش با اسلام و فرهنگ ایرانی آشنایی هر چند مختصری داشته باشند. به همین سبب مؤلفه های هویت ایرانی از جمله هنر ایرانی و مذهب تشیع در این زمان فرصت رشد و وحدت بیشتری یافتند .

صرف نظر از اینکه وحی با عقل چه رابطه ای دارد و میزان مناسبت وسنخیت میان آن تا چه اندازه روشن است در یک مساله نباید تردید روا داشت وآن این است که خداوند از طریق وحی عقل را محکوم نمی کند.

فیلسوف و عارف و طبیب قرن هفتم هجری جناب حکیم اوحد‌الدین طبیب رازی از جمله متفکران و نویسندگان کمتر شناخته شده در تاریخ ادبیات ایران(به ویژه در دوران معاصر و امروز کشورمان) محسوب می‌شود. طبیب‌ رازی،‌هم به نثر می‌نوشته و هم به نظم. او در شعر به «اوحدی» تخلص می‌کرده و هم به «رازی» و آثاری که از او بر جای مانده، تحقیقاً در دو زمینه «طبی ـ علمی» و «فلسفی ـ عرفانی» است و چنین بر می‌آید که از سویی «حکیم و طبیب» بوده است و از سوی دیگر فیلسوف و عارف و شاعر.

مطالعه فلسفی دین به عنوان یکی از شاخه های مهم فلسفه در دوران جدید در جهان و نیزایران جایگاه خاص خود را پیدا کرده است. گرچه فیلسوفان، متکلمان، جامعه­ شناسان و دین ­پژوهان هر یک به فراخور خود جنبه­ هایی از آن را مورد بررسی قرار داده و می­دهند امّا در عین حال مهم بعد این تحقیقات که نام فلسفه دین را بر خود حمل می­کند مطالعه دین از زاویه فلسفی است که می­تواند وجوه تمایز مشخصی از دین پژوهی. جامعه ­شناسی دین و دفاعیات کلامی باشد.

ملانجم الدین عبدالله بن شهاب الدین حسین بهابادی یزدی در اوایل قرن دهم هجری در بهاباد پا به عرصه وجود گذاشت. پدرش شهاب الدین ازمتدینان بهاباد بود که از تمکن مالی خوب و از منزلت و مرتبتی خاص برخوردار بود.[6] ملاعبدالله بعد از رشد و شکوفایی و تحصیلات مقدماتی پس از چندی اقامت در زادگاه خود برای فرا گرفتن علوم دینی به شهرهای اسلامی شیرازو اصفهان مسافرت کرد.[7]

نشست «تجربه ایرانی مواجهه با علوم انسانی مدرن» به همت پژوهشکده فرهنگ معاصر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در سالن حکمت پژوهشگاه پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد.در این نشست علمی، رضا داوری اردکانی رئیس فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران، حسینعلی قبادی رئیس و استاد پژوهشگاه علوم انسانی، غلامرضا ذاکرصالحی دانشیار و مدیر گروه مطالعات تطبیقی موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی، نعمت الله فاضلی دانشیار انسان شناسی و رئیس پژوهشکده مطالعات اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، حجت الاسلام و المسلمین حمیدپارسانیا استاد حوزه علمیه قم و دانشیار علوم اجتماعی دانشگاه تهران، عبدالرسول خیراندیش استاد تاریخ دانشگاه شیراز، محمد امین قانعی راد دانشیار مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور و رئیس انجمن جامعه شناسی ایران و امیر علی نجومیان دانشیار زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه شهید بهشتی حضور داشتند و به سخنرانی پرداختند.

یکی از نکاتی که در پرداختن به فلسفه سارتر باید بدان اشاره کرد، مسأله آزادی است. او این پرسش را مطرح می‌کند که خاستگاه نبودن چیست؟ و در پاسخ به آن می‌گوید در انسان و در دانستگی اوست که خاستگاه نبودن معین می‌شود. با انسان، امکان، آزادی، پرسش، که تمامی شان بر نبودن استوارند، به جهان می‌آیند. انسان باید خود را بیرون بودن جای دهد و این گونه قواعد و ساختار آن را سست کند و به این ترتیب میان انسان بودن و آزاد بودن تمایزی نیست. سارتر در کتاب «تعالی خود» نخستین منشأ آزادی را در تضادی می‌داند که در هر انسانی رخ می‌دهد.

دوازدهمین هم‌اندیشی حلقه نشانه‌شناسی تهران با موضوع «نشانه‌شناسی تاریخ» در مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی برگزار شد. در این هم‌اندیشی ۱۳ مقاله ارائه شد و اساتید حوزه تاریخ و نشانه شناسی سخنانی ایراد کردند. در گزارش‌های پیشین سخنان دکتر منصوربخت، محمدعلی اکبری، پاکتچی، شعیری، آزیتا افراشی و مرتضی بابک‌معین ارائه گردید. گزارش پیش‌رو اختصاص دارد به سخنان محمد هاشمی که مطالعه‌ای داشته بر درام تاریخی صادق هدایت از دیدگاه نقد تاریخ‌گرایان نو یا جدید.