مقاله

«تخلخل» و «تکاثف» دو اصطلاح در علم طبیعیات هستند که در معانی متعدّدی به کار رفته­اند. در این مقاله معانی مختلف این دو اصطلاح، اعم از حقیقی، غیرحقیقی، و مجازی، و تفاوت آن ها با نموّ و ذبول، سمن و هزال، ورم و نیز زیادت و نقصان مصنوعی بیان شده و به شرح انواع مختلف آن ها از قبیل: طبیعی و قسری، ذاتی و عرضی، جسمانی و روحانی پرداخته شده است.

دکتر شایگان در مقدمه کلیت کتاب چنین می نویسد: «کتابی که در معرض دید خواننده ایرانی که در آن سطوح مختلف آگاهی،وجوه متعدد شناخت، اعم از فلسفه، جامعه شناسی، روانشناسی با هم برخورد می کنند و شاید هم نوعی آهنگ ناموزون چند نوایی ایجاد می کنند.

منابعی را که هر تاریخ نویسی در اختیار دارد به طور کلی به دو دسته می توان کرد. منابع اصلی که عبارت است از گزارشهای مستقیم وقایع از زبان کسانی که با آن همزبان بوده اند، آثار مادی مثل سکه ها و ظرفها و بناها،و موادی از این قبیل ، ومنابع ثانوی که عبارت است ازنتایج تحقیقاتی که درباره منابع اصلی انجام گرفته است.

به مناسبت انحلال حزب رستاخیز احزاب سیاسی از دستاوردهای عصر جدید به شمار می‌روند که با ظهور دولتهای ملی و برقراری سیستم پارلمانی قرن 17، در اروپا آغاز شدند و در ادامه قرن بیستم تکامل یافتند. اما یکی از پدیده‌های شگفت سیاسی قرن بیستم، ظهور نظامهای تک حزبی، دولتی و دستوریدر نقاط حساس از جهان معاصر می‌باشد. شگفت از آن جهت که اصولاً پدیده احزاب سیاسی با تعدد و تکثر و تشکیل خودجوش همراه بوده و طبع اولیه این پدیده سیاسی با مطلق گراییهای تک بعدی و دستوری بودن مغایرت داشته است.

بیش از 81 سال است که دانشجویان از اینکه معروف ترین کتاب فلسفی هگل، پدیدارشناسی ذهن (یا پدیدارشناسی روح)، برای مطالعه خیلی مشکل است شکوه کرده اند. عده ای سعی کرده اند که کتاب هگل را خلاصه نمایند، و اغلب خلاصه های آنها از اصل کتاب طولانی تر بوده است و همچنان برای مطالعه مشکل، در اینجا من خلاصه ای از این کتاب مشهور به شما ارائه می کنم، کتابی که از زمانی که نخستین بار در سال 7081 منتشر شد، الهام بخش نسل های متعدد از فیلسوفان اروپایی بوده است

یکی از مهم‌ترین رویدادهایی که بر پویش­های فرهنگی مسلمانان تأثیر بی­بدیل و پایدار نهاد آشنایی آنان با کاغذ و صنعت کاغذسازی از سال­های میانین سده دوم هجری بود. در بسیاری از تحقیقات جدید، چنین ادعا شده که ایجاد صنعت کاغذسازی در بغداد و تولید کاغذ بغدادی با چند دهه نخستین تولد این شهر هم­زمان بوده است.

«ون فرانس» یکى از برجسته ترین فیلسوفان علم است که با ارائه دیدگاهى در فلسفه علم، بحث درباره رئالیسم علمى را مجدداً زنده کرد. دیدگاه او و پیروانش را «تجربه گرایى بر ساخت گرا» نامیده اند. «ون فرانس» معتقد است نظریه هاى علمى اى که درباره مشاهده ناپذیرها ارائه مى شود باید واقعى در نظر گرفته شوند و بسته به این که هویاتى که این نظریه ها توصیف مى کنند جزیى از جهان مستقل از ذهن باشد یا نه، چنین نظریه هایى درست یا نادرستند. اما او تاکید دارد پذیرفتن بهترین نظریه ها در علم امروز دلیلى بر این نیست که به هویات مفروض توسط آنها باور داشته باشیم. در واقع از دیدگاه او فهم ماهیت و موفقیت علم امروز در دستیابى به اهدافش نیازمند وجود چنین هویاتى نیست

در گذشته تاریخ تمدن اسلامی حدیث ابزاری بود برای بیان اندیشه ها و درست تر بگویم باورهای مذهبی و البته ابراز تمایلات سیاسی و اجتماعی و ارزش های اخلاقی. در مجالس قصه گویان و بعدها در مجالس اهل وعظ توقع اینکه واعظ و یا قصه خوان از مبانی نظری برای انتقال افکار و ارزش ها و باورهای مذهبی بهره گیرد کمی خوش بینانه بود. آنان بهترین راه را نقل حدیث می دانستند. دولت ها و سیاسیون و نهادهای مذهبی هم چنین می کردند و از قدرت نقل حدیث و اقناع مردم از طریق آن در بیان و انتقال خواسته ها و افکارشان نیک آگاه بودند.

ترجمه بخشی از کتاب «روح مدرنیته: دیباچه‌ای بر مدرنیتۀ اسلامی» [روح مدرنیته؛ مدخلی بر مدرنیتۀ اسلامی[۲]] ترجمه ای است از کتابی با عنوان «روح الحداثة؛ المدخل الی الحداثة الاسلامیة» به قلم طـه عبدالـرحمن، فیلسوف صوفی‌مسلک و عارف پرآوازه مغربی که در ۱۹۴۴ در رباط (مراکش) دیده به جهان گشوده است. تحصیلات دانشگاهی خود را در سوربن با دریافت دو دانشنامۀ دکتری در فلسفۀ زبان و فلسفه منطق به پایان برده است. از دیگر آثار این نویسنده عبارتند از: فی اصول الحوار و تجدید علم الکلام (۱۹۸۷)؛ تجدید المنهج فی تقویم التراث (چاپ ۱،۱۹۹۴ و چاپ ۲،۲۰۰۱)؛ سؤال الأخلاق: مساهمة فی النقد الأخلاقی للحداثة الغربیة (۲۰۰۰)؛ الحوار أٌفقاً للفکر (۲۰۱۳) و ... متن زیر ترجمه چارچوب نظری کتاب است که صفحات ۲۴ تا ۳۵ را به خود اختصاص داده است.

افشار /afšār/، ایرج (1304-1389ش)، ایران‌شناس بزرگ، کتاب‌شناس برجسته، عضو شورای عالی علمی دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. فعالیتهای او طی مدتی بیش از 60 سال مداوم، در زمینه‌های متنوع و گسترده‌ای قرار می‌گیرد که حاصل آن آثار فراوان به صورت کتاب، مقاله، یادداشت و منابعی دیگر است