مقاله

بسیاری با استناد به همین بیت، فردوسی را نژادپرست می دانند که هنر را فقط نزد ایرانیان می بیند نه نزد نژادهای دیگر. نخست باید دید بیت یادشده در چه بافتی سروده شده است: بهرام گور، پادشاه نامدار ساسانی خود به رسولی از طرف خودش نزد شَنگُل پادشاه هند می‌رود تا باژ بستاند. آنجا کَرگ (کرگدن) و اژدهایی را می‌کشد و یکی از مردان دیوزور شاه را چنان بر زمین می‌کوبد که استخوانهایش خرد می‌شود. شنگل دخترش سپینود را بدو می‌دهد، ولی فغفور چین، پدرزن شنگل، برنمی‌تابد که شاه‌زاده‌بانویی چون ‌نوه‌اش، زن فرستاده‌ای از ایران شود

مهاجرت تاریخ ساز آریاییان که گروهی از آنان را در سرزمین ما جای داد، پیوند های فرهنگی مشترکی میان ساکنان بیشتر سرزمین های جهان به وجود آورد. در این میان، مردم باستانی سرزمین ما با مردم باستانی سرزمین هند، از همبستگی های دیرینه بیشتری برخوردار شدند؛ زبانهای خویشاوند، اسطوره های خویشاوند، خدایان و ضد خدایان خویشاوند. و این مقاله در زمینه مقایسه ای است میان دیوان و خدایان این دو سرزمین.

علیرغم پیوند دیرینه شعر و موسیقی و وجود شاعران اهل موسیقی، سنایی غزنوی، شاعر شهیر قرن ششم نه تنها میانه خوبی با موسیقی ندارد بلکه با آن مخالفت می کند و به صراحت آن را هنری شهوانی می داند و در مذمت آن شعر می گوید. نویسنده در این مقال به بیان نظر سنایی درباره موسیقی می پردازد و عوامل و زمینه های مخالفت او با موسیقی را می کاود.

مطالعه جامعه‌شناختی درباره تعلیم و تربیت در ایران و نقش زنان در تحولات اجتماعی و فرهنگی، یکی از مقوله‌های مهم تحقیق و پژوهش است. زنان ایرانی پس از پیروزی انقلاب مشروطیت، برای اثبات حقانیت و هویت خویش و حضور در صحنه اجتماع، حرکتی آرام اما مستمر را آغاز کردند و بعد توأم با علم و معرفت و آگاهی از مسایل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی فعالیت‌های اصلاح‌طلبانه خود را ادامه دادند تا نشان دهند آرمان‌های والای آنان اگرچه سخت و با مشکلات متعددی همراه است، اما دست‌یافتنی است

در ایام میلاد بابرکت رسول گرامی اسلام(ص) و امام جعفر صادق(ع) قرار داریم. به نشانه تبرک و تیمن چند نمونه از سیره نبوی که متضمن رحمت واسعه الهی مجسم شده در وجود مبارک ایشان است به حضور خوانندگان ارجمند تقدیم می‌شود. امید است بارقه‌ای از این رحمت الهی در وجود همه ما به ودیعت نهاده شده باشد

در مقاله حاضر، جهت طرح مباحث عرفانى و کلامى، آنگونه که در مکاتبات بزرگان این عرصه مرسوم بوده، متن نامۀ صوفی مشهور قرن 6-7 قمری، شهاب الدین سهروردى خطاب به امام فخرالدین رازى (544-606ق) متکلّم شهیر تاریخ اسلام را مى آورد؛ تا این متون بکرِ علمى، تراث پژوهان و محققان حوزه کلام و عرفان را مفید افتد.

آشنایان با کار و بار فرهنگی و قلمی من می دانند که من چهل سال است با مسائل زبان فارسی در رابطه با علوم انسانی و فلسفه مدرن سر و کله میزنم. من اینجا نه یک مساله را در کار انتقال فکر و فرهنگ مدرن به فضای معنوی زیستی خودمان می بینم و در این راه به اندازه توان خود برای روشن کردن مساله و باز گفتن آن و همچنین برای گره گشایی، برای تولید مایه و سرمایه زبانی، کوشیده ام.

کتاب اسناد و مکاتبات و یادداشتها: مجموعه ای از عرایض و نامه های اشخاص به ناصرالدّین شاه با یادداشت ها و اوامر او خطاب به اتابک در سالهای 1301 تا 1303ق که در گنجینه اسناد نسخه هاى خطى موزه و کتابخانه ملى ملک و تحت شماره ثبت 5666 بایگانى گردیده، مشتمل است بر 328 سند در موضوعات مختلف و با محوریت میرزاعلى اصغرخان امی نالسّلطان، صدراعظمِ بانفوذ ناصرالدّین شاه است.

این مقاله، تجزیه و تحلیلى بافتى از ترور نافرجام شاهرخ، حاکم تیمورى هرات در ربیع الثانى سال 830ه .ق (فوریه 1427 ) ارائه مى دهد. به گفته مورخان معاصر تیمورى، احمد لُر ـ یک پیشه ور وفادار به نهضت حروفیه ـ سعى کرد تا شاهرخ را به قتل برساند.

سیاق، که شیوه نوشتن محاسبات مالى در سیستم ادارى دوره هاى تاریخى گذشته بود، داراى اصطلاحات فنى و علایمى اختصارى مختص به خود و نیز معانى و تعاریف مشخص خود است.