مقاله

توجه به تفاوت مقایسه میان مکتوبات پیشین فارسی با فارسی معیار و فارسی معیار با گفتار محاوره ای امروز، سوال برانگیز و محل مناقشه است. آنچه در این قیاس بیش از هر چیز رخ می نماید، پدیده نسبتا ناشناخته و غیر قابل کنترل تحریکات و تحولات زبان فارسی است.

این مقاله به بررسی ساختار داستانی "زال و رودابه" (در جلد 1 شاهنامه فردوسی) می پردازد. به این منظور، ابتدا تعریفی از داستان و ساختار داستـان ارائه می کنـد و سپـس، ضـمن بـررسی عناصر این ساختار و تعیین مناسبات بین این عناصر به جستجوی این ویژگیـها در متن "زال و رودابه" می پردازد و با ارائه شواهدی به این نتیجه دست می یابد که متـن مـورد نظر، روایی - نمایشی است و در آن، عناصر داستانی بخوبی در خدمت پیشبرد داسـتان به کار گرفته شده است و طرحی مبتنی بر روابط علیّ، آن را از آغاز تا پایان، استحکام و انسـجام می بخشد.

آموزش به گونۀ «امر اجتماعی» در مفهوم گستردۀ خود همۀ آگاهیها و دانشها و شناختها و تجربه های انسانی را در بر دارد. بدیهی است، حیات و ابزار زندگی از هر نوع و شیوه های کاربردی آنها، یعنی تصرف در طبیعت و فضا و مکان و دگرگونی و تکامل بخشیدن به تمام آنها از لحاظ تداوم زیست (علم) یا برخورداریهای ذوقی و عاطفی (هنر) در این مقوله قرار گرفته که با عنایت به چند واقعیت تاریخی – اجتماعی روشنی بیشتری حاصل خواهد شد.

بیست‌ویکمین نشست از مجموعه درس‌گفتارهایی درباره‌ خواجوی کرمانی به بررسی مثنوی ‌«گل ‌و نوروز» خواجو و «خسرو و شیرین» نظامی اختصاص داشت که با سخنرانی دکتر صلاحی‌مقدم در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار شد. در این درس‌گفتار با نگاهی به نظریه‌ بینامتنیت، این دو منظومه‌ عاشقانه بررسی شد.

مسجد به عنوانِ یکی از مهمترین نهادهای دینی - فرهنگیِ ایران در دورۀ قاجار، علاوه برکارکردهای دینی، دارای کارکردهای متنوعِ آموزشی، تربیتی، رسانهای، قضایی، نظامی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی بود. آنچه در مقالۀ حاضر مورد بحث است، تعیین جایگاه و کارکردِ آموزشی مسجد در نظام آموزشی سنتی و نظام آموزشی جدید در دورۀ قاجار است.

دیرزمانی است که هنرمندان دیار اسلام در خلق کتاب از جلدهای با ساختار مقوا بهره می گیرند. زیرا به روشنی دریافته اند که این ماده اگرچه ساختاری کاغذی داشته و معمولاً از خمیر کاغذ یا چسباندن لایه های کاغذ، تهیه می شود

دربارۀ انگیزه ناصرالدین شاه، از راه اندازی تشکیلات کلان دولت و نیز دیگر تحولات دوره ناصری، دیدگاه های متفاوتی ابراز شده است که ذیلاً به نمونه هایی از آن، اشاره می شود:

تاریخچۀ خط در اسناد تاریخی از تاریخچۀ خط و خوشنویسی جدا نیست و اسناد تاریخی منابع یا ارزشی جهت تحقیق و پژوهش در مورد سیر خط و خوشنویسی و شیوه های ان در گذشته محسوب می شود.

میرزا زین العابدین خان طبیب، بزرگ و سرسلسله خاندان مؤتمن، با اصالتی کاشانی در سال 1247 ق. (1210ش.) در شهر تهران محله پامنار، کوچه حمام کاشانی ها دیده به جهان گشود. او در اوان کودکی نزد پدر خود میرزا محمد که از مستوفیان دربار و دستگاه دیوانی محمد شاه قاجار بود و از طرفی با کمک معلمین سر خانه به تحصیل علوم قدیمه، متون نظم و نثر و علوم ادبیه و عربیه اشتغال ورزید.

اولریش رودولف استاد مطالعات اسلامی دانشگاه زوریخ سوئیسیکی از برجسته‌ترین اسلام شناسان و کلام پژوهان حال حاضر در اروپا است. از میان آثار رودولف، کتابی که بسیار مورد توجّه قرار گرفته، کتاب او درباره مکتب ماتریدیه با عنوان «ماتُریدی و کلام سنّی در سمرقند» است.