مقاله

شاعری و خوشنویسی از جملۀ ارجمندترین و ممتازترین فنون و هنرهای رایج در میان ایرانیان هستند. هنرمندان خوشنویس با به‌کارگیری مفاهیم ارزشمند نظم فارسی در قالب نوشتاری زیبا، آثار هنری منحصر به فردی را خلق نموده‌اند که به دلیل برخورداری از هماهنگی میان محتوا، حروف‌نگاری و تزیین در شمار فاخرترین نمونه‌های هنر ایرانی قرار دارند.

وقف نامه ای از انیس الدوله همسر سوگلی ناصرالدین شاه روی نسخه از بحارالانوار مجلسی برجای مانده که نشان می دهد او یک دوره کامل بحار را وقف کرده است. از این جهت که نشان دهنده برخی از فعالیت های زنان قاجاری در عرصه فرهنگ است، متن وقف نامه را تقدیم می کنم.

انگیزه‌ها و روش‌های فعالیت علمی در تمدن اسلامی چه چیزهایی بود؟ آیا دانشمندان آن دوران علم را فرایندی برای شناخت و فهم عالم واقع می‌دانستند یا تنها روشی برای پیش‌بینی پدیده‌ها و کاربرد در امور اجتماعی و مذهبی؟ رابطۀ علم با فلسفۀ رایج به‌ویژه فلسفۀ طبیعی چگونه بود؟

کتاب شریف مثنوی معنوی، به علت اشتمال گسترده آن بر وحی و سخنان انبیا و اولیا و همچنین شرح و تاویل آنها برای همطبقات، به مجموعه ای از معارف ناب و کم نظیر مبدل گشته است.

توجه به تفاوت مقایسه میان مکتوبات پیشین فارسی با فارسی معیار و فارسی معیار با گفتار محاوره ای امروز، سوال برانگیز و محل مناقشه است. آنچه در این قیاس بیش از هر چیز رخ می نماید، پدیده نسبتا ناشناخته و غیر قابل کنترل تحریکات و تحولات زبان فارسی است.

این مقاله به بررسی ساختار داستانی "زال و رودابه" (در جلد 1 شاهنامه فردوسی) می پردازد. به این منظور، ابتدا تعریفی از داستان و ساختار داستـان ارائه می کنـد و سپـس، ضـمن بـررسی عناصر این ساختار و تعیین مناسبات بین این عناصر به جستجوی این ویژگیـها در متن "زال و رودابه" می پردازد و با ارائه شواهدی به این نتیجه دست می یابد که متـن مـورد نظر، روایی - نمایشی است و در آن، عناصر داستانی بخوبی در خدمت پیشبرد داسـتان به کار گرفته شده است و طرحی مبتنی بر روابط علیّ، آن را از آغاز تا پایان، استحکام و انسـجام می بخشد.

آموزش به گونۀ «امر اجتماعی» در مفهوم گستردۀ خود همۀ آگاهیها و دانشها و شناختها و تجربه های انسانی را در بر دارد. بدیهی است، حیات و ابزار زندگی از هر نوع و شیوه های کاربردی آنها، یعنی تصرف در طبیعت و فضا و مکان و دگرگونی و تکامل بخشیدن به تمام آنها از لحاظ تداوم زیست (علم) یا برخورداریهای ذوقی و عاطفی (هنر) در این مقوله قرار گرفته که با عنایت به چند واقعیت تاریخی – اجتماعی روشنی بیشتری حاصل خواهد شد.

بیست‌ویکمین نشست از مجموعه درس‌گفتارهایی درباره‌ خواجوی کرمانی به بررسی مثنوی ‌«گل ‌و نوروز» خواجو و «خسرو و شیرین» نظامی اختصاص داشت که با سخنرانی دکتر صلاحی‌مقدم در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار شد. در این درس‌گفتار با نگاهی به نظریه‌ بینامتنیت، این دو منظومه‌ عاشقانه بررسی شد.

مسجد به عنوانِ یکی از مهمترین نهادهای دینی - فرهنگیِ ایران در دورۀ قاجار، علاوه برکارکردهای دینی، دارای کارکردهای متنوعِ آموزشی، تربیتی، رسانهای، قضایی، نظامی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی بود. آنچه در مقالۀ حاضر مورد بحث است، تعیین جایگاه و کارکردِ آموزشی مسجد در نظام آموزشی سنتی و نظام آموزشی جدید در دورۀ قاجار است.

دیرزمانی است که هنرمندان دیار اسلام در خلق کتاب از جلدهای با ساختار مقوا بهره می گیرند. زیرا به روشنی دریافته اند که این ماده اگرچه ساختاری کاغذی داشته و معمولاً از خمیر کاغذ یا چسباندن لایه های کاغذ، تهیه می شود