مقاله

مسجد به عنوانِ یکی از مهمترین نهادهای دینی - فرهنگیِ ایران در دورۀ قاجار، علاوه برکارکردهای دینی، دارای کارکردهای متنوعِ آموزشی، تربیتی، رسانهای، قضایی، نظامی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی بود. آنچه در مقالۀ حاضر مورد بحث است، تعیین جایگاه و کارکردِ آموزشی مسجد در نظام آموزشی سنتی و نظام آموزشی جدید در دورۀ قاجار است.

دیرزمانی است که هنرمندان دیار اسلام در خلق کتاب از جلدهای با ساختار مقوا بهره می گیرند. زیرا به روشنی دریافته اند که این ماده اگرچه ساختاری کاغذی داشته و معمولاً از خمیر کاغذ یا چسباندن لایه های کاغذ، تهیه می شود

دربارۀ انگیزه ناصرالدین شاه، از راه اندازی تشکیلات کلان دولت و نیز دیگر تحولات دوره ناصری، دیدگاه های متفاوتی ابراز شده است که ذیلاً به نمونه هایی از آن، اشاره می شود:

تاریخچۀ خط در اسناد تاریخی از تاریخچۀ خط و خوشنویسی جدا نیست و اسناد تاریخی منابع یا ارزشی جهت تحقیق و پژوهش در مورد سیر خط و خوشنویسی و شیوه های ان در گذشته محسوب می شود.

میرزا زین العابدین خان طبیب، بزرگ و سرسلسله خاندان مؤتمن، با اصالتی کاشانی در سال 1247 ق. (1210ش.) در شهر تهران محله پامنار، کوچه حمام کاشانی ها دیده به جهان گشود. او در اوان کودکی نزد پدر خود میرزا محمد که از مستوفیان دربار و دستگاه دیوانی محمد شاه قاجار بود و از طرفی با کمک معلمین سر خانه به تحصیل علوم قدیمه، متون نظم و نثر و علوم ادبیه و عربیه اشتغال ورزید.

اولریش رودولف استاد مطالعات اسلامی دانشگاه زوریخ سوئیسیکی از برجسته‌ترین اسلام شناسان و کلام پژوهان حال حاضر در اروپا است. از میان آثار رودولف، کتابی که بسیار مورد توجّه قرار گرفته، کتاب او درباره مکتب ماتریدیه با عنوان «ماتُریدی و کلام سنّی در سمرقند» است.

با توجه به اهمیت نگهداری اسناد، نویسنده در نوشتار حاضر تلاش کرده است به اختصار خواننده را با مرکز اسناد و وظایف آن، مدیریت اسناد و اهمیت آن، وظایف سازمان های آرشیوی در مدیریت اسناد، ویژگی های اسناد آرشیوی و نیز نارسای یهای نظام مدیریت اسنادی آشنا سازد.

کتاب طریق الوصول الی اخبار آل الرسول مجموعه اجازات آیت الله هادی نجفی به همراه گزارش نسبتا مبسوطی از احوال مشایخ چهل‌گانه مشارالله در روایت حدیث است. انگیزه نویسنده از تألیف کتاب مذکور، گردآوردن اجازات و سرگذشت مشایخ روایت به شیوه علمای گذشته است. نویسنده در نوشتار حاضر برخی امتیازات و کاستی ها و لغزش های کتاب مذکور را متذکر می شود.

نوشتار حاضر دومین اثر از سلسله انتشارات پیرامون اسناد به شمار می آید. نویسندگان می کوشند نخست تاریخچه آرشیو را در جهان مورد مداقه قرار دهند. در ادامه، تاریخچه آرشیو عثمانی و تاریخچه آرشیو در ایران را بررسی می کنند.

هدف نویسنده از نگارش یادداشت حاضر، سخن پیرامون ارجوزه فی الطب منسوب به بوعلی است. وی در راستای این هدف، نوشتار را با بیان تاریخچه شعرگرایی در فارسی و عربی آغاز می کند