مقاله

آدمی وارث علوم و معارف نیاکان خویش است، اما کم یافت می شود کسی که دانش مضبوط در ضمیر خود آگاه فردی و جمعی را در قالب چند ده هزار بیت سطر اشکار کند و قرن ها، عام و خاص را میهمان و مجذوب اندیشه های الاهی نماید و سروده های معنوی خود را صیقل ارواح بخواند.

شباهت بین تصوف اسلامی با عرفان دیگر اقوام جهان، بی شک در خور توجه بسیار است، اگرچه ویژگی های مشترکی در تجارب عرفانی جهان است، نباید انتظار داشته باشیم که همیشه و همه جا با کلمات مشابهی بیان شده باشد، اما وقتی می بینیم مضامین و حتی تمثیلات مورد استفاده در اوپانیشاد و مثنوی درباره موضوعات مختلف مشابه ودر بعضی مواقع کاملا یکسان است

در شمارۀ قبل ماهنامۀ فرهنگ امروز پرونده‌ای را در باب شرق‌شناسی و مطالعات اسلامی شرق‌شناسان ملاحظه کردم و آنچه به نظرم آمد و غایب اصلی در آن میان تفکر در باب شرقی‌شناسی و نظر افکندن به جان آن بود.

«نهضت ترجمه» که به نوعی تداوم رشد فرهنگی در جامعه اسلامی بود، تقریباً از اوایل عصر عباسیان و با تأسیس دارالحکمه در بغداد آغاز شد و برخی از افرادی که خارج از جهان عرب به اسلام گرویده بودند و به زبان‌هایی چون پهلوی، هندی، یونانی یا زبان‌های سریانی آشنایی داشتند برای ترجمه در دارالحکمه گرد ‌آمدند.

هجوم مغول به ایران در سال 616ه.ق، موجب تخریب بسیاری از مراکز و مؤسسات علمی و فرهنگی این سرزمین گردید؛ اما پس از یک دوره فترت فرهنگی، دوباره برخی از شعب علوم، همزمان با حاکمیت ایلخانان مغول و به همت اندیشمندان ایرانی، شکوفا شدند در همین راستا، نوشتار حاضر با کاربست روشی تحلیلی بر آن است تا در گام نخست وضعیت دو علم نجوم و ریاضیات و عملکرد دانشمندان این علوم در عصر ایلخانی را مورد واکاوی قرار داده و در گام دوم به تبیین جایگاه و پایگاه این دانشمندان و آثار آنان در نزد ایلخانان مغول بپرداز

پیشگویی در میان عناصر گوناگون حماسه عاملی است که گره از داستانهای حماسی می گشاید و گرشاسب نامه که بعد از شاهنام استاد توس دومین اثر بزرگ حماسی ایرانی است، از جمله آثاری است که پیشگویی های متعدد در آن نمودهای فراوانی دارد. مقالۀ حاضر قصد دارد پیشگویی های گوناگون گرشاسب نامه را بررسی، تحلیل و دسته بندی نماید. این مقاله به روش توصیفی تحلیلی نگاشته شده است.

حکومت، دغدغۀ دیرینۀ بشر بوده است و فرهیختگان هر قوم در هر برهۀ زمان، در این زمینه دیدگاه هایی داشته اند؛ از آنجا که در میان سخن سرایان فارسی زبان، سعدی شیرازی، بیش از دیگران به نقش اجتماعی اهمیت می دهد؛ بنابراین، وی دربارۀ حکومت بیش از دیگران، اشاره هایی روشن داشته است. ضرورت اهمیت این پژوهش، این است که دریابیم سیوۀ شایستۀ کشورداری از دید کسی که بنی آدم را اعضای یک پیکر می داند، چگونه است؟

تا کنون درباره موسیقی و آلات مورد استفاده در دورۀ اشکانی، پژوهش چندانی صورت نگرفته؛ حال آنکه منابع تاریخی و به ویژه داده های باستان شناختی موجود، اطلاعات ارزنده ای در این خصوص در اختیار محققان قرار می دهند. پیکرک ها، پلاک های سفالی، صحنه های حک شده بر روی ریتون ها و نقاشی های دیواری، از مهمترین منابع موسیقی اشکانی به شمار می روند

باور به زندگی پس از مرگ و رستاخیز، از جمله پرسش هایی است که ذهن هر باورندۀ دینی را به خود مشغول می دارد. نزد زردشتیان نیز، از امید به پاداش در برابر نیکی سخن رفته است. این مفهوم، در متون پهلوی بسیار روشن تر و کامل تر از متون اوستایی توصیف شده است.

عرب شدن مردم مصر، یکی از موضوعات پژوهشی در تاریخ صدر اسلام است. مصریان که از تسلط سیاسی و فرهنگی بیزانسی ها ناخورسند بودند، هنگام ورود اعراب در برابر آنها ایستادگی نکردند و والیان مصر که از طرف خلفا برای اداره مصر اعزام می شدند، با «اهل ذمه» و به ویژه ساکنان اصلی مصر یعنی «قبطیان» براساس عهدنامه ها و پیمان ها رفتار می کردند.