مقاله

قدیمی‌ترین خاطره‌ا‌ی که این ناچیز از مجلس روضه دارد، مربوط به نود سال پیش از این است و آن مجلس منعقده در بیت‌الشرف مرحوم مغفور حضرت آیت‌الله‌العظمی حاج حسین قمی (رضوان‌الله علیه) است که این‌بنده را مادر و مادربزرگ مرحومم به همراه خود به آن مجلس می‌بردند

سلسله عملیات انتحاری ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، به‌عنوان بزرگترین رویداد تروریستی تاریخ ایالات متحده و نیز عظیم‌ترین حمله خارجی به آن، پس از واقعه‌ «پرل هاربر» در زمان جنگ جهانی دوم شناخته می‌شود. در صبح این روز، ۱۹ تن از اعضای القاعده (به انضمام ۱۴ تبعة سعودی)، چهار هواپیمای تجاری و مسافربری را ربودند و ساختمان مرکز تجارت جهانی در نیویورک و پنتاگون در واشنگتن ـ پایتخت امریکا ـ را مورد هدف قرار دادند. در این واقعه، طبق گزارش، ۲۹۴۷ نفر از شهروندان عادی، از ۹۰ ملیت گوناگون کشته شدند.

غرب‌زدگی که امروزه به یکی از گرایشهای فکری و فرهنگی بخشهایی از مردم به زندگی غربی اطلاق می‌شود، در میان ایرانیان با کتاب غرب‌زدگی جلال آل احمد بر سر زبانها افتاد و رایج شد. جلال آل‌احمد که غرب‌زدگی را آفت غرب به شرق و پدیده‌ای نامیمون می‌دانست؛ با انتقاد به این موضوع به نگارش کتابی در این زمینه در اوایل دهه 40 پرداخت.

تقابل خِرد و آز از کهن ترین، بنیادی ترین و پایاترین مضامین ایرانی است که در شکل دادن به حیات فکری و دینی و نیز اندیﺸﮥ سیاسی ایرانیان باستان نقش بسیار مؤثری داشته است؛ اما متأسفانه کمتر به چشم آمده است. البته صورت های دیگر این مضمون که عبارت اند از تقابل سپنته مَینیو و انگره مَینیو، هرمزد و اهریمن، اَشَه و دْروج و... بیشتر کاویده شده اند؛ اما به نظر می رسد فهم دقیق این صورت ها نیز به فهم و درک مضمون تقابلِ خرد و آز وابسته باشد.

در ایران، پیش از هر سرزمینی، تصوف و تشیع مجال پیدایش یافته است و بسیاری از بزرگان عرفان، ایرانی بوده اند که مستقیم یا غیرمستقیم آثاری در این زمینه آفریده اند. یکی از اندیشمندان بزرگ عرفان ایران محمدتقی مظفر کرمانی، ملقب به مظفرعلیشاه بود که در اوایل دورۀ قاجار می زیست. تفسیر منظوم بحرالاسرار که تفسیر عرفانی سورﮤ حمد است، از مهم ترین آثار این شاعر است.

نسبت بین نظریه ارزش ریکرت و روش‌شناسی وبر سویه‌های معنادار و متعددی می‌گیرد که در این میان می‌توان به واسطه‌ عینیت ارزش نزد ریکرت به مسئلۀ عینیت علوم فرهنگی نزد وبر نزدیک شد. در این قرائت برآمدگاه روش‌شناسی وبری و مسئلۀ عینیت علوم فرهنگی نزد وی جایی بین جریان نوکانتی (مکتب بادن) و فلسفه حیات (دیلتای) خواهد بود.

اردشیر محصص شاید از آن دست طراحانی بود که وجه بارز آثارش «خط» بود؛ خط‌هایی که هرگز برای شیک بودن تلاشی نمی‌کردند و هم‌مسیر با موضوع تلخی که لباسی از طنز می‌پوشید، زبانی گزنده و هشدار دهنده به کارهای او می‌دادند.

فلسفه هم در غرب و هم در ایران پیش از هر چیزی، فعالیتی دانشگاهی یا حوزوی است؛ یعنی فلسفه به طور مستقیم با مردم عادی و کوچه و بازار در ارتباط قرار نمی‌گیرد و تنها می‌کوشد تا فیلسوفان را طرف توجه خود قرار دهد. از این رو، فیلسوفان الزاماً شهرت عامه ندارند و تنها در میان اهالی فلسفه شناخته می‌شوند، اما مسأله‌ای که موجب می‌شود فلاسفه شهرت روزمره پیدا کنند، درگیر شدن فلاسفه با مسائل سیاسی است.واقعیت این است که جایگاه پرداخت به مسائل سیاسی، در رسانه‌ها است.

با فرارسیدن ماه محرم و ایام سوگواری بر سالار شهیدان و آموزش درس وفا و مجاهدت و درد دین و مردم داشتن، از این پس طی چند شماره مطالب ارجمندی خواهیم داشت به قلم پربار و شیرین استاد مهدوی دامغانی در‌باره مجالس عزاداری حضرت سید‌الشهدا(ع) در طول سنوات ۲۰ تا ۵۰‌ شمسی در تهران که از جهات متعدد حائز اهمیت است.

شاید برخلاف عرف مرسوم پژوهشی، بهتر باشد که حرف آخر را اول بزنم. با توجه به‌وجود تقریباً 350 هزار برگ سندی که در آرشیو انگلستان در مورد تحولات ایران بین سال‌های 1921 تا 1941 میلادی موجود است؛ حیرت‌انگیز و تعجب‌آور است که فکر کنیم دولت‌های خارجی هیچ نقشی در تحولات ایران نداشته و عوامل داخلی نقش‌آفرینی داشتند و کودتای سوم اسفند 1299بدون آگاهی، حمایت و تسهیلات قدرت‌های بزرگ خارجی، بخصوص بریتانیا به انجام رسید.